Współcześni panowie wiedzą już, że jeśli coś jest nie tak, to zbadać musi się i ona i on.
Czasy, w których przyczynę braku dziecka automatycznie przypisywano kobiecie, szczęśliwie stopniowo odchodzą do lamusa. Współcześni panowie wiedzą już, że jeśli coś jest nie tak, to zbadać musi się i ona i on. Dla niego oznacza to między innymi badania nasienia – warto więc przybliżyć ten temat.
Chociaż o tym, że badanie nasienia istnieje, wiemy właściwie wszyscy, to już szczegóły są nam najczęściej zupełnie nieznane. Dowiedz się zatem, kiedy wykonuje się spermiogram, jak przebiega to badanie oraz jakie mogą być wyniki i co właściwie oznaczają.
Kiedy wykonuje się badanie nasienia?
Sprawa jest tutaj dość jasna – wtedy, kiedy mamy do czynienia z niepłodnością (nie należy mylić jej z bezpłodnością, która – w przeciwieństwie do niepłodności, jest nieodwracalna).
Co bardzo istotne, spermę mężczyzny z danej pary powinno zbadać się nawet, jeśli już ustalono, że partnerka ma jakieś kłopoty zdrowotne przeszkadzające w zajściu w ciążę. W przełożeniu na przykład – to, że u niej zdiagnozowano na przykład zespół policystycznych jajników wcale nie oznacza, że on może sobie już „odpuścić” badanie. Często bowiem dzieje się tak, że przyczyny niepłodności nakładają się na siebie.
Jak przebiega badanie nasienia
Badanie nasienia nie jest oczywiście skomplikowane – wystarczy oddać spermę do pojemnika. Trzeba jednak przestrzegać kilku reguł, które mogą zaważyć na wyniku.
Przede wszystkim – wstrzemięźliwość seksualna przez 3-5 dni przed badaniem. Należy tu podkreślić, że oznacza to także zakaz masturbacji!
Po drugie, ograniczenie papierosów i alkoholu – najlepiej na dwa tygodnie przed oddaniem nasienia.
Nasienie oddaje się w klinice, w specjalnym pomieszczeniu. Oczywiście mimo jak najlepszych warunków, które zapewniają ośrodki leczenia niepłodności, trudno o poczucie pełnego komfortu. Cóż, już samo wychodzenie z „wiadomego” pokoju powoduje skrępowanie. Stąd też często pojawia się pytanie o to, czy można oddać nasienie w domu. Rzeczywiście, jest to możliwe – jednak tylko pod warunkiem zachowania pełnej higieny, użycia jałowego pojemnika oraz dostarczenia go do laboratorium w ciągu 30 minut.
Wyniki badania nasienia – jakie i co oznaczają?
Jak w przypadku wielu wyników badań lekarskich, tak i tutaj, bez odpowiedniej wiedzy, możemy nie dowiedzieć się „z kartki”, jak wygląda sytuacja. Oto nasza mała ściąga.
Najbardziej istotne normy dla wyników nasienia to:
- objętość spermy - 1.5 ml lub więcej
- budowa plemników – więcej niż 4% prawidłowych
- liczba plemników w 1 ml nasienia (koncentracja plemników - 15 mln/ml lub więcej
- ruchliwość plemników nieruchomych – mniej niż 60 %
- całkowita liczba plemników - 39 mln lub więcej
- % plemników żywych (żywotność) - 58% lub więcej
- ruchliwość - 40%
- pH – większe niż 7.2
Trzeba jednak podkreślić, że nie każde odstępstwo od normy oznacza poważnie problemy albo niepłodność! Bardzo często zdarza się np., że plemniki mają mniejszą ruchliwość, ale tylko w nieznacznym stopniu. Lekarz wówczas nie uznaje tego nawet za podstawę do leczenia.
Przyjrzyjmy się także nieprawidłowościom oraz temu, co oznaczają dla starającej się o dziecko pary:
Oligozoospermia
Oligozoospermia to zmniejszona liczba plemników w nasieniu. Występuje w postaciach od lekkiej do bardzo ciężkiej (wówczas w nasieniu znajduje się zaledwie kilka plemników).
Azoospermia
O azoospermii mówimy w przypadku, kiedy w nasieniu nie znajduje się żadnego plemnika. To najtrudniejsza diagnoza, a późniejsze postępowanie jest skomplikowane – dlatego też w takim przypadku badanie przeprowadza się kilkakrotnie.
Zarówno w przypadku ekstremalnej oligozoospermii, jak i azoospermii, plemniki można uzyskać poprzez punkcję najądrzy albo jąder.
Tetrazoospermia
Tetrazoospermię stwierdza się w sytuacji, kiedy mniej niż 30% plemników ma nieprawidłową budowę. W pierwszej kolejności zaleca się wówczas zmianę trybu życia – zaprzestanie przegrzewania jąder, rzucenie papierosów oraz rezygnacja z alkoholu najczęściej poprawiają wyniki badań.
Asthenozoospermia
O asthenozoospermii mówimy wówczas, gdy plemniki mają zdecydowanie zbyt niską ruchliwość. Wstępne postępowanie jest wówczas podobne, jak w przypadku tetrazoospermii.
Kryptozoospermia
To zmniejszone stężenie plemników, czyli zbyt mała ich ilość w mililitrze. Rozwiązaniem jest często ICSI, czyli rodzaj zapłodnienia in vitro.
Złe wyniki badania nasienia? Spokojnie, jeszcze wszystko może się zmienić!
Warto pamiętać, że plemniki produkowane są „na bieżąco” – zmieniają się średnio co trzy miesiące. Dlatego nawet, jeśli okaże się, że wyniki nasienia są fatalne, nie można się załamywać. Powtórzenie badań albo zmiana trybu życia mogą mieć diametralny wpływ na poprawę sytuacji.