Ranking batonów zbożowych

Zgodnie z zaleceniami piramidy prawidłowego odżywiania powinniśmy spożywać około 5-8 porcji produktów zbożowych dziennie. Zaleca się by jeść pełnoziarniste pieczywo, makarony, grube kasze, brązowy ryż, posiłki przygotowywać w oparciu o mąkę razową. Jako konsument chcąc uzupełnić sobie dietę w produkty zbożowe możesz zapytać czy batony zbożowe dostępne na rynku także zaliczają się do tej grupy? Na pierwszy rzut oka odpowiedź wydaje się prosta. Oczywiście skoro to baton zrobiony ze zbóż, to jak najbardziej pasuje do codziennego menu. Jak jest naprawdę?

Dobór produktów do oceny

Batony wybrałam spośród dostępnych na rynku i subiektywnie najczęściej spotykanych w sklepach. Batony zbożowe występują w różnych konfiguracjach, z różnymi dodatkami. Zatem nie skupiałam się w ocenie batonów na jednym rodzaju/smaku, a generalnie różnych batonów zbożowych o różnych smakach.

Oceniane cechy batonów zbożowych:

• Główny składnik (pierwszy składnik) – jeśli zawiera składnik zbożowy, na plus punktowane jeśli pierwszy składnik jest elementem zbożowym (1-5 pkt)
• Kaloryczność 1 batona – im mniejsza, tym wyżej punktowana (1-5 pkt)
• Wielkość batona – im mniejsza, tym wyżej punktowana (1-5 pkt)
• Liczba składników – im mniej, tym wyżej punktowane (1-6 pkt)
• Zawartość błonnika – im więcej, tym wyżej punktowana (1-6 pkt)
• Zawartość cukru lub/syropu glukozowo-fruktozowego – minus 4 pkt
• Zawartość dodatkowych składników prozdrowotnych – max. plus 3 pkt

Max. liczba punktów do zdobycia to 30 pkt, czyli produkt najwyżej oceniony

Oceniane batony zbożowe:

Nestle: Fitness o smaku orzechowym z czekoladą mleczną

Opis produktu: Płatki śniadaniowe w formie batonika, z witaminami i składnikami mineralnymi

Cena: 1,49 zł

Masa batona: 23,5 g

Skład: Ziarna zbóż 40,5% (pszenica pełnoziarnista 24,6%, ryż 15,9%), czekolada mleczna 15% (cukier, tłuszcz kakaowy, odtłuszczone mleko w proszku, miazga kakaowa, mleko pełne w proszku, olej maślany, serwatka w proszku, emulgator – lecytyna sojowa, aromaty), syrop glukozowy, , ekstrakt słodowy jęczmienny, substancje utrzymujące wilgoć (glicerol, syrop sorbitolowy), syrop cukru inwertowanego, ryż preparowany (ryż dmuchany, cukier, olej palmowy, syrop glukozowy, cukier palony), cukier, oligofruktoza, olej palmowy, syrop cukru brązowego częściowo inwertowanego, sól, aromat, emulgator (lecytyna słonecznikowa, regulator kwasowości (fosforan trisodowy), przeciwutleniacz (mieszanina tokoferoli), substancje wzbogacające (witaminy i składniki mineralne)

EMCO: Musli bar chocolate and nuts

Cena: 1,29 zł

Masa batona: 30 g

Skład: Syrop skrobiowy, polewa kakaowa 20% (cukier, olej roślinny, proszek kakaowy), płatki owsiane 13%, płatki kukurydziane (kukurydza, cukier, sól, ekstrakt słodowy), ekstradowane zboża (pszenica, ryż, kakao, cukier), mleko czekoladowe 6% (cukier, składniki mleczne, masło kakaowe, masa kakaowa, emulgator: lecytyna sojowa), miód 5%, nerkowiec 3,7%, prażone orzechy laskowe 3,7%, olej roślinny, substancja utrzymująca wilgotność: sorbitol, fruktoza, kakao, emulgator: lecytyna sojowa i polirycynooleinian, aromat, barwnik: karmel amoniakowy

Sante: Crunchy nut-almond

Opis produktu: Crunchy orzechowo-migdałowy baton musli

Cena: 1,39 zł

Masa batona: 30 g

Skład: Syrop glukozowo-fruktozowy, płatki owsiane 19,5%, orzechy 17% (arachidowy, laskowy), mąka kukurydziana, substancja utrzymująca wilgoć: sorbitol, płatki kukurydziane (kukurydza, cukier, sól, ekstrakt słodowy jęczmienny, emulgator: mono- i di glicerydy kwasów tłuszczowych), mąka ryżowa, tłuszcz roślinny, płatki migdałowe 3%, cukier trzcinowy, płatki kokosowe*, aromaty, sól morska, emulgator: lecytyna sojowa

*zawiera dwutlenek siarki

Nestle: Fitness Chocolate

Opis produktu: Płatki śniadaniowe w formie batonika z czekoladą, z witaminami i składnikami mineralnymi

Cena: 1,49 zł

Masa batona: 23,5 g

Skład: Ziarna zbóż 44,8% (pszenica pełnoziarnista 25,3%, ryż 16,4%, mąka pszenna pełnoziarnista 2,4%, mąka ryżowa pełnoziarnista 0,7%), czekolada 17% (cukier, miazga kakaowa, odtłuszczone mleko w proszku, serwatka w proszku, tłuszcz kakaowy, emulgatory (lecytyny – sojowa, polirycynooleinian polglicerolu), aromat - wanilia), syrop glukozowy, cukier, syrop cukru inwertowanego, ekstrakt słodowy jęczmienny, substancja utrzymująca wilgoć (glicerol), olej palmowy, syrop cukru brązowego częściowo inwertowanego, sól, skrobia kukurydziana, emulgator (lecytyny – lecytyna słonecznikowa), kakao, aromaty, regulator kwasowości (fosforany sodu), kakao o obniżonej zawartości tłuszczu, przeciwutleniacz (mieszanina tokoferoli), substancje wzbogacające (witaminy i składniki mineralne)

Opis produktu: Płatki musli w formie batonika z czekoladą, z witaminami i składnikami mineralnymi

Cena: 1,79 zł

Masa batona: 40 g

Skład: Pełnoziarniste płatki owsiane 29,3%, pszenica pełnoziarnista 6,6%, ryż, mąka pszenna, mąka kukurydziana, mąka pszenna słodowana, syrop glukozowy, czekolada mleczna 11% (cukier, mleko pełne w proszku, tłuszcz kakaowy, miazga kakaowa, serwatka w proszku, odtłuszczone mleko w proszku, emulgator – lecytyna sojowa, aromat), syrop cukru inwertowanego, substancja utrzymująca wilgoć (syrop sorbitolowy), ekstrakt słodowy jęczmienny, olej palmowy, otręby owsiane, cukier, miód, sól, emulgator (lecytyna słonecznikowa), syrop cukru brązowego częściowo inwertowanego, aromat, przeciwutleniacz (mieszanina tokoferoli), melasa cukru trzcinowego, regulator kwasowości (fosforan trisodowy), substancje wzbogacające (witaminy i składniki mineralne)

Opis produktu: Baton czekoladowy musli z polewą o smaku czekoladowym

Cena: 1,39 zł

Masa batona: 35 g

Skład: Syrop glukozowy, polewa 20% (cukier, tłuszcz roślinny, proszek kakaowy, miazga kakaowa, emulgatory: lecytyna sojowa, E476; aromaty), płatki owsiane 14,3%, chrupki kukurydziano-ryżowe (kasz kukurydziana, mąka ryżowa, cukier trzcinowy, sól morska), płatki kukurydziane (kasza kukurydziana, cukier, sól, karmel amoniakalny – barwnik), chrupki kakaowe 7% (kasza kukurydziana, mąka ryżowa, kakao, cukier trzcinowy), tłuszcz roślinny, rodzynki, daktyl suszony (daktyl, mąka ryżowa), płatki kokosowe*, ziarna słonecznika, aromat, sól morska, lecytyna sojowa – emulgator.

*zawiera dwutlenek siarki.

Tabela zbiorcza z uzyskaną punktacją, wg w/w kryteriów:

Podsumowanie:

Analizując skład popularnych batonów zbożowych można pokusić się o stwierdzenie, że są to zbożowe słodycze, którym ze względu na różne zabiegi (np. zmniejszenie masy batona, zwiększenie udziału składników zbożowych na rzecz zmniejszenia ilości substancji słodzących) obniżono kaloryczność, czyli ilość spożywanej z nimi energii. Dzięki temu mogą one stanowić słodką przekąskę np. zamiast cukierków czy czekolady. Jeśli zjemy tylko jednego takiego batona, to jest duża szansa, że nie przekroczymy kaloryczności posiłków w ciągu całego dnia. Czy jednak na jednym jesteśmy w stanie się zatrzymać?

Plusy batonów zbożowych:

• Ładnie pachną
• Często ładnie wyglądają
• Są łatwe do zabrania, więc nie trzeba przygotowywać posiłku
• Czasami są w nich dodatki: witamin, składników mineralnych, orzechów, migdałów, suszonych owoców

Minusy batonów zbożowych:

• W składzie mają głównie cukier i syrop glukozowo-fruktozowy, czasami nawet na pierwszym miejscu. Oznacza to, że więcej w takim batonie syropu nawet 60-80%, niż głównych elementów, czyli zbóż
•  Zawierają sól, barwniki, aromaty
• Jeśli masa takiego batona jest wyższa niż 40 g, to najczęściej są one też bardzo kaloryczne
• Nie zaspokajają głodu, po zjedzeniu 1 takiego batona najczęściej chce się zjeść jeszcze więcej. Są one słodkie, zawierają stosunkowo niewiele błonnika

Odpowiadając na pytanie zadane na początku: Czy batony zbożowe należy zaliczyć do jednej z porcji posiłków zbożowych, które zaleca piramida? Uważam, że nie spełniają one funkcji produktów zbożowych (np.: odczucie sytości, źródło witamin, błonnika), zatem zaliczam je do porcji słodyczy. Słodycze jeśli znajdują się w piramidach, to zawsze na samej górze. Oznacza to, że można je jeść, ale z umiarem i niebyt często. Im więcej spożywamy słodyczy, cukru, syropu glukozowo-fruktozowego, tym większe ryzyko wystąpienia otyłości.