Wielu ginekologów i położników zaleca by przygotowania do ciąży, o ile nie chorujesz na choroby przewlekłe, trwało kilka miesięcy.
Podjęliście decyzję, że zaczniecie starać się o dziecko, to fantastycznie. Gratulacje. Przygotowując się świadomie do poczęcia sprawiasz, że Wasze dziecko będzie miało lepsze warunki do rozwoju.
Jak przygotować się do ciąży?
Wielu ginekologów i położników zaleca by przygotowania do ciąży, o ile nie chorujesz na choroby przewlekłe, trwało kilka miesięcy. W dzisiejszych czasach trudno jednak aż z takim wyprzedzeniem zaplanować ciążę. Dajcie jednak sobie, co najmniej trzy miesiące czasu na przestawienie się na bardziej higieniczny tryb życia. Te trzy miesiące to minimalny okres, w jakim organizm kobiety może zgromadzić rezerwy minerałowo witaminowe, pozbyć się niepożądanych substancji oraz wykluczyć i wykryć ewentualne ogniska zapalne w organizmie. Zmiana sposobu dożywiania i trybu życia dotyczy obojga rodziców.
Nie pozostaje nic innego jak brać się do przygotowań, oto spis tego, o co powinniście zadbać planując poczęcie dzidziusia. Kolejność przypadkowa.
Poszukaj lekarza
Wybierz ginekologa, do którego będziesz mieć zaufanie. Warto, aby przez cały okres przygotowań i potem okres ciąży opiekował się Wami jeden lekarz. Wybierz takiego specjalistę, z którym będziesz mogła kontaktować się telefonicznie w nagłych przypadkach nawet w nocy i święta. To da Wam poczucie bezpieczeństwa.
Zadbaj o prawidłową masę ciała
Ustal czy Twoja waga jest prawidłowa. Oblicz swój tzw. indeks masy ciała: BMI: waga (kg) / [wzrost (m)]2. Jeśli wynik mieści się w przedziale 20-25, to znaczy, że Twoja waga jest prawidłowa. Niedowaga może zaburzyć cykl rozrodczy i zmniejszyć szansę na zajście w ciążę. Może być powodem gorszych warunków rozwoju płodu lub prowadzić do zahamowania jego wzrostu. Nadwaga lub otyłość mogą być natomiast przyczyną powikłań położniczych, takich jak np.: nadciśnienie czy cukrzyca. Unikaj jednak drastycznych diet, które mogą zaburzyć równowagę hormonalną i spowodować zatrzymanie owulacji, a co za tym idzie, spowodować problemy z poczęciem dziecka.
Popraw kondycję
Jeśli do tej pory nie korzystaliście z zalet basenu, siłowni czy zajęć fitness - czas to zmienić. Ciąża to ogromny wysiłek dla organizmu. Znajdź swoją ulubioną formę aktywności fizycznej i popraw kondycję.
Rzuć palenie i unikaj palenia biernego.
Wraz z dymem papierosów do organizmu dostaje się około 4 tys. substancji trujących. Badania dowodzą, że związki trujące zawarte w dymie z papierosów przenikają do wszystkich komórek organizmu, również jajowych. Palenie zmniejsza ilość tlenu we krwi, który jest niezbędny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju płodu. Palenie w ciąży znacznie zwiększa ryzyko poronienia. Badania wykazały również, że dzieci matek palących w ciąży wolniej rosną i częściej zapadają na choroby alergiczne. Palenie przez tatę z kolei obniża jakość plemników i zwiększa ryzyko wad u nienarodzonego dziecka.
Nie pij alkoholu.
Alkohol upośledza pracę wielu narządów, pozbawia organizm ważnych witamin i mikroelementów. Badania wykazują, że codzienne picie choćby wina czy piwa może zmniejszyć stężenie testosteronu i liczbę plemników, a także przyczynia się do zwiększenia liczby uszkodzonych plemników. Picie alkoholu przez mamę uszkadza komórki nerwowe, zwiększa ryzyko poronienia. Płód jest najbardziej wrażliwy na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych między 17 a 56 dniem po zapłodnieniu. W tym czasie niewiele kobiet wie, że jest w ciąży.
Odstaw pigułki.
Na kilka miesięcy przed planowanym terminem zajścia w ciążę, powinnaś przestać przyjmować tabletki antykoncepcyjne lub wyjąć wkładkę domaciczną, aby Twój organizm wrócił do normy. Po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej w ciągu 3 miesięcy zwiększone jest ryzyko ciąży mnogiej.
Uważaj na leki.
Jeśli z jakiś powodów przyjmujesz leki powiadom lekarz, że planujesz zajść w ciąże, być może konieczna będzie ich zmiana. Nawet z pozoru „niewinne" tabletki od bólu głowy mogą doprowadzić do uszkodzenia płodu.
Badania zalecane do wykonania przed zajściem w ciążę to:
- badanie grupy krwi Twojej i partnera ustalenie czynnika RH przyszłych rodziców, tzn, czy nie ma pomiędzy nimi niezgodności w zakresie czynnika RH, który zagrażałby zdrowiu dziecka. Istnieje ono, gdy tata ma krew Rh+, a mama Rh-. Określenie ryzyka pozwala podjąć lekarzowi odpowiednie środki, kiedy kobieta zajdzie w ciążę. Dzięki temu można mieć pewność, że dziecko urodzi się zdrowe.
- poziom glukozy na czczo
- badanie ogólne i posiew moczu
- morfologia oraz płytki krwi
- poziom żelaza
- krzepliwość krwi - taka informacja może się okazać przydatna w sytuacji, gdy we wczesnej fazie ciąży pojawiają się krwawienia, które zwykle są objawem poronienia zagrażającego. Może się jednak okazać, że powodem krwawienia jest niska krzepliwość krwi kobiety.
- badanie na obecność przeciwciał toksoplazmozy, odpowie na pytanie czy przebyłaś chorobę czy nie. Choroba może być niebezpieczna dla dziecka, jeśli do zakażenia dojdzie podczas ciąży.
- badanie na obecność przeciwciał wirusa cytomegalii, odpowie na pytanie czy przebyłaś chorobę czy nie. Choroba może być niebezpieczna dla dziecka, jeśli do zakażenia dojdzie podczas ciąży.
- badania na obecność przeciwciał różyczki, odpowie na pytanie czy przebyłaś chorobę czy nie. Choroba może być niebezpieczna dla dziecka, jeśli do zakażenia dojdzie podczas ciąży.
- hormonalne badania tarczycy - jeśli wykażą nieprawidłowości, płodność kobiety może być obniżona
- podstawowe badania hormonalne, określające poziomy hormonów kobiecych
- badanie na obecność żółtaczki zakaźnej typu B (antygen Hbs) oraz żółtaczki zakaźnej typu C (antygen HCV)
- cytologia i czystość pochwy
- USG narządu rodnego i piersi
- warto również wykonać badania WR (wykluczające kiłę) oraz HIV I/II
- jeśli w ciągu ostatniego roku nie robiłaś prześwietlenia płuc - warto wykonać to badanie profilaktycznie - pamiętaj jednak żeby zrobić to badanie zaraz po miesiączce, aby nie ryzykować jego wykonania w ewentualnej ciąży.
Na podstawie wyników niektórych badań, lekarz podejmie decyzję o leczeniu lub może zalecić szczepienia. Jeśli chodzi o szczepienia, ważne jest zachowanie pewnego odstępu czasu pomiędzy szczepieniem a zajściem w ciążę:
- kobieta powinna zaszczepić się przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B (zalecane szczególnie kobietom pracującym w dużych skupiskach ludzi). Szczepienie ma na celu ochronę przed zakażeniem WZW w ciąży, ale też podczas zabiegów przy porodzie.
- jeśli wynik badania na przeciwciała różyczki będzie ujemny - trzeba się zaszczepić. Po tym szczepieniu planowane poczęcie trzeba odłożyć o 3 miesiące. Szczepienie to chroni przed zarażeniem się różyczką, która jest wyjątkowo groźna dla płodu. Zarażenie się różyczką podczas pierwszych 12 tygodni ciąży jest bardzo niebezpieczne - oznacza możliwość urodzenia dziecka głuchego, ociemniałego lub upośledzonego.
- szczepienie przeciw grypie powinno zostać przeprowadzone min 2 miesiące przed planowanym poczęciem. Szczepionka chroni przed zachorowaniem i łagodzi stany chorobowe, zmniejsza ryzyko ciężkich powikłań pogrypowych zarówno matki jak i u dziecka.
Odżywiaj się zdrowo.
Właściwe odżywianie chroni przed infekcjami i pomaga oczyścić organizm z toksyn. Jedz częste regularne posiłki ok. 4-5 razy dziennie. Dieta powinna być zróżnicowana, bogata w witaminy oraz składniki mineralne. Planując ciążę postaraj się szczególnie wzbogacać ją o produkty zawierające kwas foliowy należący do witamin z grupy B. Ogranicz spożycie tłuszczów, cukrów, kofeiny, jedz dużo jak najmniej przetworzonych warzyw i owoców, produktów zbożowych z pełnego przemiału, mleka i jego przetworów. I bardzo ważne pij dużo niegazowanej wody, nawet 3 litry dziennie. W każdym pokoju nawet w łazience, w samochodzie, w pracy, w sklepie miej ze sobą wodę i pij, pij, pij. Jeśli jesteś wegetarianką, powinnaś pić regularnie mleko, lub zażywać pod kontrolą lekarza witaminę B12. Ogranicz kawę, mocną czarną herbatę i ziołowe herbatki. Unikaj nadmiaru tłuszczu zwierzęcego, soli i cukru w pokarmie; surowych i niedogotowanych mięs, jajek, niepasteryzowanego mleka i jego przetworów, mogą być źródłem zakażenia nie tylko toksoplazmą, ale i listeriozą.
Jeśli chcecie zadbać o stan plemników dobrze jest, aby Twój partner poza zdrową dietą przyjmował przynajmniej 60 mg witaminy C dziennie, jeśli pali to najmniej 100 mg.
Przyjmuj kwas foliowy.
Jeśli zdrowo się odżywiasz, nie musisz przyjmować żadnych preparatów witaminowych, a jedynie kwas foliowy. Przyjmując, co najmniej na trzy miesiące przed poczęciem codziennie 400 mikrogramów tego kwasu, zmniejszasz ryzyko wystąpienia wad układu nerwowego u dziecka.
Wylecz próchnicę.
Próchnica jest źródłem zakażenia, która może doprowadzić do infekcji u płodu i spowodować poród przedwczesny.
Unikaj chemikaliów.
Warunki, w jakich pracujesz, nie są obojętne dla twojego zdrowia. Kontakt z chemikaliami może niekorzystnie wpłynąć na komórkę jajową i rozwijający się zarodek. Ostrożność musi zachować też przyszły tata, bo mogą uszkodzić plemniki.
Zaakceptowano przez eksperta
Konsultacja merytoryczna lek. med. Katarzyna Lewicka
specjalista II stopnia w zakresie ginekologii i położnictwa, ginekolog dziecięcy, ultrasonografista