Niemowlę na brzuszku. Czy naprawdę trzeba kłaść niemowlę na brzuchu?

Leżenie na brzuszku a rozwój niemowlęcia

Leżnie na brzuszku jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju niemowlęcia w pierwszym roku życia. Układaj dziecko jak najczęściej w tej pozycji dając mu możliwość do trenowania mięśni i oglądania świata z tej perspektywy.

Leżenie na brzuszku jest niezbędnym elementem rozwoju dziecka w pierwszym roku życia. W pierwszych miesiącach dziecko leży głównie na pleckach gdyż jest to pozycja, w której wykonujemy wszystkie czynności pielęgnacyjne i również nosimy dziecko. Kwestia leżenia na brzuszku to temat, który wielu rodzicom spędza sen z powiek. Nagonka, jaka powstała w ostatnich latach, aby uważać kładąc dziecko na brzuszku, nie układać maluchów do spania w tej pozycji, związana jest z tzw. śmiercią łóżeczkową. Spowodowało to, że bardzo wielu rodziców, boi się tej pozycji, unika jej, czeka aż dziecko będzie starsze, będzie ładnie dźwigać głowę. I tu dochodzimy do sedna sprawy, bo maluch, który nie jest kładziony na brzuszku nie nauczy się w tej pozycji podpierać, dźwigać głowy i funkcjonować. Dlatego tak ważne jest, aby układać dziecko na brzuchu, pokazywać mu tą pozycję od pierwszych dni życia.

Jak wygląda rozwój na brzuszku w kolejnych miesiącach?

Przez pierwsze 3 miesiące życia niemowlę uczy się leżąc na brzuszku podpierać na swoich rękach i unosić główkę, aby móc obserwować otoczenie.

• noworodek leżąc na brzuchu ma ugięte nóżki i raczki. Podejmuje próby przesuwania główki z jednego policzka na drugi, szorując noskiem i czołem po podłożu. Nie jest w stanie podnieść i utrzymać główki. Rączki są mocno podkurczone, ułożone bardzo blisko ciała, nie umie wyciągnąć ich jeszcze do przodu
• w drugim miesiącu, niemowlę podpiera się na zgiętych rękach i unosi główkę pod kontem 45 stopni od podłoża i udaje mu się utrzymać podniesioną głowę przez kilkanaście sekund
• w trzecim miesiącu, niemowlę leżąc na brzuszku opiera się na przedramionach i wysoko podnosi główkę
• w czwartym miesiącu niemowlę osiągnie stabilną pozycje podporu, będzie powoli próbować wyciągać jedna rękę do zabawek a na drugiej będzie się podpierać.

Kolejne miesiące przyniosą coraz wyższy podpór, maluch będzie prostować łokcie i wysoko się podpierać na wyprostowanych rękach. Począwszy od 6 miesiąca dzieci przygotowują się do pełzania, potem zaczynają podciągać nóżki pod brzuszek aż w końcu uzyskują pozycję czworaczą i ruszają w świat na czterech kończynach. W między czasie dziecko zaczyna siadać, najczęściej z pozycji czworaczej. Widać więc, że uzyskanie poszczególnych umiejętności w rezultacie prowadzących do pozycji spionizowanej odbywa się z leżenia na brzuszku.

Więcej o rozwoju dziecka >>>

Dlaczego leżenie na brzuszku jest takie ważne?

Znaczna część rozwoju fizycznego w pierwszym roku życia odbywa się na brzuchu. Po 6 miesiącu dziecko w zasadzie nie zdobywa już żadnych nowych umiejętności w leżeniu na pleckach, od tego momentu rozwój opiera się już tylko o pozycję pronacyjną (leżenie na brzuszku). Jednak pamiętajmy, że aby ten rozwój na brzuszku mógł być intensywnie kontynuowany po 6 miesiącu dziecko musi zapoznać się z tą pozycją znacznie wcześniej, czyli od pierwszych dni życia.

Dziecko leżąc na brzuchu poznaje swoje ciało, wie że istnieje coś innego poza jego pleckami. Pozycja ta pozwala na trenowanie mięśni karku, grzbietu, szyi, co szczególnie istotne jest w pierwszych miesiącach życia. Leżenie na brzuchu ma także korzystny wpływ na rozwój stawów biodrowych.
Maluchy w pierwszych 3 miesiącach życia często mają problemy z kolkami spowodowanymi nagromadzeniem się gazów w brzuszku. To właśnie leżenie na brzuchu usprawnia pracę przewodu pokarmowego, ułatwia oddawanie gazów i zmniejsza napięcie bolącego brzuszka.
U dziecka, które nie jest kładzione na brzuchu, rozwój fizyczny zostaje zaburzony nawet w znacznym stopniu gdyż nie ma ono możliwości zdobywania umiejętności, które w konsekwencji prowadzą do uzyskania pozycji dwunożnej.

Dodatkowo zmiany pozycji ułożenia ciała niemowlęcia są konieczne (w tym leżenie na brzuchu), aby główka dziecka uzyskała ładny kształt, bo maluch który leży przez pierwsze miesiące tylko na pleckach ma głowę silnie z tyłu spłaszczoną.

Czy niemowlę może spać na brzuchu? Na co musimy uważać kładąc dziecko na brzuszek?

Tak naprawdę baczną uwagę musimy zwracać na noworodka, gdy leży na brzuszku. Ponieważ maluch nie umie jeszcze sprawnie przekręcać i unosić główki istnieje ryzyko, że mógłby zatkać sobie nosek. Pamiętajmy jednak, że dziecko dysponuje odruchem MORO, który m.in. zabezpiecza dziecko przed takimi sytuacjami. Ewentualny brak dopływu powietrza spowoduje, że maluch gwałtownie podniesie główkę i ułoży ją w innej pozycji, zacznie krzyczeć, płakać. Dlatego nie zaleca się układania noworodków na brzuszku do spania. Kładąc noworodka w pozycji pronacyjnej (na brzuszku), musimy mieć go na oku. Najlepiej położyć się koło niego, mówić do niego cały czas, co spowoduje że maluch bardziej będzie chciał zobaczyć, co się dzieje i wydatniej będzie trenować swoje mięśnie grzbietu.

Starsze 2-3 miesięczne dziecko możemy spokojnie kłaść na brzuszku i zerkać na malucha jednocześnie zajmując się czymś innym. Od drugiego miesiąca życia możemy także spokojnie układać niemowlę na brzuszku do spania, jeśli np. łatwiej zasypia mu się w tej pozycji, pamiętajmy tylko o jednym – nigdy nie można położyć dziecka na miękkim podłożu, na poduszce, miękkim materacu, puchatym kocu, gdyż takie podłoże faktycznie stwarza ryzyko uduszenia się dziecka.

Jak możemy przyzwyczajać i zachęcać dziecko do leżenia na brzuchu?

• W pierwszym okresie, gdy maluch dopiero przyzwyczaja się do nowych warunków bytowych, szczególnie polecaną pozycją jest położenie sobie malca na własnej klatce piersiowej. W tym celu kładziemy się podpierając własne plecy poduszką, tak aby nie leżeć zupełnie na płasko, kładziemy dziecko na sobie, tak aby jego główka była blisko naszej brody. Mamy wtedy maluszka przy sobie, w pełni go kontrolujemy, a noworodek ma to, czego potrzeba mu najbardziej – bliskość mamy albo taty.
• Innym sposobem jest układanie malucha w poprzek swoich kolan, gdy siedzimy na krześle czy na fotelu. Maluchy zazwyczaj lubią ta pozycję, brzuszek jest wtedy odciążony, często dzieci uspakajają się dodatkowo klepane delikatnie po pleckach.
• Jeśli nasz 1-2 miesięczny szkrab nie cierpi leżenia na brzuchu możemy spróbować ułożyć go na klinie Taki klin kupimy w każdym sklepie z akcesoriami dla dzieci, jest to rodzaj poduszki stosowanej do spania u niemowląt mających problemy z obfitym ulewaniem. Na takiej poduszce możemy układać malucha w ciągu dnia kilkakrotnie, a pozycja ta ułatwi dziecku podpór, bowiem przemieści jego środek ciężkości nieco w kierunku miednicy.

Oprócz opisanych sposobów, po prostu układajmy dziecko na brzuszku na macie, na dywanie (koc nie jest dobry gdyż maluch będzie go podwijał pod siebie i tym samym będzie cofać ręce zamiast wyciągać je coraz bardziej do przodu). Ułóżmy się naprzeciwko dziecka, w podobnej pozycji i starajmy się nawiązać z nim kontakt wzrokowy. Maluch w pierwszych 3-4 miesiącach uwielbia widok twarzy swoich najbliższych i ich głos tak, więc będzie chciał zobaczyć twarz mamy czy taty. Róbmy tak kilka razy dziennie a na efekty na pewno długo nie będzie trzeba czekać.

Co zrobić, gdy malec nie chce trzymać głowy i po minucie leżenia na brzuszku krzyczy rozpaczliwie?

Warto wtedy udać się do fizjoterapeuty, aby ocenił jaka jest przyczyna takiej sytuacji. W razie potrzeby malec będzie musiał troszkę poćwiczyć z terapeutą, co i tak nie zastąpi dalszej konsekwentnej pracy rodziców w domu. Zazwyczaj pomoc terapeuty daje szybką poprawę i w krótkim czasie rodzice mogą się cieszyć brykającym wesoło na brzuszku niemowlakiem.