Co to jest ciemiączko?

Ciemiączka są wgłębieniami w główce maluszka, które możemy wyczuć delikatnie przesuwając palcami. Po co one są pomiędzy kośćmi czaszki noworodka, jeśli i tak muszą zarosnąć?

co to jest ciemiączko

Co to jest ciemiączko?

Ciemiączko jest spojeniem pomiędzy kośćmi czaszki. Zagłębienie to jest okryte bardzo wytrzymałą błoną, która chroni mózg. Miejsce niezabezpieczone kośćmi wymaga delikatności. Krzywdy nie wyrządzą podstawowe czynności pielęgnacyjne, jak mycie główki czy czesanie, ale należy chronić ciemiączka przed uderzeniem czy uciskiem.
Wyróżniamy dwa rodzaje ciemiączek – przednie i tylne. Przednie jest większe, położone na czubku główki i przypominające romb. Osiąga mniej więcej wielkość 2x2cm. Tylne ciemiączko jest mniejsze, przyjmując raczej kształt trójkąta wielkości opuszka palca.

Funkcje ciemiączka - Po co w niemowlęcej główce zagłębienia?

Ciemiączka pełnią niezmiernie ważną rolę podczas porodu naturalnego. Głowa noworodka jest duża, zwłaszcza w zestawieniu z wąskim kanałem rodnym, przez który musi się przecisnąć. Żeby poród był w ogóle możliwy, swoje zadanie muszą zrealizować ciemiączka. Dzięki nim główka noworodka może się zwęzić i wydłużyć. Nieraz po pokonaniu trudnego toru przeszkód, by wydostać na świat, czaszka noworodka jest jak gdyby zdeformowana. Potrzeba troszkę czasu, by powróciła do swojego normalnego wyglądu. Sam proces zarastania ciemiączek jest już dłuższy.

Co powinno zaniepokoić w wyglądzie ciemiączek?

U spokojnego malucha ciemiączko nie powinno przejawiać żadnych niepokojących objawów. Czasem na skutek płaczu można zauważyć, że błona pomiędzy kośćmi czaszki napina się i pulsuje. Powinna wrócić do stanu spoczynku wraz z wyciszeniem płaczu dziecka. Uwypuklenia następują na skutek zmian ciśnienia w czaszce. Jeśli towarzyszy temu twardość i gorączka, niezwłocznie należy udać się do lekarza. Objaw ten może wskazywać na zapalenie opon mózgowych.
Równie niebezpieczne są wklęśnięcia ciemiączek. Dzieje się tak przede wszystkim wskutek odwodnienia organizmu wynikającego z biegunek lub wymiotów. Odwodnieniu współtowarzyszą inne symptomy: bladość skóry, suche śluzówki, mała ilość moczu. W takiej sytuacji również konieczna jest konsultacja pediatry.

Zarastanie ciemiączek

Wgłębienia w czaszce potrzebują sporo czasu, aby zarosnąć. Ciemiączko przednie potrzebuje na to więcej czasu niż tylne. Ogólnie proces ten przebiega powoli, aby mózg miał miejsce do rozrostu. Ciemiączko tylne zarasta pomiędzy szóstym tygodniem a czwartym miesiącem życia, przednie – między 10. a 18. miesiącem życia. Ten orientacyjny czas jest najbardziej wskazany. Przyspieszony zarost może przeszkadzać we wzroście mózgu, a opóźniony – nierzadko świadczy o krzywicy.

Podczas każdej wizyty lekarskiej pediatra powinien badać wielkość ciemiączek. Proces ich zrastania przebiega w różnym tempie, ale w normie zawsze musi być obwód główki. W przypadku zbyt wolnego kostnienia, lekarz może zlecić zmianę dawkowania witaminy D.

Autor
Anna Chmielewska
fot.
Fotolia