Żółtaczka u noworodka – poziom bilirubiny u noworodka

Co to jest bilirubina?

Bilirubina to barwnik żółciowy, będący produktem rozpadu między innymi hemoglobiny. U nowonarodzonych maluszków jest go więcej, niż trzeba, mówi się wówczas o żółtaczce fizjologicznej. 

Wysoki poziom bilirubiny u noworodka

Większość z nas zadaje sobie pytanie, dlaczego w ogóle u noworodka pojawia się żółtaczka. Przyczyna tkwi w budowie krwinek czerwonych. W okresie płodowym dziecko nie oddycha za pomocą płuc, dlatego też budowa erytrocytów jest inna. Gdy malec pojawia się na świecie, a jego płuca podejmują pracę, te specyficzne, płodowe erytrocyty muszą zostać usunięte. Ulegają zatem rozpadowi, a produktem tego rozkładu jest hemoglobina, a potem bilirubina. Przenosi się ona do wątroby, gdzie uzyskuje nową, rozpuszczalną w wodzie postać, a następnie zostaje wydalona wraz z kałem i moczem.

Tutaj należy podkreślić, że w przypadku noworodka proces ten jest nieco utrudniony. Wątroba nie radzi sobie jeszcze dobrze z przetwarzaniem, zatem bilirubina nie zostaje wydalana tak sprawnie i „osadza się” w skórze czy śluzówkach dziecka.

Żółtaczka u noworodka - normy bilirubiny u noworodka

W przebiegu typowej, fizjologicznej żółtaczki u noworodka, poziom bilirubiny rośnie w drugiej dobie życia. Szczyt osiąga w 4-5 dobie, przy czym nie przekracza wartości od 12-15 mg/dl. To proces naturalny, nie wymagający żadnej interwencji medycznej. Stopniowo wątroba coraz lepiej radzi sobie ze swoimi zadaniami, a skóra maluszka przestaje mieć żółty odcień.

Trochę inaczej sprawy te wyglądają u wcześniaków. Mianowicie, poziom bilirubiny rośnie wówczas w trzeciej dobie i na wysokim poziomie utrzymuje się dłużej.

Bilirubina u noworodka - badania

Na szpitalnym oddziale noworodków aż dwa razy dziennie sprawdza się czy jest prawidłowy poziom bilirubiny – dzięki temu lekarze uzyskują jasną informację, czy wszystko przebiega tak, jak powinno. Czasem niestety jest inaczej. Co jest sygnałem alarmującym?

• Żółtaczka pojawiająca się zbyt szybko – dla dziecka urodzonego o czasie będzie to już pierwsza doba życia.
• Zbyt wysoki poziom bilirubiny – wynik ponad 20 mg/dl uważany jest już za bardzo wysoki.
• Żółtaczka przedłużająca się – w której poziom bilirubiny spada zbyt wolno (żółtaczka trwa ponad 7 dni u dzieci urodzonych o czasie i ponad 14 dni u wcześniaków).

Wysoki poziom bilirubiny u noworodka – przyczyny

Przyczyny związane z nieprawidłowościami dotyczącymi poziomu bilirubiny mogą mieć dwojakie podłoże. Pierwszy typ – najczęstszy, związany jest z nieprawidłowym karmieniem i dotyczy:

• zbyt rzadkiego karmienie noworodka (rzadziej, niż 8 razy na dobę)
• nieprawidłowego przystawiania u maluszka

Siara, czyli pierwszy pokarm matki, ma niezwykłe właściwości. Jest nie tylko prawdziwym „złotym napojem”, bogatym w substancje odżywcze, ale także pobudza działanie jelit. Jeśli jelita są stale pobudzane do pracy, nie dochodzi do wchłaniania zwrotnego bilirubiny – innymi słowy, zalegająca w jelitach bilirubina zostaje wydalona, a nie wchłonięta ponownie do organizmu.

I tutaj bardzo ważna uwaga. Młode mamy często buntują się przeciwko nakazowi budzenia dziecka co trzy godziny według instrukcji szpitalnych położnych. „Przecież kiedy będzie głodny, to się obudzi!” – to typowe tłumaczenie. Warto więc podkreślić, iż nie chodzi tutaj tyle o niebezpieczeństwo zagłodzenia noworodka, co właśnie o pobudzenie jelit do wysiłku i wydalenie bilirubiny. Mówiąc wprost - jeśli chcesz wyjść z dzieckiem ze szpitala po dwóch dobach, postępuj zgodnie ze wskazówkami położnych. Budź malucha na jedzenie co trzy godziny.

Druga możliwa przyczyna przedłużającej się lub nasilonej żółtaczki u noworodka ma już poważniejsze podłoże. Może to być bowiem albo kwestia nieprawidłowego rozpadu krwinek czerwonych (np. w konflikcie Rh) albo problem wynikający z funkcjonowania samej wątroby (czyli np. choroby metaboliczne, infekcja). W takich sytuacjach konieczna jest dalsza diagnostyka.