O ile z produktami suchymi typu makarony, kasze, ryże, płatki, nasiona roślin strączkowych nie ma problemu, bo wystarczy je odłożyć na półkę, o tyle w przypadku mięsa czy świeżych warzyw i owoców musisz już pamiętać o pewnych zasadach.
Mięso
Mięso składa się głównie z białka i wody, jest więc świetną pożywką dla bakterii. Jeśli zamierzasz je zjeść w ciągu 2 dni, to możesz przechowywać je w lodówce, najlepiej na samym dole. Najniższa półka w lodówce charakteryzuje się najniższą temperaturą, ok. 2-3 stopnie. Taka temperatura spowolni proces psucia się i rozwoju bakterii.
Wyjątek stanowi mięso mielone – ono nie powinno być przechowywane w lodówce dłużej niż kilka godzin. A najlepiej, jeśli wykorzystasz je do potrawy bezpośrednio po zmieleniu. Mielenie zwiększa dostęp tlenu do mięsa, przyczyniając się do szybszego postępu procesów psucia.
Co ważne, mięsa przed włożeniem do lodówki nie wolno myć. Należy je natomiast przykryć (np. drugim talerzem) lub po prostu zostawić w opakowaniu sklepowym. Te czynności również zapobiegną namnażaniu drobnoustrojów. Przykrywanie mięsa ograniczy dostęp tlenu do produktu, ale też zapobiegnie rozprzestrzenianiu się aeroalergenów po całej lodówce. Ma to znaczenie głownie jeśli chodzi o mięso ryb lub owoców morza. Są to produkty szczególnie alergenne.
Mrożenie mięsa
Większe zapasy mięsa warto oczywiście zamrozić. Zasady są podobne:
- nie myjemy mięsa przed mrożeniem
- zostawiamy w oryginalnym opakowaniu lub przekładamy w specjalne woreczki
Przed włożeniem mięsa do zamrażarki, najpierw schłódź je w lodówce. W ten sposób nie zostanie niepotrzebnie podniesiona temperatura w zamrażarce. Produkty układaj w zamrażarce dosyć ciasno, wtedy urządzenie pracuje sprawnie.
Mrożenie bardzo wydłuża termin przydatności do spożycia, jednak nie w nieskończoność. Najdłużej można mrozić mięso wołowe, nawet rok, a najkrócej mięso mielone (obojętnie jakiego mięsa użyto do mielenia) – do 3 miesięcy. W przypadku mięsa obowiązuje też zasada, że im więcej zawiera ono tłuszczu, tym krócej może być przechowywane w zamrażarce (czyli np. schab można mrozić dłużej niż żeberka). Ryby w zależności od gatunku można mrozić do 3-6 miesięcy (im gatunek chudszy, tym mrożenie może być dłuższe).
Wskazówka: Jeśli zrobiłaś trochę więcej zapasów i zakupione mięso nie mieści się w zamrażarce, możesz troszeczkę przedłużyć jego trwałość nacierając je gruboziarnistą solą. To pozwoli o kilka dni dłużej przechować mięso w lodówce.
Warzywa i owoce
Chociaż są wykopane z ziemi czy zerwane z drzewa, nadal są to żywe tkanki, które cały czas podlegają zmianom, np. enzymatycznym czy biochemicznym. Oznacza to, że produkty te dojrzewają, miękną, tracą wodę, witaminy i inne składniki bioaktywne. Odpowiednie przechowywanie warzyw i owoców, może spowolnić te procesy.
Niektóre warzywa i owoce możesz przechowywać w lodówce. Najlepszym miejscem będą dla nich wydzielone na dole lodówki pojemniki. W tym miejscu temperatura wynosi ok. 8 stopni.
Do przechowywania w lodówce nadają się np: marchewka, pietruszka, seler, brokuł, kalafior, brukselka, sałaty, rzodkiewka, a jeśli chodzi o owoce, to maliny, truskawki, jagody.
Nie powinnaś umieszczać w lodówce pomidorów, ogórków, cukinii, dyni, bakłażana, cebuli, szparagów, owoców egzotycznych (banany, cytrusy, mango). Produkty te w niższych temperaturach tracą jędrność i szybciej się psują. Pod wpływem niskiej temperatury można zauważyć u nich tzw. oparzelinę chłodniczą – są to niekorzystne zmiany w tkankach. Produkty te tracą też aromat i smak.
Jeśli chodzi o jabłka, gruszki, brzoskwinie, nektarynki, to również nie wymagają one przechowywania w lodówce. Jedynie gdy są bardzo dojrzałe możesz je tam przełożyć – to troszeczkę spowolni proces dalszego dojrzewania.
Wskazówka: Warto wyłożyć te lodówkowe pojemniki na owoce i warzywa bawełnianym lub papierowym ręcznikiem. Produkty te będą tracić wodę, a w ten sposób łatwo będziesz mogła się jej pozbyć. Nie dopilnowanie tego aspektu i trzymanie warzyw i owoców w zamoczonych pojemnikach doprowadzi do pleśnienia produktów.
Wskazówka: Nie wszystkie warzywa i owoce mogą być przechowywane razem. Warto odseparować jabłka, gruszki, banany, pomidory czy paprykę, zarówno od siebie nawzajem, jak i od innych warzyw i owoców, ponieważ wydzielają one duże ilości etylenu. To powoduje, że będące w pobliżu inne warzywa i owoce szybciej dojrzewają i szybciej się psują.
Mrożenie warzyw i owoców
Drobne owoce, takie jak jagody, wiśnie, truskawki czy maliny, wystarczy umyć i dokładnie osuszyć przed zamrożeniem. Z kolei większość warzyw np. wszelkie sałaty, jarmuż, szpinak, groszek, fasolkę, brokuły, kalafior warto przed zamrożeniem zblanszować (zanurzyć we wrzątku na ok. 60 sekund). Jest to niezbędne do zachowania smaku, barwy i aromatu. Blanszowania nie wymagają: marchew, pietruszka, dynia.
Podobnie jak w przypadku mięsa, również owoce i warzywa warto porządnie schłodzić w lodówce przed umieszczeniem ich w zamrażarce.
Mrożone warzywa i owoce możesz przechowywać w zamrażarce przez okres 8-12 miesięcy.
Wskazówka: owoce można rozmrozić w temperaturze pokojowej, natomiast warzywa warto przetwarzać jeszcze wtedy, gdy są zamrożone. Będą one miały wtedy lepszą konsystencję, nie zrobi się z nich tzw. breja.
Oleje i inne tłuszcze
Oleje roślinne są wrażliwe na światło, temperaturę i tlen, dlatego zaleca się, aby przechowywać je w szczelnych, ciemnych opakowaniach, w temperaturze pokojowej lub chłodniczej. Jeśli zakupiony olej jest w jasnej butelce, koniecznie powinien być przechowywany w ciemnym pomieszczeniu (np. spiżarni bez okna) lub po prostu w szafce, gdzie dostęp światła jest utrudniony.
Im więcej wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zawiera olej, tym niższa powinna być temperatura jego przechowywania.
Z tego względu np. olej lniany powinien być przechowywany w lodówce. Warto zwrócić uwagę na to już podczas zakupów – jeśli olej lniany nie znajduje się w lodówce, nie warto go kupować. Jego wartość odżywcza będzie znacznie obniżona.
Olej rzepakowy i oliwa z oliwek mogą, ale nie muszą być przechowywane w lodówce, wystarczy temperatura pokojowa. Jeśli wybierzesz lodówkę, to pamiętaj, że taki olej może zmętnieć. Jest to jednak proces naturalny i nie wpływa na pogorszenie jakości oleju.
Natomiast olej kokosowy, który ma wysoką zawartość tłuszczów nasyconych, przez co odporny jest na jełczenie, może być przechowywany w temperaturze pokojowej.
Masło i margaryny przechowuj w lodówce. Masło maksymalnie ok. 2 tygodnie, margaryny – ok. miesiąca. Produkty te można także zamrozić. Ich popsucie łatwo rozpoznać, mają wtedy charakterystyczny zjełczały aromat.
Pieczywo
Nadmiar pieczywa również możesz zamrozić. Zapobiegnie to jego czerstwieniu i rozwojowi pleśni. W zamrażarce pieczywo może być przechowywane do 3 miesięcy.
Mleko
Jeśli planujesz zrobić zapas mleka, to najlepiej wybierz takie, które zostało poddane procesowi sterylizacji. Takie mleko określone jest jako UHT (Ultra High Temperature). Proces ten niszczy nie tylko żywe mikroorganizmy, ale także ich formy przetrwalnikowe. Dzięki temu mleko UHT ma dłuższą trwałość niż mleko poddane procesowi pasteryzacji. Można je przechowywać kilka miesięcy w temperaturze pokojowej (oczywiście po otwarciu wymagana jest lodówka i najlepiej aby takie mleko było spożyte w ciągu 2 dni).
Mleko UHT w porównaniu do mleka pasteryzowanego charakteryzuje się niższą zawartością witamin (w przypadku mleka UHT straty sięgają 10-20%, w przypadku mleka pasteryzowanego – do 10%). Natomiast nie zmienia się w takim mleku ilość białka, tłuszczu, cukru i składników mineralnych.
Produkty mleczne (jogurt, kefir, maślanka, śmietana, miękkie sery)
Koniecznie wymagają przechowywania w lodówce. Tutaj sprawdzi się górna (ok. 8 stopni) lub środkowa półka (4-5 stopni). Nie warto kupować tych produktów w nadmiernej ilości, ponieważ nie nadają się one do zamrożenia. Pod wpływem tak niskiej temperatury, w produktach tych powstają kryształki lodu. To niekorzystnie wpływa na strukturę (następuje rozwarstwienie, produkty stają się wodniste i po rozmrożeniu nie wracają do pierwotnej konsystencji).
Uwaga na koniec: Kategorycznie nie wolno ponownie zarażać produktów już rozmrożonych. Mrożenie sprawia, że zawarte w produktach bakterie przechodzą jedynie w stan uśpienia. Przy rozmrażaniu te bakterie „budzą się” i zaczynają się intensywnie namnażać.
Wskazówka: zwróć uwagę, czy kupując mięso lub rybę nie wybierasz produktu uprzednio rozmrożonego. Jest to praktykowane zwłaszcza w marketach. Taka informacja na pewno będzie na opakowaniu. To ważne, bo takiego produktu nie wolno już ponownie zamrozić.
Bibliografia:
Polska Federacja Producentów Żywności: http://dobretluszcze.pl/o-nas/
Polskie Towarzystwo Dietetyki
https://ncez.pl/abc-zywienia-/fakty-i-mity/mleko-p...
https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywi...
Zdjęcia pochodzą z serwisów: pixabay, pexels.
Zachęcam do przeczytania:
https://vitalia.pl/artykul8978_W-jaki-sposob-przec...
https://vitalia.pl/artykul9858_Jak-przechowywac-pr...
Komentarze