Często w kuchni używam oleju rzepakowego. Nie wiem jednak czy jest on zdrowy, czy raczej powinnam go zastąpić innym tłuszczem?” Kasia, 45 l.

Olej rzepakowy korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy

Olej rzepakowy zawiera bardzo mało nasyconych kwasów tłuszczowych, które przyczyniają się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.  Za to obfituje w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z grupy omega-6 i omega-3.  W oleju rzepakowym kwasy te występują w idealnych proporcjach 2,3:1, dzięki czemu pozytywnie wpływają na układ krążenia:

  • obniżają poziom złego cholesterolu
  • zmniejszają ryzyko miażdżycy, zawału i udaru.

Olej rzepakowy pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi

Do takiego odkrycia doszli naukowcy z Toronto, po przebadaniu 141 diabetyków. Światowa Organizacja Zdrowia potwierdziła, że ryzyko zachorowania na cukrzycę można zmniejszyć poprzez wprowadzenie do diety kwasów omega-3. Olej rzepakowy jest natomiast bogatym źródłem kwasu alfa-linolenowego (zawiera go 10 razy więcej niż oliwa z oliwek), który jest prekursorem kwasów omega-3.

Olej rzepakowy pozytywnie wpływa na mózg

Zawarte w oleju rzepakowym przeciwutleniacze zwalczają wolne rodniki, które przyczyniają się do uszkodzeń połączeń nerwowych. Dieta uwzględniająca olej rzepakowy zapobiega starzeniu się centralnego układu nerwowego, zmniejsza ryzyko takich chorób jak Alzheimer, a także pozytywnie wpływa na pamięć i koncentrację.

 

Olej rzepakowy ważny w diecie przyszłej mamy

Udowodniono, że kwasy omega-3  pozytywnie wpływają na rozwój i funkcjonowanie mózgu już w okresie płodowym. Niedobór tych kwasów w tym czasie może prowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym dziecka. Ponadto obecność kwasów omega-3 w diecie przyszłej mamy może zapobiec hipotrofii (niskiej wadze) płodu, co potwierdzają badania wcześniaków przeprowadzone w Danii.

 

Olej rzepakowy zmniejsza ryzyko nowotworu

Zachowanie idealnej proporcji pomiędzy kwasami z grupy omega-6 i omega-3 sprawia, że olej rzepakowy jest dobrym narzędziem w profilaktyce nowotworów (zwłaszcza piersi, prostaty i jelita grubego).

 

Olej rzepakowy nie jest wskazany dla astmatyków

Okazuje się jednak, że olej rzepakowy ma także minusy. Badania przeprowadzone przez naukowców z Northwestern University pokazały, że zawarta w oleju rzepakowym witamina E zwiększa nadmierną reaktywność dróg oddechowych charakterystyczna dla astmy. Witamina E, która w oleju rzepakowym występuje w postaci gamma-tokoferolu przyczynia się do ok. 10-17% pogorszenia funkcji płuc, stwarzając problemy z oddychaniem. Gamma-tokoferol występuje także w oleju sojowym i kukurydzianym. Z kolei olej słonecznikowy i oliwa z oliwek zawierają witaminę E w postaci alfa-tokoferolu, który wykazuje działanie odwrotne, pozytywnie wpływając na funkcje płuc.

Z tych badań wynika, że oleju rzepakowego nie powinny spożywać osoby z chorobami płuc (np. z astmą) oraz osoby, u których zwiększone jest ryzyko wystąpienia takich chorób (np. krewni astmatyków).

 

Olej rzepakowy a kwas erukowy

W latach 70. w rzepaku odkryto kwas erukowy (stanowił nawet 50% oleju rzepakowego). Kwas ten należy do kwasów z grupy omega-9 i ma toksyczny charakter. Powoduje m.in. uszkodzenie mięśnia sercowego i stłuszczenie narządów miąższowych (np. wątroby czy nerek).

Jednak dzisiejszy olej rzepakowy w Polsce produkowany jest z nasion bezerukowych i pod tym kątem jest bezpieczny.

Olej rzepakowy ma bardzo dużo zalet i warto włączyć go do codziennej diety. Ze względu jednak na to, że może on mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie płuc, warto jednak spożywać go zamiennie np. z oliwą z oliwek, która w tym przypadku wykazuje efekt odwrotny.

Zdjęcie główne pochodzi z: Photo credit: Becaroona via Foter.com / CC BY-ND