Wszystkie dzieci mają potrzebę ssania. Dla jednych wystarcza ssanie piersi podczas karmienia, inne mogłyby ssać bez przerwy.
Wszystkie dzieci mają potrzebę ssania. Dla jednych wystarcza ssanie piersi podczas karmienia, inne mogłyby ssać bez przerwy. W sytuacjach, gdy potrzeba ssania jest wyraźnie zaznaczona, z pomocą może przyjść smoczek dla noworodka – uspokaja dziecko a zmęczonej mamie pomaga odetchnąć
Ssanie – naturalny odruch dziecka
Dziecko przychodzi na świat z odruchem szukania i ssania. W ten instynkt wyposaża je natura, dzięki czemu noworodek, bez konieczności uczenia, może przeżyć pierwsze tygodnie przyjmując pokarm mamy. Wystarczy delikatny dotyk okolic policzka lub kącika ust a niemowlę instynktownie przechyla główkę i szuka pożywienia. Ale ssanie jest dla malucha nie tylko sposobem odżywiania - zaspokaja też ważną potrzebę bezpieczeństwa: ciepła i bliskości, koi płacz, poprawia humor, pomaga zasnąć, uspakaja.
Nadmierna potrzeba ssania - zagrożenia
Wszystkie dzieci mają potrzebę ssania. Dla jednych wystarcza ssanie piersi podczas karmienia, inne mogłyby ssać bez przerwy. Jeśli potrzeba ssania jest bardzo nasilona, dziecko między karmieniami może zacząć wkładać do buzi rozmaite przedmioty, paluszki (zwykle kciuk), a nawet całą piąstkę.
Jeśli staje się to nawykiem, z czasem może doprowadzić do poważnych wad zgryzu: wypychania przednich górnych zębów ku przodowi, a przednich dolnych do tyłu, niekorzystnie wpływać na kształt podniebienia oraz rozwój szczęki i żuchwy. Poza tym, na ssanym stale paluszku mogą pojawić się niewielkie otarcia, ranki i maceracje skóry - która ciągle wilgotna, ulega uszkodzeniu. Odległym skutkiem ssania kciuka bywają jego widoczne deformacje. W sytuacjach, gdy potrzeba ssania jest wyraźnie zaznaczona, z pomocą może przyjść smoczek– uspokaja dziecko a zmęczonej mamie pomaga odetchnąć.
Jaki smoczek wybrać dla noworodka
Przeciwnicy używania smoczków argumentują, że ssanie smoczka podobnie do ssania kciuka, może prowadzić do wad zgryzu i nie powinno być zalecane. Jest w tym tylko część prawdy – chodzi tu, bowiem nie tyle o sam fakt używania smoczka a jego odpowiedni dobór i czas używania. Najważniejsze jest, aby smoczek swoim rozmiarem, kształtem, budową i wielkością tarczki, dokładnie odpowiadał potrzebom rosnącego dziecka.
Na rynku istnieje wiele produktów różnych producentów smoczków dla noworodków i niemowląt. Dokonując wyboru należy zwrócić uwagę na anatomiczny kształt oraz odpowiedni rozmiar smoczka. Wielkość smoczka powinna być dostosowana do wieku dziecka. Tzw. rozmiar uniwersalny w przypadku noworodków i małych niemowląt będzie zbyt duży, co skutkować może prowokowaniem odruchów wymiotnych.
W przypadku starszych niemowląt, taki smoczek będzie zbyt mały, co skutkować będzie płytkim osadzeniem i tendencją do wypychania przednich ząbków ku przodowi oraz ciągłym wysuwaniu z buzi i angażowaniem dodatkowych mięśni w celu jego utrzymania.
Dobry smoczek dla noworodka powinien mieć małą i leciutką tarczkę oraz anatomiczny kształt główki, przypominający kobiecą brodawkę wraz z otoczką. Dla starszych niemowląt, ważne jest, aby tarczka była większa i wyposażona w otworki odpowietrzające, zapewniające swobodny dostęp powietrza i dobrą higienę skóry wokół ust. Dla dzieci starszych, posiadających ząbki, dłuższa główka powinna być wykonana ze wzmocnionego materiału, aby nie dopuścić do przegryzienia.
Silikon czy kauczuk? Jaki smoczek wybrać?
Coraz częstszym dylematem, przed jakim stają rodzice wybierający smoczek dla swojej pociechy, jest rodzaj materiału, z jakiego jest wykonany. Przez wiele lat nie było zbyt dużego wyboru. Dostępne były wyłącznie smoczki wykonane z kauczuku (lateksu)-to te jasnobrązowe. Od niedawna w sprzedaży są również smoczki silikonowe.
Smoczek z kauczuku – dlaczego tak?
Kauczuk (lateks) jest tradycyjnym materiałem, z którego wykonuje się smoczki. Jego zaletą jest duża plastyczność i miękkość – dzieci preferują delikatny materiał, przypominający w dotyku pierś mamy. Picie nie wymaga angażowania dużej siły mięśniowej, dzięki czemu taki smoczek może być stosowany w przypadku niemowląt z osłabionym napięciem mięśniowym. Niestety ten model ssania rozleniwia zdrowe niemowlęta i nie stymuluje prawidłowego rozwoju aparatu mowy. Poza tym materiał ten ma sporo słabości i wad.
Smoczek z kauczuku – dlaczego nie?
Kauczuk (lateks) jest materiałem nietrwałym, który dość szybko ulega odkształceniu. Jeśli dziecko używa przez dłuższy czas zdeformowanego smoczka, będzie to miało negatywny wpływ na proces kształtowania zgryzu i rozwój podniebienia. Dlatego też należy pilnie obserwować kształt smoczka i gdy tylko pojawią się pierwsze oznaki deformacji - wymienić go na nowy.
Kauczuk jest materiałem łatwo utleniającym się i zmieniającym strukturę pod wpływem powietrza i wody, łatwo adsorbuje zapachy. Próba sterylizacji czy wyparzania we wrzątku powoduje zmianę koloru, gładkości powierzchni i zmatowienie.
Miękkość, tak ceniona przez małe niemowlęta, może być dużym zagrożeniem w przypadku dzieci starszych, posiadających ząbki. W tym wieku, kiedy naturalnym zjawiskiem jest przemożna chęć gryzienia, może łatwo dojść do przerwania ciągłości główki smoczka i istnieje realne ryzyko zachłyśnięcia.
Uczulenie na lateks oraz proces nitrowania kauczuku – to dodatkowe niekorzystne czynniki, które należy brać pod uwagę. Regularny kontakt z substancją uczulającą oznacza podwyższone ryzyko rozwoju alergii w przyszłości. Niektóre dzieci mogą wykazać objawy alergii natychmiastowej,
jak np. pokrzywkę, duszność lub wysypkę skórną. Takie objawy występują niezwykle rzadko, ale muszą być rozważone, jako potencjalne zagrożenie, zwłaszcza w przypadku rodzinnej alergii na lateks.
Smoczek z silikonu – dlaczego tak?
Smoczki wykonane z silikonu to te przezroczyste. Takie smoczki są twardsze niż lateksowe, co powoduje, że dziecko musi włożyć więcej wysiłku w ssanie. Ma to korzystny wpływ na rozwój mięśni języka i buzi, potrzebnych później przy nauce mowy. Jednocześnie smoczki silikonowe nie ulegają odkształcaniu i deformacji, co zapobiega negatywnemu wpływowi na kształtowanie się żuchwy i podniebienia. Wybierając te o kształcie ortodontycznym mamy pewność, że w trakcie użytkowania nie zmieni się kształt główki ani jej długość.
Wielką zaletą odporności silikonu na ucisk i zgniatanie jest brak ryzyka przegryzienia smoczka przez starsze niemowlę. Tu możemy mieć pewność, że nie będzie sytuacji, w której oderwie się kawałek smoczka odgryziony przez naszego malucha. Smoczki silikonowe mają jeszcze tę zaletę, że są trwalsze – mogą być, zatem użytkowane dłużej niż lateksowe.
Utrzymanie higieny smoczka silikonowego nie napotyka żadnych trudności. Bez problemu możemy go wyparzyć wrzątkiem – nie zmieni barwy, nie pokryje się nalotem ani nie zmatowieje. Smoczki silikonowe pozostają całkowicie obojętne na wpływ zapachów.
Smoczek z silikonu – dlaczego nie?
Przeciwnicy smoczków silikonowych podkreślają ich twardość i związaną z tym trudność w przyjmowaniu pokarmów. Mówi się także, że dzieci mniej chętnie sięgają po takie smoczki - tak różne dotyku od naturalnej miękkości kobiecej piersi.