Pochodzenie

Nasiona Chia (Salvia hispanica), nazywane również szałwią hiszpańską, pochodzą z rejonu Ameryki środkowej i południowo-zachodniej. Obecnie uprawiane głównie w Meksyku. Nasiona są średnicy około 1 mm, koloru od brązowego po szary. Były szeroko stosowane w diecie Azteków, Inków i Majów. Na jakiś czas o nich zapomniano, by ponownie sięgnąć po nie na końcu XX wieku. Trafiły wtedy pod baczne oko osób dbających o zdrowie i poszukujących żywności spożywanej dawniej.

 

Wartość odżywcza

Nasiona te są bardzo wartościowe pod względem odżywczym. Zawartością kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 są zbliżone do nasion lnu. W 100 g dostarczają:

 

- 490 kcal

- 30 g tłuszczu, w tym:

- 18 g kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3,

- 6 g z rodziny omega-6,

- 3 g nasyconych kwasów tłuszczowych,

- 2 g jednonienasyconych kwasów tłuszczowych

- 44 g węglowodanów

- 16 g białka

- 38 g błonnika

- 19 mg sodu

- 630 mg wapnia

- 160 mg potasu

- 2 mg magnezu

- 4 mg cynku

- 29 mg witaminy E

- 11 mg witaminy B3

 

Poza tym zawierają wiele substancji czynnych biologicznie, w tym antyoksydantów. Nie zawierają natomiast glutenu. Mogą więc być spożywane przez osoby cierpiące na celiakię. Chłoną i zatrzymują wodę dzięki swoim właściwościom hydrofilowym. Mogą wchłonąć 10 razy więcej wody niż ważą. Poprawia to nawilżenie organizmu i pomaga zachować elektrolity. Przez to często są stosowane przez sportowców.

 

Wpływ na zdrowie

Nazwa „Chia” oznacza siłę, wytrzymałość. Być może wynika ona z tego, iż osoby, które wprowadzają szałwie hiszpańską do diety zauważają wzrost poziomu energii, poprawę nastroju oraz koncentracji.

 

Nasiona tworzą z wodą żel, podobnie jak dzieje się to z siemieniem lnianym. Dzięki temu wypełnia żołądek dając uczucie sytości, co jest ważne dla osób odchudzających się. Poza tym forma ta spowalnia trawienie węglowodanów i wchłanianie cukrów prostych. Jest to pozytywny sygnał dla osób z cukrzycą.

 

Duży poziom wapnia jest korzystny dla układu kostnego, a dobre tłuszcze ważne dla dobrego funkcjonowania układu nerwowego.

 

Z uwagi na dużą zawartość błonnika oraz wartościowych kwasów tłuszczowych, nasiona Chia mogą mieć korzystny wpływ na zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia. Sprzyjają bowiem obniżeniu poziomu cholesterolu jak również ciśnienia krwi. Badania wskazują również, że wprowadzenie tych nasion do diety ma korzystny wpływ ochronny na wątrobę przy stosowaniu diety bogatotłuszczowej. Poprawia się również wrażliwość na insulinę i tolerancja glukozy. Duży udział błonnika, zarówno frakcji rozpuszczalnych jak i nierozpuszczalnych, poprawia działanie jelit i działa na nie ochronnie. Podobne korzyści jednak przynoszą wszystkie inne produkty pełnoziarniste bogate w błonnik pokarmowy i nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym nasz rodzimy len.

 

Ograniczenie stosowania

Szałwia hiszpańska jest na pewno bezpieczna w stosowaniu, jeśli jest ono nie dłuższe niż 12 tygodni. Nie ma wystarczających informacji, co do jej bezpieczeństwa przy dłuższym stosowaniu. Podobnie brak danych w przypadku kobiet ciężarnych i karmiących, wymusza zaniechania stosowania jej w tym okresie.

 

Także osoby z rakiem prostaty bądź z wysokim ryzykiem jego wystąpienia, powinny ostrożnie podchodzić do tych nasion. Istnieją doniesienia, bowiem jakoby wysokie spożycie kwasu alfa-linolenowego, w który obfitują nasiona Chia, zwiększało zachorowalność na ten nowotwór (w przeciwieństwie do ryb i tłuszczu rybnego, czyli kwasów DHA i EPA).

 

Na mocy rozporządzenia Unii Europejskiej, Chia jest dopuszczona do stosowania w Polsce jako żywność nowego typu (Novel Foods). Stosowanie nasion jest jednak ograniczone do wykorzystania w produktach piekarniczych, wypiekach, w ilości nie większej niż 5% masy gotowego produktu. 


Zbilansowana dieta ze wsparciem dietetyka i psychologa: Wypróbuj