Aż cztery na dziesięć przyszłych mam cierpi z powodu żylaków w ciąży, czyli sinych zgrubień powstałych na liniach żył, w różnych miejscach ciała. Gdzie dokładnie mogą pojawić się te zmiany, jak z nimi walczyć i kiedy należy udać się do lekarza?
Aż cztery na dziesięć przyszłych mam cierpi z powodu żylaków w ciąży, czyli sinych zgrubień powstałych na liniach żył, w różnych miejscach ciała. Gdzie dokładnie mogą pojawić się te zmiany, jak z nimi walczyć i kiedy należy udać się do lekarza?
Żylaki w ciąży – dlaczego powstają?
Żylaki w ciąży to nic innego, jak chorobliwie rozszerzone żyły. Mogą wystąpić u każdego z nas na różnych etapie życia, ale to właśnie w okresie ciąży ryzyko ich pojawienia się znacznie rośnie. Powodów jest kilka. Po pierwsze – zwiększone ciśnienie w żyłach kończyn dolnych, rozluźnienie włókien mięśniowych w ścianach żył, większa objętość krwi, a także zmniejszenie sprężystości żył jako efekt działania progesteronu.
Dodatkowo warto nadmienić, że ryzyko wystąpienia żylaków rośnie u pań, które:
- mają genetyczne predyspozycje do wystąpienia żylaków (krótko mówiąc, jeśli z powodu żylaków cierpi także mama/siostra ciężarnej)
- są w kolejnej ciąży
- mają nadwagę
- zauważały żylaki już przed ciążą
- prowadzą mało aktywny tryb życia
Gdzie i kiedy mogą pojawić się żylaki w ciąży?
Żylaki w okresie ciąży najczęściej występują na nogach (zwłaszcza w okolicy łydek) oraz w odbycie (wówczas mówimy o hemoroidach). Nieco rzadziej występują na wargach sromowych czy w pochwie.
Hemoroidy w ciąży zazwyczaj pojawiają się od około 18 tygodnia ciąży, jako skutek nacisku macicy na odbytnicę. Pozostałe żylaki zwykle zauważane są w drugiej połowie ciąży, aczkolwiek u pań obciążonych genetycznie i niepodejmujących aktywności ruchowych mogą wystąpić znacznie wcześniej.
Objawy żylaków w ciąży
U niektórych ciężarnych zwiastunem żylaków są tzw. „pajączki”, czyli sieć poszerzonych naczynek krwionośnych. U innych żylaki powstają od razu, bez „zapowiedzi”. W obu przypadkach objawami zmian będą: ból w nogach (o różnych nasileniu), uczucie ciężkości, opuchnięcie, drętwienie nóg, a także swędzenie i bolesność przy dotyku.
Zwalczanie żylaków – czy można usuwać je w ciąży?
Ogólnie rzecz biorąc, lekarze odradzają podejmowanie jakichkolwiek działań mających na celu usuwanie żylaków w okresie ciąży. W 99% przypadków przyszłej mamie zaleca się obserwację zmian oraz zgłoszenie się do lekarza, gdy minie kilka miesięcy od porodu. W niektórych przypadkach ciężarnym przepisuje się leki poprawiające krążenie krwi oraz zwiększające wytrzymałość naczyń krwionośnych.
Żylaki w ciąży a groźna zakrzepica
Tak, jak wspomnieliśmy – w zdecydowanej większości przypadków żylaki czy hemoroidy są po prostu nieprzyjemną, ale niegroźną przypadłością. Jednocześnie należy pamiętać, że właśnie w tym szczególnym okresie rośnie ryzyko zakrzepicy żylnej, która może zagrozić życiu matki i dziecka.
Gdy dochodzi do zastoju krwi w naczyniach, może powstać mały skrzep, który to dane naczynie „zatyka” i uniemożliwia swobodny przepływ. Jeśli dojdzie do oderwania się takiego skrzepu, podąży on dalej i może zatkać inne naczynie, prowadzać jednocześnie do szybkiej śmierci. Dlatego koniecznie i natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeżeli:
- zauważasz obrzęk wokół zmienionego miejsca. Szczególnie charakterystyczny jest obrzęk tylko jednej nogi.
- czujesz ból (który ustępuje podczas odpoczynku, a nasila się w trakcie chodzenia), tkliwość nogi
- jedna z nóg jest zaczerwieniona i cieplejsza
W przypadku wystąpienia takich objawów lekarz powinien przeprowadzić USG żył głębokich.
Zapobieganie żylakom w ciąży
Żylaki w ciąży są nie lada problemem – nie tylko estetycznym, ale też zwyczajnie, zdrowotnym. Dlatego warto zrobić wszystko, aby ich uniknąć. Poniższe rady stosuj także w przypadku, gdy już zauważyłaś pierwsze żylaki – warto zrobić wszystko, aby nie powiększały się i aby nie powstawały kolejne. Pamiętaj zatem, aby:
- kontroluj wagę – powinnaś przytyć około 12 kilogramów w okresie ciąży
- spaceruj lub pływaj, minimum 30 minut dziennie
- unikaj długiego stania/siedzenia, a jeśli pracujesz przy komputerze, co 30 minut wstań i porozciągaj mięśnie
- kiedy odpoczywasz na kanapie, podłóż pod nogi poduszkę
- codziennie wykonuj masaż łydek, zawsze w kierunku od stóp w górę
- noś buty na płaskich obcasach, unikaj mocno zwężanych czubków
- noś wygodne, nieobciskające ubrania
- regularnie przyjmuj witaminę C, która zwiększa wytrzymałość żył
- noś specjalne rajstopy poprawiające krążenie krwi w nogach – dostępne są modele dla kobiet w ciąży
Zaakceptowano przez eksperta
Konsultacja merytoryczna lek. med. Katarzyna Lewicka
specjalista II stopnia w zakresie ginekologii i położnictwa, ginekolog dziecięcy, ultrasonografista