W pierwszej kolejności wyznaczmy kryteria, które pomogą nam wyjaśnić tę kwestię. Musicie wiedzieć, że o właściwościach oleju świadczą zawarte w nim kwasy tłuszczowe – wyróżniamy: jednonienasycone, wielonienasycone i nasycone kwasy tłuszczowe. Najzdrowsze są te jedno i wieloNIEnasycone i to one powinny dominować w naszej diecie. W świetle nauki to właśnie zbyt duży udział nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie odpowiada za choroby krążenia, miażdżycę, zbyt wysoki cholesterol LDL, może prowadzić także do udaru mózgu i zawału serca [1,5]. Dlatego naszym jedynym kryterium będzie jak najmniejszy udział nasyconych kwasów tłuszczowych w oleju. 

Olej palmowy

Przyjrzyjmy się zatem olejowi, który został przez producenta wykluczony, a jest nim olej palmowy. Olej palmowy zawiera 50% nasyconych kwasów tłuszczowych, a jest to dość dużo w porównaniu do oliwy z oliwek, która zawiera ich 14% czy oleju rzepakowego - 7%.  Musicie wiedzieć, że olej palmowy to najczęściej stosowany olej na świecie [4]. Główną z jego zalet jest niska cena, ale także neutralny smak, który nie dominuje potrawy. Jego miejsce w batonach Oshee zajął…

Olej kokosowy* o nieco wyraźniejszym smaku kosztuje znacznie więcej. Dla porównania kilogram oleju palmowego kosztuje 6-18 zł (w zależności czy kupujemy hurtowo, czy detalicznie), z kolei cena oleju kokosowego to 20-70 zł.  Jak widzicie, różnica jest ogromna. Najistotniejszy jest fakt, że olej kokosowy zawiera ponad 90% nasyconych kwasów tłuszczowych!  To prawie 2x więcej niż mamy w oleju palmowym.… 

Jako zaletę oleju kokosowego możemy wymienić zawartość średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT). Charakteryzują się tym, że do ich metabolizmu nie potrzebujemy żółci, wchłaniają się one bezpośrednio do krwioobiegu. Dzięki temu olej kokosowy może być użyteczny w specyficznych potrzebach żywieniowych, np. u sportowców, którzy za ich pomocą mogą sobie szybko dostarczyć energii lub w chorobach trzustki, wątroby gdzie narządy te nie „muszą” ingerować w metabolizm średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych.

Nie zapominajmy o oleju rzepakowym...

Drugim olejem, który w produktach Oshee zastąpił nam olej palmowy jest olej rzepakowy. Sprawa z nim jest dużo prostsza. Ze względu na niewielką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych i znaczny udział wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz właściwy dla naszego zdrowia stosunek kwasów omega - 6 do omega – 3, olej rzepakowy uchodzi za jeden ze zdrowszych olejów w naszej szerokości geograficznej. Ponadto, w porównaniu do oleju lnianego (polecany w naszej diecie) jest dużo tańszy. 

Nie mamy informacji w jakiej proporcji olej kokosowy a w jakiej rzepakowy zostały użyte, jednak patrząc na tabelę wartości odżywczej na stronie producenta możemy wnioskować, że większość stanowi olej kokosowy.  


Wiecie już, że zdrowotnie ta zmiana nie jest dla konsumenta korzystna. 

Ale czy ta zmiana opłacała się producentowi?

Jako konsumenci nie zawsze jesteśmy dokładnie przygotowani na to, co proponuje rynek, nie interesujemy się badaniami, a naszą wiedzę czerpiemy z przypadkowych, niezweryfikowanych blogów w Internecie, gdzie olej kokosowy jest modny i szeroko polecany. Zamianę olejów w  produktach oceniam jako chwyt marketingowy, który dzięki popularności oleju kokosowego może przynieść producentowi korzyść finansową.  Niestety, bez korzyści dla konsumenta. Spójrzmy jak na tę zamianę zapatruje się ekspert w zakresie technologii żywności i żywienia człowieka, a w szczególności nauki o tłuszczach-  Prof. dr hab. Krzysztof Krygier:

Klasyczny przykład "zamienił stryjek siekierkę na kijek". Jest to czysty zabieg marketingowy przeciwko olejowi palmowemu. Z punktu widzenia zdrowotnego nic się nie zmienia.”

Co, gdy już mam słoiczek w domu? 

Olej kokosowy spożywany raz na jakiś czas w rozsądnych ilościach,  np. łyżeczka do jednego posiłku w tygodniu nie zaszkodzi naszemu zdrowiu, bo tozgodnie z poglądem Paracelcusa to „dawka tworzy truciznę”. Jednak pamiętajmy, że zwyczajowa dieta  Polaków zawiera już i tak zbyt dużo nasyconych kwasów tłuszczowych, dlatego  nie zapominajcie, że olej kokosowy nie powinien być dominującym olejem w naszej diecie.   

Na pochwałę zasługuje jedynie włączenie oleju rzepakowego, gdyż na pewno wzbogaci produkty firmy Oshee. Gdyby zmiana tłuszczu dotyczyła rzepakowy za palmowy, nie wahałabym się podnieść kciuka w górę ;) 

Poniżej przedstawiam Wam składy niektórych z batonów Oshee: 1. Baton MUSLIBAR, 2. Baton proteinowy o smaku czekoladowym, 3. Baton proteinowy o smaku orzechowym. Podkreśliłam składniki, których nie powinniśmy spożywać.

1. 

2. 

3. 

**Istnieją badania, które wykazywały zdrowotne znaczenie oleju kokosowego, przypisywano mu m.in. znaczenie przeciwbólowe, antydepresyjne [2,3,6]. Niejednokrotnie badania te były prowadzone przez firmy związane z produkcją oleju kokosowego, dlatego wyniki są dla mnie wątpliwe. 

Podaje się też przykład mieszkańców Indii jako osób stosujących olej kokosowy na co dzień – gdzie, mimo częstego spożycia tego składnika – nie odnotowuje się większego zachorowania na choroby układu krążenia, zawał czy udar mózgu. Może to dowodzić temu, że spożywanie oleju kokosowego w niemałych ilościach (jako głównego oleju w diecie) nie jest szkodliwe dla zdrowia. 

Jednak...

Kluczowym czynnikiem rozwiązującym tę zagadkę jest fakt, że dieta mieszkańców Indii, Sri Lanki czy Filipin różni się od diety europejczyków. Zamiast czerwonego mięsa królują u nich ryby, świeże owoce i warzywa, które pełnią istotną funkcję w zapobieganiu chorób krążenia. Zatem nie stawiałabym niskiego zachorowania na choroby układu krążenia jako wynik stosowania oleju kokosowego, a jako całokształt ich diety.

Bibliografia:

1. Achremowicz K., Szary-Sworst K.,  Wielonienasycone kwasy tłuszczowe czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka,  ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jako, 2005, 3 (44), 23 -35.
2. Amarasiri WA, Dissanayake AS, Coconut fats, Ceylon Med J. 2006 Jun;51(2):47-51.
3. Kumar PD, The role of coconut and coconut oil in coronary heart disease in Kerala, south India, Trop Doct. 1997 Oct;27(4):215-7.
4. Marangoni F i in. Palm oil and human health. Meeting report of NFI: Nutrition Foundation of Italy symposium, Int J Food Sci Nutr. 2017 Sep;68(6):643-655.
5. Siri-Tarino PW1, Sun Q, Hu FB, Krauss RM, Saturated fat, carbohydrate, and cardiovascular disease, Am J Clin Nutr. 2010 Mar;91(3):502-9.
6. Yeap SK, Beh BK, Ali NM et al.: Antistress and antioxidant effects of virgin coconut oil in vivo. Exp Ther Med 2015; 9(1): 39-42. 3