Co oznaczają konkretne określenia zaburzeń i jak rozpoznać je u dziecka?
Dowiedz się czym są dysgrafia, dysortografia i dysleksja
Kiedy nasze dziecko idzie do szkoły i zaczyna mieć w niej kłopoty z nauką, zaczynamy czytać o różnych zaburzeniach. W nazwach i określeniach rozpoczynających się od znajomego „dys” łatwo się jednak pogubić. Co oznaczają konkretne określenia zaburzeń i jak rozpoznać znaczące sygnały u własnego dziecka?
Dysleksję, dysgrafię i dysortografię rozpoznaje się znacznie częściej, niż kiedyś – i całe szczęście, ponieważ za niezdiagnozowanymi zaburzeniami kryły się niegdyś prawdziwe dramaty wielu dzieci. Dzisiaj wiemy, że istnieją takie, a nie inne zaburzenia i mamy świadomość, że możemy pomóc smykowi.
Dysgrafia – co to jest?
Dysgrafia jest – najprościej mówiąc, zaburzeniem opierającym się na problemach z pisaniem. Jej typowe objawy to pisanie „ze słuchu” – dziecko nie zastanawia się nad zasadami pisowni, ale pisze tak, „jak słyszy”. Ponadto, pismo dziecka jest często bardzo niewyraźne, „koślawe”, nie do odczytania, powtarzają się w nim charakterystyczne i wciąż te same błędy.
Jak sprawdzić czy dziecko ma dysgrafię? - objawy
Dyskretne objawy dysgrafii mogą pojawiać się już w wieku przedszkolnym, ale zwracamy na nie uwagę najczęściej dopiero wtedy, gdy malec udaje się do szkoły. Wtedy też dostrzegamy szereg symptomów zaburzenia, takich jak:
- Omijanie słów albo niekończenie zdań – trzeba tu podkreślić, że skupienie się na samej czynności pisania jest dla dziecka tak wielkim wysiłkiem, że często pisze ono bezsensownie lub właśnie pomija ważne aspekty zdania.
- Bardzo różny rozmiar stawianych liter.
- Używanie raz wielkich, a innym razem małych liter bez zamierzenia podkreślenia znaczenia jakiegoś słowa czy jego zaakcentowania.
- Niezwykle niewyraźne, trudne albo niemożliwe do rozczytania pismo.
- Narzekanie na silne dolegliwości bólowe w trakcie pisania. Nie jest to coś, co dziecko wymyśla – pisanie jest dla niego takim wysiłkiem i udręką, że rzeczywiście w ręce pojawia się ból.
Jak leczyć dysgrafię?
Jeśli podejrzewamy u dziecka dysgrafię, koniecznie należy zgłosić je na badanie w poradni psychologiczno – pedagogicznej. Tam umiejętności i trudności malca zostaną poddane wnikliwej analizie i jeśli specjaliści potwierdzą problem – rozpocznie się terapia.
Warto też porozmawiać z nauczycielami. Może dobrym rozwiązaniem będzie przepytywanie dziecka, zamiast sprawdziany albo przygotowywanie prezentacji zamiast wypracowania? Dobry pedagog z pewnością zaproponuje nam rozsądną alternatywę.
Dysortografia – co to jest?
Dysortografia występuje bardzo często jednocześnie z dysgrafią – ale nie jest to obligatoryjny wymóg dla potwierdzenia jej wystąpienia. Może na przykład okazać się, że pięknie i sensownie piszące dziecko ma dysortografię – jego prace będą przepełnione rzucającymi się w oczy błędami ortograficznymi.
Jak sprawdzić czy dziecko ma dysortografię? - objawy
- Błędy, błędy i jeszcze raz błędy. Jeśli nauczycielka naszego dziecka poprawia prace uczniów czerwonym długopisem, to wypracowanie dziecka z dysortografią będzie „biło po oczach” w niemal każdym zdaniu.
- Bardzo ważnym wyznacznikiem rozpoznania dysortografii jest ten, iż dziecko musi znać zasady ortografii. Jeżeli tak nie jest, to mówimy raczej o zaniedbaniu, niż o problemie.
Jak leczyć dysortografię?
Podobnie, jak w przypadku dysgrafii, warto udać się do poradni diagnostycznej. Jednak już od momentu rozpoczęcia samej diagnozy możemy też działać sami – terapia i tak w dużej mierze leży na barkach rodziców i polega na intensywnych ćwiczeniach domowych. Powtarzanie zasad – ćwiczenie pisowni, powtarzanie zasad, ćwiczenie pisowni i tak w kółko. To wielki wysiłek, ale jednocześnie jedyna metoda na poprawienie sytuacji.
Dysleksja – co to jest?
Dysleksja jest bardzo złożonym problemem, który objawia się problemami w sprawnym czytaniu i pisaniu.
Jak sprawdzić czy dziecko ma dysleksję? - objawy
O ile rozpoznanie dysortografii i dysgrafii jest dość proste, to stwierdzenie dysleksji wymaga wnikliwej obserwacji i przeanalizowania wielu obszarów funkcjonowania dziecka w pierwszych latach nauki w szkole. Oto niektóre z wyznaczników dysleksji:
- trudności z rozpoznaniem „skomplikowanych” liter (jak np. Ł czy H)
- mylenie liter pod względem kształtu (dziecko myli l z t)
- mylenie liter o podobnych zapisie fonetycznym (brzmiących podobnie) – czyli np. z i s
- opuszczanie, podwajanie czy przestawianie liter oraz sylab
- pisanie słów bezsensownych
- bardzo wolne czytanie, sylabizowanie w trakcie czytania
- słabe rozumienie czytanych treści
- trudności z myleniem stron prawej i lewej
- oburęczność
- problemy z zapamiętywaniem sekwencji (np. pór roku, dni tygodnia, miesięcy)
- wadliwa wymowa
- kłopoty na polu motoryki małej (np. nieumiejętne trzymanie długopisu czy nożyczek)
- kłopoty na polu motoryki dużej (np. „niezgrabne” łapanie piłki)
Jak leczyć dysleksję?
Z podejrzeniem dysleksji jak najszybciej udajemy się do poradni psychologiczno – pedagogicznej. Diagnoza będzie bardzo istotna, ponieważ stwierdzenie występowania tak poważnego zaburzenia obliguje szkołę do stworzenia wymagań edukacyjnych dopasowanych do potrzeb dziecka oraz do zmodyfikowania kryteriów pod względem oceniania.
Znane osoby z dysleksją
Dziecko z dysleksją czy wyżej wspomnianymi, innymi problemami dotyczącymi pisania nie musi być skazane na zupełny brak sukcesów w dziedzinach zawodowych!
Dyslektycy czy dysortograficy przyzwyczajeni są do ciężkiej i żmudnej pracy nad sobą, co procentuje w późniejszych latach. Dowodem tego są znani dyslektycy. Czy Alfred Einstein, Thomas Edison albo Hans Christian Andersen osiągnęliby swój sukces, gdyby nie byli przyzwyczajeni do pokonywania trudności?