Biegunka u niemowląt i małych dzieci

Przyczyną biegunek u małych dzieci najczęściej są wirusy, bakterie, alergia lub zażywanie antybiotyków. Objawy, postępowanie i leczenie uzależnione jest w głównej mierze od określonego źródła biegunki.

przyczyny biegunki u dzieci

Przyczyną biegunek u małych dzieci najczęściej są wirusy, bakterie, alergia lub zażywanie antybiotyków. Objawy, postępowanie i leczenie uzależnione jest w głównej mierze od określonego źródła biegunki.

Jak rozpoznać czy to biegunka u dziecka?

Dziecko ma biegunkę, jeśli oddaje trzy lub więcej luźnych, obfitych stolców w przeciągu doby lub pojedynczy z domieszką śluzu, krwi lub ropy. Stolce mają zwykle charakterystyczny, intensywny kwaśny zapach. Często towarzyszy temu ból brzucha i gorączka. Biegunką nie są liczne wypróżnienia u dzieci karmionych piersią.

Postępowanie przy biegunce u dziecka

Podczas każdej biegunki dziecko musi otrzymywać więcej płynów niż dotychczas. Najlepsza do picia jest woda przegotowana i wystudzona, ale można też podać słabą herbatę, jogurty, delikatne zupki, niesłodzone kompoty, zupkę marchwiankę. Nie podajemy soków owocowych. Podczas wymiotów chłodne picie należy podawać małymi porcjami (1 łyżeczka).
Dzieci karmione piersią trzeba przystawiać jak najczęściej, nie rezygnując z karmień. U dzieci karmionych sztucznie, nie przygotowujemy mieszanki częściej, niż co trzy godziny.
Dzieciom jedzącym pokarmy stałe serwujemy lekkostrawne dania - często, ale w małych ilościach.

Symptomy odwodnienia podczas biegunki u dziecka

Odwodnienie jest bardzo niebezpieczne, a nietrudno o nie podczas biegunki i wymiotów. Jego objawami są:

  • zapadnięte gałki oczne i ciemiączko,
  • suche spojówki oraz błona śluzowa w buzi,
  • rzadkie i skąpe siusianie,
  • dziecko bardzo senne, ciało coraz bardzie wiotkie.

W przypadku wystąpienia powyższych symptomów w czasie biegunki u dziecka należy bezzwłocznie udać się do lekarza lub szpitala.

Biegunka wirusowa u dziecka lub niemowlaka

Za wystąpienie biegunki wirusowej są odpowiedzialne przede wszystkim rotawirusy i adenowirusy, przenoszone drogą kropelkową. Przebieg biegunki u dziecka jest zazwyczaj bardzo gwałtowny, z towarzyszącymi wymiotami i gorączką, choć początkowo występują raczej objawy przeziębieniowe.

Zalecany jest jak najszybszy kontakt z lekarzem, zwłaszcza w przypadku niemowląt. Ilość wypróżnień na dobę osiąga nawet 20, przez co chory szybko słabnie. Dziecko może zostać skierowane do szpitala, gdzie zostanie podłączone pod kroplówkę. Konieczne jest podawanie picia (jak przy każdej biegunce!), zwłaszcza wody z rozpuszczonymi elektrolitami, preparaty do pojenia można kupić w aptece bez recepty.
Środkiem zapobiegawczym w biegunce wirusowej wywołanej przez rotawirusy są nieobowiązkowe odpłatne szczepienia dodatkowe.

Biegunka bakteryjna u noworodka lub małego dziecka

Zakażenie wynika najczęściej z podawania dzieciom niedopitych resztek mleka bądź z niezachowania higieny (niewyparzenie butelek i smoczków, niemycie rąk po wypróżnieniach, przed jedzeniem). Źródłem tego typu biegunki jest też salmonella. Brzuszek zaczyna boleć po dniu lub dwóch od spożycia nieświeżego pokarmu. Zwykle towarzyszy temu gorączka i wymioty. Lekarz może zlecić badanie kału na wykrycie bakterii, przepisać antybiotyk, a nawet skierować chorego do szpitala. W tego typu biegunce nie wolno podawać preparatów zatrzymujących biegunkę oraz słodkich napojów.

Biegunka alergiczna u niemowląt, noworodków i dzieci

Biegunka alergiczna jest reakcją na spożycie produktów uczulających, na przykład glutenu lub mleka krowiego. Zanim zostanie ustalone źródło uczulenia, biegunka powraca, a w kupkach pojawia się ślub lub krew. W celiakii, związanej z nietolerancją glutenu, kupki są zwykle błyszczące, z niestrawionymi resztkami. Symptomem pomocniczym w rozpoznaniu biegunki alergicznej są często współwystępujące zmiany skórne (wysypka, zaczerwienienie). Zalecana jest dieta eliminacyjna, również u matki karmiącej piersią. W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym lekarz może przepisać specjalną mieszankę dla alergików.

Biegunka po antybiotyku

Biegunka u dziecka jest w tym przypadku reakcją na zaburzenie flory bakteryjnej. Luźne kupki mogą wystąpić nawet kilka dni po zakończeniu kuracji antybiotykowej. W czasie podawania antybiotyków należy podawać dodatkowo preparaty z probiotykami. Ponieważ układ pokarmowy potrzebuje trochę czasu na regenerację, trzeba zastosować lekkostrawną dietę. Działanie pomocnicze ma marchwianka – wodnista zupa z marchwi.

Autor
Anna Chmielewska

Zaakceptowano przez eksperta

konsultacja merytoryczna dr Wiesław Kamiński - pediatra, lekarz rodzinny
fot.
Fotolia