Plaga chorób kręgosłupa?

Choroby kręgosłupa to zmora współczesnej cywilizacji, godziny spędzone przed komputerem w pozycji siedzącej, mało ruchu, nadwaga/otyłość - to wszystko mnoży wady postawy i zwyrodnienia. Dla osób zmagających się z takimi problemami możliwość czasowej zmiany obciążenia podczas pracy z pozycji siedzącej na pozycję stojącą jest często niezwykle pomocna w uzyskaniu poprawy stanu zdrowia i zwiększenia komfortu pracy.

Biurko z możliwością regulowania wysokości, przy którym można pracować zarówno na siedząco, jak i na stojąco korzystnie wpływa na zmniejszenie obciążeń kręgosłupa, bo to właśnie nieprawidłowa postawa w siedzeniu jest jedną z głównych przyczyn dolegliwości bólowych. - podkreśla mgr Aleksandra Wojciechowska,Terapeuta Instytutu McKenziego, fizjoterapeuta z 15 letnim stażem w Diagnozowaniu i Leczeniu bólów kręgosłupa i stawów. 

Okazuje się, że biurka, które umożliwiają pracę w pozycji stojącej, działają korzystnie nie tylko na postawę i stan kręgosłupa, ale też na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Teraz to nie tylko przypuszczenia.

Biurko może odchudzać?

Sprawdzenie zależności wpływu korzystania z biurka z możliwością nauki w pozycji stojącej w przypadku dzieci nie jest łatwe. Dzieci rosną, zwiększają swoją masę ciała, co zmienia też naturalnie ich BMI, czyli wskaźnik masy ciała (masa ciała (kg)/ wzrost (m)2).

W jednej ze szkół w Teksasie cztery sale zostały wyposażone w specjalne biurka, których można było używać zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej. W kolejnych czterech salach pozostawiono tradycyjne, uczniowskie biurka siedzące. Na początku trzeciej klasy i na końcu klasy czwartej sprawdzono BMI tych samych uczniów. Okazało się, że grupa ucząca się przy biurkach z możliwą zmianą pozycji miała niższy wzrost wskaźnika masy ciała niż grupa kontrolna. Ten wynik był niezależny od płci i rasy.

Tego typu innowacyjne biurka wpisują się w strategie Permissive Learning Environment (APLE), mającą na celu zachęcanie uczniów do brania czynnego udziału w zajęciach zamiast nużącego siedzenia po kilka godzin przy biurku.

Zdaniem Jana Bielickiego - specjalisty Chirurga Traumatologa - Ortopedy, eksperta w  zakresie  terapii KOMÓRKAMI MACIERZYSTYMI w Medical Magnus Clinic w  Łodzi, badanie nie wnosi jednak nic nowego do naszej wiedzy.

O fakcie, że w pozycji stojącej spalamy więcej kalorii niż w pozycji siedzącej, wiemy od wielu dekad i myślę że większość dorosłych niezależnie od wykształcenia i pochodzenia, ma tego świadomość - podkreśla ortopeda.

Czy każdy może korzystać z biurka z regulowaną wysokością?

Może jednak warto wprowadzić na stałe rozwiązanie, które pozwala spalać więcej kalorii tak "przy okazji"? Tylko, czy to jest bezpieczne? Okazuje się, że w większości przypadków nie będzie przeciwwskazań do takiego trybu pracy o ile regularnie zmienia się pozycję, z zastrzeżeniem, że mówimy o zdrowych osobach dorosłych. Sprawa może być bardziej skomplikowana w przypadku dzieci oraz w momencie występowania dodatkowych schorzeń - o czym później. W każdym razie należy pamiętać, aby koniecznie regularnie zmieniać pozycję z siedzącej na stojącą i odwrotnie, jeśli zdecydujemy się na pracę przy tego rodzaju biurku.

Należy pamiętać o zmianie pozycji! Długotrwałe stanie może upośledzać krążenie w kończynach dolnych, powodując  ich obrzęki. Jednak możliwość zmieniania pozycji zmniejsza takie ryzyko - podkreśla mgr Aleksandra Wojciechowska.

Mimo zalet biurek umożliwiających pracę stojącą, należy jednak mieć na uwadze, że taki tryb pracy może nie być odpowiedni dla wszystkich. Podkreśla to fizjoterapeutka sportowa mgr Sonia Porzucek:

Stojąca praca przy biurku nie będzie odpowiednia dla osób z  nieprawidłową postawą (np. często spotykaną hiperlordozą lędźwiową) lub innymi zaburzeniami biomechanicznymi (np. asymetrycznym obciążaniem kończyn dolnych). Złotym środkiem dla tej sytuacji byłaby korekcja istniejących nieprawidłowości pod okiem specjalisty i zmiana trybu pracy ze statycznego na dynamiczny.

Według naszego specjalisty ortopedy Jana Bielickiego, pozycja stojąca w dużo większej mierze wymaga ciągłej kontroli wielu aspektów postawy, to jest np. zachowanych krzywizn kręgosłupa, utrzymanie prostych pleców w płaszczyźnie czołowej, odpowiedniego ustawienia kolan i stawów skokowych, pozycja łokci itd. U dziecka bardzo trudno wymusić przestrzeganie tych zasad.

Pamiętać należy, że u dzieci w wieku rozwojowym, rozwój kośćca znacznie wyprzedza rozwój układu mięśniowego, a co za tym idzie stawy mają słabą stabilizację czynną. Jeżeli do tego dodamy obecność chrząstek nasadowych, to o wady postawy i bóle przeciążeniowe w pozycji stojącej będzie bardzo łatwo.

Bielicki podkreśla, że pozycja siedząca przy zachowaniu zasad ergonomii jest wygodniejsza, łatwiejsza do wytrzymania przez wiele godzin i przy odpowiednim ukształtowaniu siedzenia i oparcia fotela - bezpieczna. Trzeba być więc bardzo ostrożnym, jeśli takie rozwiązanie mamy zamiar wprowadzić dziecku.

Jak widać, do wszelkich nowinek należy podchodzić z dużym rozsądkiem i spokojem. Najważniejsze, aby utrzymywać odpowiednią pozycję - zarówno podczas siedzenia, jak i stania. Zmiana pozycji jest jak najbardziej korzystna, jednak to, w jaki sposób ją wprowadzać, nie jest już takie klarowne. Jeśli mamy jakiekolwiek problemy z kręgosłupem, kończynami itd. powinniśmy zasięgnąć rady doświadczonego ortopedy lub fizjoterapeuty. Być może w naszym przypadku to co dobre dla większości, okaże się fatalne dla nas.

Bibliografia:

Stand-Biased Versus Seated Classrooms and Childhood Obesity: A Randomized Experiment in Texas. American Journal of Public Health, 2016; e1 DOI: 10.2105/AJPH.2016.303323

Zdjęcie pochodzi z: DaveFayram via Foter.com / CC BY