Łożysko przodujące – co to znaczy?
W typowej ciąży łożysko zagnieżdża się w ścianie macicy. Gdy mówimy o łożysku przodującym oznacza to, że „umościło” się ono w innym miejscu – w okolicy wewnętrznego ujścia macicy (czyli początku drogi wyjścia dziecka na świat). Nie każdy przypadek przodującego łożyska jest taki sam:
- łożysko bocznie przodujące – oznacza to, że łożysko znajduje się w dolnej części macicy, ale żaden jego fragment nie nachodzi na ujście szyjki,
- łożysko brzeżnie przodujące – czyli „stykające się” swoim brzegiem z ujściem szyjki,
- łożysko częściowo przodujące – pokrywające część ujścia szyjki,
- łożysko całkowicie przodujące – pokrywające szyjkę w całości. Ten rodzaj przodowania łożyska jest najbardziej niebezpieczny i najczęściej powoduje powstanie komplikacji.
O tym, czy łożysko jest przodujące, można się dowiedzieć od około 20 tygodnia ciąży, podczas badania ultrasonograficznego.
Łożysko przodujące – czynniki ryzyka
Łożysko przodujące może być problemem każdej ciężarnej, niezależnie od wieku czy liczby przebytych porodów. Niemniej istnieją pewne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się problemu:
- cesarskie cięcie w przeszłości,
- liczba przebytych porodów (im większa, tym większe ryzyko),
- łyżeczkowanie jamy macicy w przeszłości,
- uprzednie występowania łożyska przodującego,
- ciąża mnoga.
Zagrożenia – dlaczego łożysko przodujące martwi lekarzy?
Na początek ważna informacja – spokojnie! W większości przypadków, gdy łożysko jest przodujące, udaje się bez większych komplikacji doprowadzić ciążę do bezpiecznego dla dziecka tygodnia ciąży, bez zagrożenia życia matki. Niemniej, komplikacje mogą się zdarzyć, a należą do nich:
- Oddzielenie się łożyska, uszkodzenie naczyń krwionośnych i w konsekwencji – bardzo silne krwawienie. Tego typu krwotok stanowi zagrożenie dla życia zarówno dziecka, jak i matki. Należy błyskawicznie wezwać pogotowie.
- „Przyrośnięcie” łożyska – przyłączenie łożyska do macicy, które jest tak silne, że dla ratowania matki konieczne jest usunięcie macicy.
- Ograniczenie wzrostu płodu w okresie ciąży.
- Wady rozwojowe u płodu.
Objawy łożyska przodującego
W przypadku, gdy mamy do czynienia z łożyskiem przodującym, nie wykonuje się żadnych zabiegów czy innych procedur – wskazana jest obserwacja oraz maksymalnie ostrożny tryb życia u przyszłej mamy (rezygnacja ze współżycia, czasem nawet zakaz spacerów czy wstawania z łóżka poza udawaniem się do toalety). Jednocześnie przyszła mama powinna zwracać uwagę na pojawienie się jakichkolwiek plamień na bieliźnie.
Już zmiana koloru śluzu na różowy czy podbarwiony krwią w przypadku ciężarnej z przodującym łożyskiem powinna być powodem do natychmiastowej konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę albo dyżurującym w szpitalu.
Niestety, czasem (choć rzadko) zdarza się, że w ciągu kilku minut, zupełnie nagle, sytuacja staje się dramatyczna, a kobieta zaczyna intensywnie krwawić. Wówczas zarówno życie matki, jak i dziecka jest zagrożone, konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska. Krwawienie to może być bezbolesne i najczęściej występuje w okolicach 35 tygodnia ciąży.
Gdy dochodzi do krwawienia, a ciąża ma już 35 tygodni lub więcej, zazwyczaj podejmuje się decyzję o jej rozwiązaniu. W przypadku, gdy płód nie jest jeszcze wystarczająco rozwinięty, zatrzymuje się ciężarną w szpitalu, podaje leki hamujące krwawienie, a także sprawdza stan płodu i matki. Jeśli występują skurcze, podejmowane są próby ich wyciszenia przy pomocy odpowiednich leków.
Przodujące łożysko a poród
Zdecydowana większość porodów w przypadku zdiagnozowanego łożyska przodującego odbywa się poprzez cesarskie cięcie. Jeśli jednak łożysko jest np. bocznie przodujące (czyli nie zakrywa ujścia szyjki macicy), możliwe jest podjęcie próby porodu naturalnego.