Mamo boje się. Rady na dziecięce lęki.

Małe dzieci boją się wielu rzeczy. Nam dorosłym często te lęki wydają się irracjonalne i niezrozumiałe, kiedy nasze dziecko z przerażeniem ucieka na widok motyla, boi się poruszanej przez wiatr firanki, czy bohatera uwielbianej przez dzieci bajki.

Strach towarzyszy człowiekowi przez całe życie, zarówno dorosłym jak i dzieciom. Dzieci są bardziej ekspresyjne w jego okazywaniu i nie wstydzą się okazywania swoich uczuć. Dzięki temu, że odczuwamy lęk unikamy różnego rodzaju niebezpieczeństw. Człowiek, który nie bałby się niczego byłby sam dla siebie zagrożeniem. My dorośli dzięki naszemu doświadczeniu w wielu sytuacjach umiemy nad strachem zapanować i odpowiednio się zachować. Dla naszych maluszków nie wszystko jest zrozumiałe i oczywiste, przecież dopiero co poznają świat. To ważne by dziecięcych leków nie lekceważyć i nie wyśmiewać, bo dziecko swój strach traktuje poważnie.

Czego boją się małe dzieci?

Można powiedzieć, że dzieci mogą bać się wszystkiego. Lęki są typowe dla wczesnego dzieciństwa ich nasilenie występuje pomiędzy drugim a szóstym rokiem życia. Wraz z wiekiem i dojrzewaniem zmieniają się powody strachu. Dziecko rozwijając się coraz sprawnej przetwarza zdobyte o świecie informacje, jednak jego wyobraźnia i małe doświadczenie życiowe mogą powodować, że przetwarzane informacje tworzą przerażające wizje.

Psychologowie określili najczęściej występujące leki u małych dzieci:

• Głośne dźwięki
• Wydające dźwięki i poruszające się zabawki
• Obce osoby
• Zwierzęta nie tylko psy, lęki mogą wywoływać ptaki, muchy itp
• Maski, przebierańcy, clowni
• Ciemność
• Samotne zasypianie
• Stwory z wyobraźni
• Złe sny
• Odkurzacz
• Odpływ w wannie
• Toaleta
• Lekarz

Dziecko jest lękliwe - kiedy udać się do specjalisty

• Jeśli dziecko boi się prawie wszystkiego
• Gdy odczuwany przez dziecko lęk jest bardzo silny, dziecko w takich chwilach nie może ruszyć się z miejsca, brak mu tchu
• Gdy strach powoduje wymioty, biegunkę, bezsenność, bóle brzuszka, nietrzymanie moczu

Gdy odczuwany przez dziecko lęk odbiera mu radość życia, warto zgłosić się po poradę do psychologa dziecięcego.

Staraj się zrozumieć dziecięce lęki

Znajdź czas dla dziecka by spokojnie z nim o jego lęku porozmawiać – daj się dziecku wypowiedzieć, nie neguj jego uczuć i nie bagatelizuj, tłumacz zrozumiale otaczający świat, tak by maluszek wiedział, że może na tobie polegać. Samo „nie ma się, czego bać" nie wystarczy. W chwili, gdy przestraszone dziecko płacze, krzyczy czy odmawia wykonania jakiejś czynności z powodu odczuwanego przez nie lęku, najważniejsze to uspokoić dziecko, przytulić czy spróbować zająć jego uwagę, czymś innym. Najgorsze, co można w takiej sytuacji zrobić to zmuszać, grozić, wyśmiewać, krzyczeć czy wymierzać karę. Kiedy maluch się uspokoi możesz z nim porozmawiać, wytłumaczyć, ale nic na siłę. Dając dziecku oparcie w trudnych dla niego chwilach, dajesz mu poczucie bezpieczeństwa, dzięki temu wie że może na ciebie liczyć, że kochasz go takim jaki jest.

„Jeśli dorosły ograniczy się do powiedzenia słów „nie bój się", dziecko może się poczuć zlekceważone i pozostawione samo ze swoim problemem. Może także odczuwać duże zamieszanie w odniesieniu do własnych emocji. Bo przecież ono rzeczywiście odczuwa lęk, a ktoś dorosły w pewien sposób odbiera mu prawo do przeżywania tych uczuć. Może w związku z tym poczuć się zdezorientowane, a to powoduje zwiększenie niepewności, a w konsekwencji jeszcze większy lęk. Uczy się także, że nie należy otwarcie mówić o własnych emocjach. Dlatego w sytuacji, w której dziecko wyraża uczucia, w tym przypadku mówimy o lęku warto spróbować zrozumieć, czego ono się najbardziej boi, porozmawiać o tej sytuacji. Dzięki temu dziecko poczuje się poważnie potraktowane". - Agnieszka Schab - Psycholog - psychoterapeuta, terapeuta rodzinny

Sposoby na dziecięce lęki

• Moja córka jakiś czas bała się wilków, nie chciała wejść do swojego pokoju, bo pod łóżkiem czaił się wilk. Do pokoju wchodziłam najpierw ja i głośno klaskając wołałam „sio wilku uciekaj do lasu nie strasz mojej córeczki" – po chwili wychodziłam mówiąc „już sobie poszedł i na pewno dziś nie wróci" – to trwało przez kilka tygodni aż któregoś dnia mała stwierdziła „patrz mamo nie ma już wilków, przegoniłaś je".
• Gdy dziecko boi się odkurzacza – możesz stać z nim trzymając na rękach jak inna osoba odkurza, może pokazać, że odkurzacz wciąga okruszki, ale mamy nogi już nie, – jeśli dziecko denerwuje hałas tego urządzenia to daj mu czas, kiedy troszkę podrośnie oswoi się z głośnymi dźwiękami
• Nie strasz dziecka lekarzem, dentystą czy przedszkolem. Nie opowiadaj przy małym dziecku o bolesnym borowaniu, ciężkich chorobach
• Wybieraj lekarzy, którzy mają dobre podejście do dzieci, umieją w pierwszych chwilach wizyty w gabinecie rozładować napięcie – nie spieszą się i tłumaczą dziecku, co w danej chwili robią
• Nie strasz, że jak będzie nie grzeczny to zamkniesz go w szafie albo odasz dziadowi, że jak pójdzie do przedszkola to tam mu pokażą i zrobią z niego grzeczne dziecko.
• Nie pozwalaj oglądać wiadomości, czy okrutnych filmów, niestety nawet niektóre kreskówki są zbyt brutalne dla wrażliwych dzieci, lub występują w nich postacie, które mogą w dzieciach wywołać przerażenie
• Tłumacz zjawiska, dlaczego jest burza, deszcz pada i dzwoni o szyby, dlaczego wiej wiatr, dlaczego mucha jak lata to bzyczy itp

Pamiętaj

• dziecko swoje lęki traktuje poważnie i potrzebuje od Ciebie wsparcia, po prostu bądź przy nim
• dziecko może bać się bardzo różnych rzeczy i dla Ciebie może być to całkowicie irracjonalne i niezrozumiałe
• staraj się zrozumieć co wywołuje strach u dziecka, dzieci czasami boją się na zapas np. dziecko które nie lubi głośnych dźwięków może być przerażone na widok zaparkowanego motocykla – bo boi się że motocykl mógłby ruszyć i zacząć warczeć.
• nie strasz dziecka
• wybieraj bajki zarówno te do czytania jak i do oglądania odpowiednie do wieku dziecka