Nasze działania, oparte o wiedzę o skokach rozwojowych niemowląt, mogą pomóc malcowi dokonać jeszcze większych postępów.
Skoki rozwojowe u niemowlęcia (dokładnie opisane znajdziesz tu: skoki rozwojowe) nazywane są kamieniami milowymi rozwoju niemowlęcia. To siedem szczególnych momentów, w trakcie których dziecko nabiera nowych umiejętności. Zwykle nie myślimy o skokach rozwojowych zbyt wiele – po prostu cieszymy się, że maleństwo dobrze się rozwija. Tymczasem nasze drobne działanie, oparte o wiedzę o skokach rozwojowych, mogże pomóc dziecku dokonać jeszcze większych postępów.
Oczywiście nie przeskoczymy z podnoszenia główki na czytanie ;-), jednak wiele drobnych działań z naszej strony, pomoże dziecku zrozumieć, co się dzieje, a przy tym łatwiej opanować nowe umiejętności. Zatem rodzice do dzieła!
Skok rozwojowy - 1. „Widzę, słyszę i czuję wyraźniej!”
W trakcie pierwszego skoku rozwojowego, między 5-6 tygodniem życia niemowlęcia, dokonuje się rewolucja w odbieraniu przez dziecko wrażeń. Wyostrzają się zmysły, czasem pojawiają pierwsze uśmiechy albo… łzy.
Co robić przy pierwszym skoku rozwojowym
Zanim twoja pociecha doświadczy pierwszego skoku rozwojowego, możesz zauważyć, że jest marudna i płaczliwa – to skutek wyostrzania się bodźców, co może być dla malca bardzo obciążające. Kiedy to dostrzeżesz, zapewnij dziecku… trochę więcej spokoju. Dawkuj bodźce, ponieważ są one dla niego trochę zbyt intensywne. Usypiaj maluszka przy stłumionym świetle, mów szeptem, nie „atakuj” zabawkami.
Gdy miną dwa, trzy dni i dziecko zacznie być spokojniejsze, trudny okres za wami – możesz działać. Pobudzaj zmysły, ale rób to delikatnie. Wprowadź herbatkę koperkową (zmysł smaku), masuj maluszka i obserwuj, jaki rodzaj masażu podoba mu się najbardziej (zmysł dotyku), włączaj cichą muzykę i zacznij zachęcać do głużenia, powtarzając „aguuuuuuuu” (zmysł słuchu). Wśród grzechotek znajdź taką, która świeci – na pewno spodoba się maluszkowi. Jeśli jest piękna pogoda, wyjmij go na chwilę z gondoli, pokaż świat. Choć jeszcze kilka dni wcześniej zareagowałby płaczem, dzisiaj może patrzeć wręcz… zafascynowany.
Skok rozwojowy - 2. „Rany, umiem przesunąć zabawkę!”
To, co było interesujące, ale nieznane, nagle zaczyna się „porządkować” w głowie twojego dziecka. Dlatego reaguje wyraźnym uśmiechem na widok twojej twarzy, zaczyna już powoli preferować konkretne zabawki, a w dodatku odkrywa, że może poruszyć przedmiot… rączką! A to wszystko między 7-8 tygodniem życia niemowlęcia.
Co robić przy drugim skoku rozwojowym
Twój niemowlak intensywnie rozwija umiejętności poruszania się, więc jak najbardziej go w tym wspieraj. Często kładź niemowlę na brzuszku – być może jeszcze tydzień temu tego nie lubił, a teraz wytrzyma kilka minut. Pomagaj mu także odkrywać, jak wielką moc mają jego dłonie. Na szczebelkach łóżeczka zawieź zabawkę, którą maluszek będzie mógł „trącać” nieporadnymi ruchami. To początki chwytania, więc ćwiczenia jak najbardziej wskazane.
Przedłużaj kąpiele, pozwalając maluchowi energicznie chlapać wodę nóżkami i rączkami – w tym okresie rozwoju będzie to jego ulubiona aktywność. Zmieniaj też zabawki, które wiszą nad leżaczkiem i bardzo dużo mów do maluszka, zachęcaj też do tego innych.
Pamiętaj też, że bardzo ważne jest zapewnienie dziecku stałego rytmu dobowego – to pozwoli mu szybciej zrozumieć otaczający go świat.
Skok rozwojowy - 3. „Szczegóły mają znaczenie”
Między 11 a 12 tygodniem życia niemowlęcia następuje kolejny, trzeci skok rozwojowy. W tym okresie życia dziecko zauważa wiele szczegółów, które do tej pory były dla niego bez znaczenia. Może na przykład odkryć, że coś jest miękkie, a coś nie, albo że mama ma inny ton głosu.
Co robić przy trzecim skoku rozwojowym
Koniecznie urozmaicaj maluszkowi zabawę – dopiero teraz duża ilość bodźców staje się atrakcyjna, a nie przytłaczająca. Z drugiej strony – jeżeli widzisz, że dziecko zaczyna być zmęczone, nie zarzucaj go kolejnymi grzechotkami. Tak intensywny rozwój wymaga porządnego odpoczynku.
Możesz wspierać koordynację ruchu głowy i oczu, prezentując malcowi zabawkę np. gdzieś z boku (a nie naprzeciwko twarzy), przesuwaj także grzechotkami w trakcie zabawy. Malec coraz łatwiej chwyta, więc proponuj mu nie tylko zabawki, ale np. hałasującą tkaninę, balonik albo piórko.
Wspieraj rozwój fizyczny – leżenie na brzuszku to idealny sposób na ćwiczenie nieporadnego odpychania się (tak, to już!), trzymaj też dziecko za rączki i zachęcaj do prób podnoszenia się.
Skok rozwojowy - 4. „Wiem, czego chcę!”
Między 14 a 19 tygodniem życia następują gwałtowne zmiany – dziecko zaczyna być świadome tego, co robi, a wydarzenia, które dzieją się w jego życiu, stają się znacznie bardziej zrozumiałe.
Co robić przy czwartym skoku rozwojowym
W dalszym ciągu zachęcaj dziecko do wysiłku fizycznego. Pomóż mu przekręcać się z brzuszka na plecki i odwrotnie, często kładź na brzuszku.
Malec zaczyna wszystkiego „smakować” – nie ukrócaj tych prób. Zamiast tego, często sterylizuj zabawki, którymi bawi się maluszek i zmieniaj je, zwracając uwagę na różne struktury. Często podchodźcie do lustra – obcowanie z „innym niemowlęciem” będzie dla dziecko wyjątkowe ciekawym doświadczeniem.
W tym okresie życia możesz wspomagać rozwój malca poprzez pokazywanie mu, jak działają zabawki – po małej demonstracji użyj rączki dziecka, by pomóc mu dokonać tego samego. Bardzo dużo do niego mów i komentuj prostymi słowami to, co się dzieje. Możesz też mówić do dziecka, kiedy ono cię nie widzi – zacznie cię szukać wzrokiem.
Skok rozwojowy - 5. „A do tej pani się nie uśmiechnę”
Między 22 a 26 tygodniem życia zmienia się w wiele pod kątem społecznego rozwoju dziecka. Zaczyna ono już rozróżniać bliskie osoby od obcych. Pojawiają się też nowe umiejętności fizyczne, dziecko zaczyna podejmować próby raczkowania i siadania.
Co robić przy piątym skoku rozwojowym
Nie zawsze wsparcie oznacza działanie stymulujące. W przypadku, gdy dziecko zaczyna robić się nieufne wobec obcych, staraj się raczej je uspokajać. Nie oddawaj go „cioci” na siłę, kiedy maluszek wyraźnie sobie tego nie życzy. Staraj się też racjonalnie podchodzić do kwestii fizycznego rozwoju. Jeśli maluch jeszcze nie próbuje siadać, to nie układaj go w pozycji siedzącej na siłę. Daj mu kilka tygodni na samodzielne nabycie tej umiejętności.
W tym okresie życia możesz pokazać malcowi, że zabawki bywają… naprawdę różne. Malec będzie zafascynowany łopatką do mieszania ciast i ubijaczką, na pewno zachwyci się też różnymi pudełkami.
Zacznij czytać dziecku książeczki, a właściwie pokazywać obrazki. Twoje dziecko potrafi już skupić wzrok na dłuższą chwilę, ale potrzebuje do tego twojej pomocy. Zachęcaj też do pokazywania „papa” i zrzucania zabawek ze stołu (tak!)
Skok rozwojowy - 6. „Wiem już tak dużo!”
Około dziewiątego miesiąca życia, czyli między 33 a 37 tygodniem życia następuje kolejny „kamień milowy” rozwoju. Dziecko zaczyna widzieć świat kategoriami – ten kotek jest prawdziwy, a ten tylko na obrazku. To prawdziwe rozwojowe „bum!”.
Co robić przy szóstym skoku rozwojowym
Bądź przy dziecku nie tylko ciałem, ale i duszą! Wspieraj zabawę, pokazując maluchowi książeczki, ucząc rozpoznawania kształtów, rób śmieszne miny zachęcaj dziecko do ich naśladowania. Śmiej się głośno, kiedy dzieje się coś zabawnego albo uśmiechaj, gdy malec lekko się uderzy – to właśnie od twojej reakcji często zależy jego zachowanie.
Możesz już teraz rozpocząć ćwiczenia motoryki dużej i motoryki małej, zachęcając dziecko do malowania, rysowania i różnych zabaw ruchowych – wszystko to będzie jeszcze nieporadne, ale niezwykle ważne.
Skok rozwojowy - 7. „Jestem już prawie dorosły”
Ostatni skok w okresie niemowlęcym następuje w okolicach pierwszych urodzin dziecka. Co najistotniejsze, twoje dziecko zaczyna rozumieć związki przyczynowo – skutkowe. Jest bardzo towarzyskie, domaga się uwagi, naśladuje dorosłych w wielu czynnościach i podejmuje próby chodzenia.
Co robić przy siódmym skoku rozwojowym
Postaraj się, aby opieka nad maluszkiem nie sprowadzała się tylko do pilnowania go – od tego, jak pokazujesz mu teraz świat, dużo zależy. Znajdź zatem minimum godzinę na wspólną zabawę. W trakcie jej trwania możecie rysować, bawić się piłką czy szukać ukrytego przedmiotu.
Pamiętaj też, że dziecko już cię słucha i rozumie – dlatego nie przestawaj tłumaczyć tego, co dzieje się w jego życiu. Dzięki temu rozwój będzie dla niego jeszcze łatwiejszy.