Widok kilkuletniego dziecka, sprawnie posługującego się smartfonem czy tabletem, dziś już chyba nikogo nie dziwi. Rodzice kupują swoim pociechom takie urządzenia w dobrej wierze, aby od najmłodszych lat miały szansę na naukę i oswajanie się z nowoczesnymi technologiami. Niestety, dzieci bardzo często korzystają z sieci bez nadzoru rodzica, a tym samym narażone są na wiele niebezpieczeństw.
40 proc. 2-latków korzysta regularnie z internetu
Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK wraz z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę przeprowadziła w 2019 roku badania, które wykazały, że ponad 40 proc. maluchów w wieku 2 lat regularnie korzysta z sieci, a ponad 80 proc. dzieci w wieku od 9 do 17 lat robi to codziennie i nie wyobraża sobie życia bez kontaktu z internetem.
Natomiast według danych zgromadzonych przez naukowców z Ośrodka Przetwarzania Informacji - Państwowego Instytutu Badawczego, które ujęto w raporcie EU Kids Online 2018, ponad 82 procent osób w wieku 9-17 lat korzysta z sieci codziennie. Blisko 57 proc. uczestników badania w wieku od 9 do 17 lat łączy się z internetem przez telewizor, a 40 proc. za pomocą komputera. Dzieci i młodzież są również bardzo aktywni w serwisach społecznościowych - ponad 72 proc. z nich ma profile w social mediach.
Na koniec grudnia 2018 roku CBOS opublikował badania, które także dotyczyły trybu i częstotliwości korzystania z sieci przez dzieci i młodzież. Okazało się, że 87 proc. osób mających dzieci lub wnuki w wieku od 6 do 19 lat i mieszkających z nimi w jednym gospodarstwie domowym, przyznało, że nieletni korzystają z internetu. Podobne badanie CBOS z 2015 roku wykazało tylko nieznacznie niższy odsetek w tej samej kategorii - 86 proc.
Maluchy bez dostępu do sieci
Jak na razie brakuje szeroko zakrojonych badań, które pokazywałyby skalę korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci u maluchów w wieku do 2 lat, ale można spodziewać się, że nawet roczne dzieciaki są już zaznajomione z podstawami internetu i korzystania z takich serwisów jak chociażby YouTube. Tymczasem do drugiego roku życia dziecko w ogóle nie powinno korzystać z urządzeń ekranowych, powyżej 2 lat dopuszczalną granicą jest około 15 minut, a dla starszych - nie więcej niż pół godziny dziennie.
Przeprowadzone przed 4 laty badania Fundacji Dzieci Niczyje pokazało, że z urządzeń mobilnych korzysta aż 64 proc. dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6,5 lat, z czego co czwarte dziecko robi to codziennie. Co więcej, w grupie wiekowej od 0,5 roku do 6,5 lat aż 26 proc. dzieci ma własne urządzenia mobilne.
Do czego najmłodsi wykorzystują internet?
Wspomniana Fundacja Dzieci Niczyje pokazała, że internet i urządzenia mobilne służą najmłodszym głównie do:
- oglądania filmów (bajek) w internecie - 79 proc. odpowiedzi,
- grania w gry na smartfonie lub tablecie - 62 proc. Odpowiedzi,
- bawienia się urządzeniem bez konkretnego celu - 63 proc. odpowiedzi.
Natomiast NASK informuje, że najmłodsze dzieci z urządzeń elektronicznych korzystają początkowo po to, aby oglądać bajki, potem (wraz z rosnącą samodzielnością) robią to na wiele innych sposobów: grają, korzystają z różnych aplikacji czy serwisów społecznościowych.
Czy dziecko jest bezpieczne w sieci?
W sieci zagrażają dzieciom takie niebezpieczeństwa jak:
- przemoc ze strony rówieśników i starszych dzieci,
- wyzywanie online,
- kontakty z pedofilami - online i umawianie się na spotkania w „realu”,
- ośmieszanie i poniżanie,
- rozpowszechnianie i kontakt z niewłaściwymi treściami - wulgarnymi, pornograficznymi, przemocowymi itp.,
- szantaż.
Internet jest globalną siecią, w której można znaleźć dosłownie wszystko, głównie wiedzę na każdy temat, cenne materiały audio i wideo, ale też stwarza realne zagrożenia, zwłaszcza dla najmłodszych użytkowników. Nie ma możliwości, aby nasze dzieci całkowicie odciąć od urządzeń elektronicznych i internetu, zwłaszcza, że przy odpowiednim ich używaniu mogą się wiele nauczyć. Rodzice powinni jednak zadbać o bezpieczeństwo swoich pociech. Nie ma, niestety, jednego sposobu, aby zabezpieczyć dzieci przed wszelkimi możliwymi zagrożeniami w sieci. Dobrze jest wspólnie z nimi korzystać z internetu, a jeśli nie jest to możliwe, przynajmniej kontrolować treści, które przeglądają.
Badania NASK i Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę prowadzą do konkluzji, że rodzice w praktyce nie wiedzą, ile czasu dzieci spędzają w internecie, ani nie kontrolują, z jakich stron korzystają. Dobrze jest przeciwstawiać się takiej tendencji, np. poprzez instalowanie odpowiedniego oprogramowania, które zabezpiecza dzieci przed groźnymi zachowaniami i treściami. Mając internet światłowodowy od UPC można np. skorzystać z Pakietu Bezpieczeństwa, który obejmuje funkcję kontroli rodzicielskiej (Family Rules), umożliwiającą kontrolę stron, jakie może odwiedzać dziecko oraz z aplikacji, które mogą być zainstalowane na danym urządzeniu.
Należy również rozmawiać ze swoimi pociechami i stworzyć odpowiednie warunki, by dziecko z każdą nurtującą go kwestią zwracało się do mamy lub taty. Podstawą jest oczywiście wzajemne zaufanie. Wskazane jest także ustalenie już od początku zasad korzystania z urządzeń elektronicznych. Dzięki takim zabiegom nasze dzieci będą mogły bezpiecznie surfować po sieci i korzystać z jej zasobów. / artykuł partnera