W Polsce zdecydowana większość osób aktywnych fizycznie samodzielnie ‘planuje’ swoje treningi. Dlaczego ‘planuje’? Wynika to z tego, iż tylko nieliczni układają swoje treningi z wyprzedzeniem. Zdecydowana większość systematycznie ćwiczących osób treningi ‘planuje’ podczas rozgrzewki lub w czasie dojazdu do miejsca ich realizacji. Bardzo liczną grupę stanowią również osoby, które korzystają z zajęć grupowych, na przykład różnych form aerobiku, i nie mają żadnego wpływu na wykonywane przez siebie ćwiczenia. Tylko nieliczni, zazwyczaj ci bardziej doświadczeni, układają swoje treningi z wyprzedzeniem lub korzystają z pomocy wykwalifikowanego trenera.

Dlaczego należy planować?

Wielokrotnie spotkałem się ze stwierdzeniem, że nie jest ważne to, co się wykonuje na treningach, tylko to, że człowiek w ogóle się rusza. Owszem jest w tym nieco prawdy, jednak należy pamiętać, że treningi i wykonywane na nich ćwiczenia powinny dążyć do realizacji wyznaczonego celu treningowego. Abstrahując już od tego, że nieprawidłowo dobrane ćwiczenia fizyczne są równie szkodliwe jak ich całkowity brak. Planowanie treningów nie tylko zwiększa efektywność wykonywanych ćwiczeń, ale również pozwala szybciej uzyskać pierwsze efekty. Co więcej są one większe i dłużej się utrzymują. Warto także podkreślić, iż wcześniejsze ułożenie planu treningowego pozwala w znacznym stopniu zmniejszyć ryzyko wystąpienia kontuzji lub urazu.

Niezbędne kompetencje

Mogłoby się wydawać, że planowanie procesu treningowego to nic trudnego. Nic bardziej mylnego. Z racji tego, że ćwiczenia fizyczne oddziałują na ludzki organizm, który jest niezwykle skomplikowaną ‘maszyną’, to do układania skutecznego i co najważniejsze bezpiecznego planu treningowego niezbędna jest odpowiednia wiedza. Powinna ona obejmować takie działy nauki jak: anatomię, fizjologię, teorię sportu, medycynę sportu, psychologię sportu oraz wiele innych. Właśnie z tego względu układanie planu treningowego najlepiej jest powierzyć profesjonaliście – kompetentnemu trenerowi. Jeśli jednak nie mamy do niego dostępu i musimy samodzielnie stworzyć swój plan treningowy, to szczególną uwagę należy zwrócić przede wszystkim na różnorodność stosowanych metod i środków treningowych.

Powtarzalność – tak, ale z umiarem

Coraz częściej spotykam się z osobami, które tydzień w tydzień, zdarza się nawet, że od roku, wykonują te same ‘treningi’. Najczęściej są to cieszące się ogromną popularnością ‘dywanówki’. Czy jest to dobre rozwiązanie? Zdecydowanie nie! Przede wszystkim taki ‘plan treningowy’ w ogromnym stopniu obciąża psychicznie. Owszem może się zdarzyć ktoś, komu takie rozwiązanie nie będzie przeszkadzało, jednak nie oszukujmy się - takich osób jest niewiele. Zresztą psychologia sportu negatywnie podchodzi do tego typu rozwiązań. Również z punktu widzenia fizjologii i teorii sportu taki ‘plan treningowy’ skazany jest na porażkę. Dlaczego?

Różnorodność – Twój klucz do sukcesu

Brakuje w nim zróżnicowania zarówno zastosowanych środków treningowych (realizowanych na poszczególnych treningach ćwiczeń), jak i wykorzystanych metod treningowych (np. metod wykonywania ćwiczeń kardio). Dlaczego różnorodność jest taka ważna? Przede wszystkim najlepsze efekty przynosi plan treningowy, który we wszechstronny i kompleksowy sposób angażuje cały organizm. Wykonywanie ćwiczeń bodźcujących tylko mięśnie brzucha wcale nie przyczyni się do tego, że szybciej pozbędziemy się z niego zbędnej tkanki tłuszczowej. Co więcej lepsze efekty przyniesie plan treningowy, w którym uwzględnione zostaną wszystkie partie ciała, a nie tylko mięśnie brzucha (przy założeniu, że w obu przypadkach występują ćwiczenia kardio). Kolejnym niezwykle istotnym aspektem jest zjawisko adaptacji. Pod wpływem systematycznego wykonywania danego ćwiczenia organizm z czasem się do niego ‘przyzwyczaja’. W sytuacji, gdy jest ono wykonywane praktycznie na każdym treningu, to jego oddziaływanie na organizm, a więc de facto efektywność, w znacznym stopniu maleje.