Temat: Boje sie....

DEPRESJA

Depresja stanowi bardzo powazny problem i dotyka wiekszosci mieszkanców naszego kraju:
"W ostatnich 10 latach zuzycie leków przeciwdepresyjnych zwiekszylo sie w Polsce prawie 10-krotnie! Niepokojace jest tez to, ze coraz czesciej na depresje choruja mlodzi ludzie. Z najnowszych badan wynika, ze az 89% badanych Polaków odczuwa lek i narzeka na stres. Polowa dotknietych depresja podejmuje próby samobójcze, a 15% odbiera sobie zycie". Wbrew pozorom depresja moze stanowic ogromne zagrozenie dla naszego zdrowia i zycia, gdyz wywiera szczególnie destrukcyjny wplyw na sprawnosc funkcjonowania systemu immunologicznego, co z kolei znacznie zwieksza ryzyko zachorowania m.in. na raka: "Po 17 latach badan prowadzonych na dwutysiecznej grupie osób stwierdzono, ze depresja az dwukrotnie zwieksza smiertelnosc z powodu chorób nowotworowych" 

Depresja - podobnie jak stres - powoduje powstawanie w organizmie wiekszych ilosci wolnych rodników tlenowych, które przyczyniaja sie nie tylko do rozwoju chorób nowotworowych, ale tez chorób ukladu krazenia: "Podczas badan na Uniwersytecie Johna Hopkinsa, wykazano, ze stres i depresja sa waznym czynnikiem powodujacym choroby serca. W Anglii stwierdzono, ze choroby serca najszybciej rozwijaja sie u ludzi, którzy stale sa zatroskani i przygnebieni". Powyzsze dane swiadcza o tym, ze depresja nie dotyka jedynie naszego systemu nerwowego, ale wywiera negatywny wplyw na caly nasz organizm, znacznie zwiekszajac ryzyko przedwczesnego zgonu. Z tego powodu warto bardzo powaznie potraktowac to zagadnienie i uwaznie czytajac ponizsze informacje i zalecenia uczynic wszystko, aby zamienic je w czyn. 

Depresja moze powodowac nastepujace objawy: przygnebienie, apatia, obojetnosc, zmeczenie, bóle glowy, bezsennosc lub nadmierna sennosc, brak apetytu, rozdraznienie, napady zlosci, przesadna samokrytyka, mysli samobójcze itp. 

Depresja moze byc spowodowana nieodpowiednim poziomem zwiazków chemicznych w mózgu (np. niedoborem serotoniny lub melatoniny), nawykowym negatywnym mysleniem, hipoglikemia (niskim poziomem cukru we krwi), alergia, niewlasciwym funkcjonowaniem grasicy, dlugotrwalym stresem, dramatycznym wydarzeniem, niezdrowa dieta i stylem zycia, nadmiernym spozyciem rafinowanego cukru, czekolady, kawy, alkoholu, mononukleoza, brakiem ruchu, endometrioza, niedoczynnoscia tarczycy, zatruciem metalami ciezkimi, powaznymi zaburzeniami psychicznymi itp. 

Zwykle objawy depresji nasilaja sie w czasie zimy, kiedy dni staja sie krótkie i nasilenie swiatla znacznie mniejsze. W tym okresie nasila sie takze ilosc samobójstw. Depresja jest dwukrotnie bardziej powszechna u kobiet niz u mezczyzn.

Mozna przypuszczac, ze depresja (podobnie jak np. schizofrenia), moze miec zwiazek nadmiernym spozyciem bialka pochodzenia zwierzecego (szczególnie pokarmów miesnych oraz nabialowych). Niestety przecietny mieszkaniec krajów rozwinietych spozywa o wiele za duzo pokarmów bogatych w bialko. Jest to niebezpieczne, dlatego ze nadmiar bialka w przeciwienstwie do nadmiaru weglowodanów czy tluszczu nie moze byc magazynowany w organizmie czlowieka. Z tego powodu nadwyzka bialka musi byc zamieniona na weglowodany lub tluszcze. W wyniku jednak tej przemiany, powstaja w ustroju niebezpieczne ilosci bardzo toksycznego amoniaku, który jak wykazaly badania powoduje szybszy wzrost komórek oraz zmiany w strukturze DNA komórek m.in. nerwowych prowadzac do wadliwego funkcjonowania komórek nerwowych, a tym samym zwiekszajac ryzyko pojawienia sie np. depresji. Bialko zwierzece nalezy zastapic roslinnym, np. zamiast mleka krowiego mozna spozywac mleko sojowe lub ryzowe czy owsiane. Zamiast kotletów miesnych mozna spozywac kotlety sojowe itp. 

Wiele osób cierpiacych z powodu róznych problemów umyslowych ma obnizony poziom cukru we krwi. Oznacza to, ze niejednokrotnie depresja moze byc wynikiem niezdrowego stylu zycia, a szczególnie niezdrowej diety, która prowadzi do utrzymywania sie nienormalnie niskiego poziomu cukru we krwi (hipoglikemia). W tym przypadku, wystarczy wyrównac poziom cukru we krwi, a objawy schizofrenii równiez ustapia. Przyczyny oraz postepowanie w przypadku hipoglikemii omówione zostaly szczególowo w broszurze "Cukrzyca i Hipoglikemia". 

Depresja ma takze zwiazek z niedoborem magnezu oraz wit. B3 (niacyny). Dlatego, nalezy spozywac przetwory z razowej maki a nie bialej, jesc brazowy ryz zamiast rafinowanego, spozywac orzechy, nasiona, rosliny straczkowe i unikac slodyczy, nadmiaru cukru rafinowanego i kontrolowac stres. Brak cynku takze spowodowac uszkodzenie szyszynki, której do wlasciwego funkcjonowania potrzebne sa duze ilosci cynku. To z kolei moze doprowadzic do niedoboru melatoniny - hormonu, który ma dzialanie antydepresyjne. O znaczeniu cynku moze tez swiadczyc fakt nasilania sie objawów depresji w czasie zimy, a wlasnie w tym okresie zmniejsza sie przyswajalnosc cynku w organizmie. 

Skoro cynk odgrywa tak wazna role w profilaktyce i leczeniu depresji, musimy wyjasnic glówne czynniki mogace powodowac jego niedobór. Najwazniejsze przyczyny braku cynku w organizmie to niewatpliwie niewlasciwa dieta (spozywanie przetworów z bialej maki, cukru, slodyczy i unikanie orzechów, nasion, przetworów z razowej maki czy kasz). Wedlug dr-a P. Holforda "do niedoboru cynku prowadzi stres, picie alkoholu, palenie papierosów i zbyt czeste uprawianie seksu (szczególnie zagrozeni sa mezczyzni, gdyz duza ilosc tego pierwiastka wystepuje w spermie)" (Dr P. Holford, SMAK ZDROWIA, 71). Okazuje sie, ze "ilosc cynku w spermie jest tak duza, ze jeden orgazm moze pochlonac cala dzienna dawke cynku, jaka zostaje dostarczona organizmowi wraz z pozywieniem. I jesli ta utracona ilosc nie zostanie potem uzupelniona odpowiednia dieta i suplementami, wówczas czeste uprawianie seksu (np. masturbacja) moze doprowadzic do bardzo duzych niedoborów cynku, i co z tego wynika róznych powaznych problemów zdrowotnych, wlacznie z impotencja". Niedobór zatem cynku spowodowany nie tylko stosowaniem uzywek, nadmiernym stresem, niewlasciwa dieta, ale i zbyt czestym uprawianiem seksu moze stanowic jedna z glównych powodów róznych problemów emocjonalnych, wlacznie z depresja: "Biorac pod uwage znaczenie cynku dla mózgu, mozliwe jest, ze 19-wieczni moralisci mieli racje twierdzac, ze masturbacja moze wywolac nawet problemy natury umyslowej". 

Leczenie depresji powinno polegac na wytrwalym dazeniu do usuniecia ewentualnych przyczyn niewlasciwego funkcjonowania sytemu nerwowego. Koniecznie trzeba unikac pobudzajacych uzywek (kawa, herbata, cola, czekolada itp.) i spozywac nierafinowane produkty zbozowe, rosliny straczkowe, troche orzechów, slonecznika, a mniej pokarmów pochodzenia zwierzecego i oczywiscie slodyczy, które ograbiaja organizm z tak bardzo potrzebnych w tym przypadku witamin i mineralów. Bardzo wazne jest, aby unikac sztucznych slodzików oraz wszelkich preparatów zawierajacych fenyloalanine (aminokwas). Zawiera ona fenol, który jest wysoce alergiczny. Wiekszosc osób cierpiacych na depresje to alergicy, uczuleni na pewne substancje chemiczne. Niestety, nawet gluten zawarty w pszenicy, zycie itp. moze powodowac zaburzenia depresyjne. Z tego powodu osoby cierpiace na depresje powinny na pewien czas wyeliminowac produkty mogace zawierac gluten ze swojej diety, aby sprawdzic czy faktycznie jest on powodem depresji. Kolejna istotna zasada polega na unikaniu pozywienia bogatego w nasycone tluszcze, spozywania smazonych produktów, hamburgerów, paczków i frytek. Pozywienie to powoduje, ze arterie oraz male naczynia krwionosne blokuja sie, komórki krwi staja sie lepkie i maja tendencje do zlepiania sie, powodujac uposledzenie krazenia krwi oraz ograniczony jej doplyw do mózgu. Unikaj wszelkich rodzajów cukru. Ludzki organizm reaguje szybciej na obecnosc cukru niz na obecnosc weglowodanów zlozonych. Podwyzszona energia spowodowana przez proste weglowodany (cukry) jest nastepnie kompensowana przez zmeczenie i depresje. 

Wszelkiego rodzaju uzywki (alkohol, kawa, napoje typu cola, czekolada itp.) moga wywolywac lub poglebiac objawy depresji. Równiez palacze papierosów sa zwykle bardziej narazeni na depresje od osób niepalacych. Wiele osób cierpiacych na depresje stosuje syntetyczne leki przeciwdepresyjne. Ich dzialanie polega np. na tym, ze zapobiegaja one obnizaniu poziomu serotoniny, norepinefryny czy dopaminy oraz ulatwiaja dostarczanie ich do komórek nerwowych. Ich stosowanie jednak moze pociagac za soba wiele skutków ubocznych, takich jak: arytmia serca, nadcisnienie, zaburzenie widzenia, zaparcia, suchosc w ustach, zatrzymywanie moczu, zaburzenia ruchowe, nadmierne podniecenie itp. 

W celu przyspieszenia powrotu do zdrowia znacznie lepszym rozwiazaniem jest jednoczesne stosowanie nizej wymienionych nieszkodliwych srodków: Lecytyna (1200 mg) 2 x dziennie 1 po jedzeniu.

Magnez z wit. B6 - 3 x dziennie ok. 100 mg po jedzeniu.

"Special Two" (bardzo wazne!) - 3 razy dziennie 1 tabletke popijajac woda. Cynk (b. wazny) - nie wiecej niz 100 mg dziennie, najlepiej ok. 50 do 80 mg dziennie.

"Boracelle" (olej z ogórecznika lekarskiego) - 2 razy dziennie 1 po jedzeniu. 

Selen - poprawia nastrój i zmniejsza nieco uczucie niepokoju. Skutki dzialania tego pierwiastka sa bardziej zauwazalne u osób, które mialy obnizony poziom selenu, wynikajacy z ich dotychczasowej diety. Kwas foliowy - we krwi ludzi cierpiacych na depresje stwierdza sie zwykle nizsza zawartosc tego pierwiastka. Oddzielnie dobrze jest zazywac wit. B6 i B3 (Niacyna, kwas nikotynowy) po 100 mg dziennie. Te dwie witaminy sa bardzo wazne, poniewaz (wraz z magnezem) biora udzial w wytwarzaniu w mózgu neurotransmitera serotoniny. Tryptofan (aminokwas) - niezwykle wazny w produkcji serotoniny. Pokarmy roslinne bogate w ten aminokwas to: banany, suszone daktyle, orzeszki ziemne oraz rosliny straczkowe (soja, fasola, soczewica), ryz brazowy. Wapn - u osób cierpiacych z powodu depresji czesto wystepuje jego niedobór. B12 - depresja powoduje zwiekszone zapotrzebowanie na te witamine. Dodatkowo: kompleks wolnych aminokwasów (niezbedne dla wlasciwego funkcjonowania mózgu), wit. z gr. B, wit. B 12, wit. C, spirulina lub kelp, wit. E, lit, mangan. 

UWAGA: Wszystkie w/w witaminy, mineraly oraz aminokwasy, spirulina, tryptofan itp. wystepuja w preparacie "Special Two", ale w niektórych przypadkach ich ilosc moze nie byc wystarczajaca, dlatego nalezy to sprawdzic. 

Dodatkowo mozna tez zazywac ziolowe tabletki uspokajajace, które dostepne sa w sklepach zielarskich pod róznymi nazwami. W ciagu dnia, oprócz tych tabletek, miedzy posilkami mozna pic herbaty z melisy i chmielu. Indyjscy uczeni odkryli w owsie pewien zwiazek o wlasciwosciach uspokajajacych, dlatego warto spozywac w ciagu dnia przynajmniej jedno danie z platków owsianych, ewentualnie dodawac do posilków otreby z owsa. Wieczorem wskazana jest kapiel w letniej wodzie. Intensywne cwiczenia fizyczne sa niezwykle skutecznym srodkiem antydepresyjnym. Cwiczenia takie powinny trwac przynajmniej 1 godzine dziennie. Moze to byc lekki bieg, szybki spacer, aerobik itp. Jest to jedna z najwazniejszych zasad w leczeniu depresji, gdyz dzieki cwiczeniom fizycznym mózg wytwarza silne antydepresyjne zwiazki i hormony szczescia, takie jak endorfiny czy enkefaliny, które dzialaja w mózgu jako naturalne opioidy. To wlasnie, dlatego wiele osób uwolnilo sie od objawów depresji dzieki regularnym cwiczeniom. Tak samo wazny jest kontakt z przyroda, odpowiedni dobór programów w telewizji oraz muzyki. 

Uwaza sie obecnie, ze jednym z glównych powodów depresji moze byc niedobór w organizmie niektórych neuroprzekazników, np. serotoniny. Bardzo duze znaczenie wydaja sie miec takze niektóre hormony, jak endorfina czy melatonina. Na przyklad endorfina (zwana hormonem szczescia) - zwieksza odpornosc na ból, ma silne wlasciwosci uspokajajace i antydepresyjne sprawia, ze jestesmy radosni i pozytywnie nastawieni do zycia, a dodatkowo wywiera szczególnie pozytywny wplyw nie tylko na system nerwowy, ale i obronny. Najlepszym sposobem na pobudzenie przysadki mózgowej do wytwarzania endorfiny jest smiech, radosc, spiew, podziwianie piekna przyrody, spacery i jakiekolwiek energiczne cwiczenia fizyczne. To wlasnie dlatego u dlugodystansowych biegaczy stwierdza sie, ze po wysilku fizycznym poziom tego hormonu jest tak wysoki, ze czesto smieja sie oni az do przesady, wrecz jak "pijani". 

Kolejnym antydepresyjnym hormonem, który z pewnoscia moze byc przydatny w zwalczaniu depresji jest niewatpliwie wytwarzana przez szyszynke melatonina, która zmniejsza podatnosc na stresy, poprawia kondycje psychofizyczna, zapewnia spokojny, fizjologiczny sen i neutralizuje wolne rodniki tlenowe. Najwieksza ilosc melatoniny wytwarzana jest w nocy. U doroslych - okolo 45 roku zycia poziom melatoniny we krwi gwaltownie spada (zaczyna sie proces starzenia). Melatonina zas jest najsilniejszym przeciwutleniaczem i skutecznie neutralizuje wolne rodniki tlenowe, które stale powstaja w ciele czlowieka. Jezeli nie zostana zneutralizowane, zaburzaja strukture atomowa komórek, powodujac ich uszkodzenia. Melatonina dziala przeciwutleniajaco ponad dwukrotnie silniej, niz witamina E i pieciokrotnie silniej niz glutation. Osoby narazone na stres maja w pózniejszym okresie zycia ubytki w tkance mózgowej, czego powodem jest nadmiar kortyzolu (hormon stresu wytwarzany w nadnerczach), który moze przyczyniac sie do uszkodzenia waznych obszarów mózgu. Melatonina skutecznie przeciwdziala temu procesowi, co swiadczy o tym, ze jest ona takze doskonalym srodkiem przeciwdepresyjnym. 

Ustalono, iz synteza melatoniny w szyszynce ma scisly zwiazek z natezeniem swiatla docierajacego do naszych oczu. Jaskrawe sztuczne swiatlo w póznych godzinach wieczornych powoduje zahamowanie produkcji tego hormonu. Z tego powodu wskazane jest w miare wczesnie udawac sie na nocny spoczynek, gdyz przesiadywanie przy sztucznym swietle do póznych godzin nocnych powoduje, ze nastepnego dnia zabraknie nam tego waznego hormonu. Jednak, choc do wytwarzania melatoniny niezbedna jest ciemnosc, to zbyt slabe swiatlo w ciagu dnia moze byc przyczyna zmniejszonej syntezy noca. Niedobór hormonu wystepuje wiec zarówno u osób pracujacych na nocna zmiane (brak ciemnosci), jak i pracujacych caly dzien w slabo oswietlonych pomieszczeniach, które po wyjsciu z pracy zastaje zmrok. W przypadku osób pracujacych na nocna zmiane, miejsce pracy nocnej powinno byc bardzo dobrze oswietlone, natomiast warunki stworzone po powrocie do domu powinny nasladowac noc (zasloniecie okien, zalozenie na czas snu opaski na oczy, cisza). W przypadku zas osób pracujacych w dzien przy sztucznym oswietleniu, usprawnienie wytwarzania melatoniny mozliwe jest przez poprawienie oswietlenia w pracy i czeste i jak najdluzsze przebywanie na zewnatrz pomieszczen, bowiem swiatlo naturalne, nawet w pochmurny dzien, jest o tysiace razy silniejsze od sztucznego oswietlenia. 

Badania wykazaly, ze osoby wystawiane w ciagu dnia na wplyw swiatla slonecznego mialy wyraznie wieksza ilosc nie tylko melatoniny, ale i serotoniny we krwi, dzieki czemu ustepowaly objawy, np. bezsennosci czy depresji. Wiele dowodów przemawia za tym, iz melatonina jest najsilniejszym sposród znanych antyutleniaczy, które najlepiej niweluja szkodliwy wplyw wolnych rodników tlenowych. Jednak, chociaz melatonina moze faktycznie dac wiele korzysci, to nalezy zachowac daleko idaca ostroznosc, jesli chodzi o zazywanie jej w formie kapsulek, gdyz mozna wówczas doprowadzic do jej nadmiaru. Na przyklad, wykazano, ze wzrost komórek nowotworu piersi byl hamowany przez melatonine nawet o 75%, ale tylko przy takim zakresie jej stezenia we krwi, jakie stwierdza sie w nocy u ludzi zdrowych. Jezeli jej stezenie znacznie wzrastalo, wtedy nie wywolywala ona zadnego wplywu na nowotwór. Inne badania wykazaly tez, ze melatonina powinna byc zazywana jedynie wieczorem, bo tylko wtedy wywiera pozytywne dzialanie, jesli zas zazywana byla w ciagu dnia mogla nawet przyspieszyc rozwój raka. Poza tym, takie nieustanne dostarczanie melatoniny organizmowi w formie suplementu moze sprawiac, ze geny w komórkach szyszynki odpowiedzialne za wytwarzanie tego hormonu w ogóle przestana go produkowac, gdyz "dojda do wniosku", ze sa "niepotrzebne", gdyz organizm czerpie melatonine z jakiegos innego zródla. A zatem najlepiej jest po prostu w miare wczesnie klasc sie spac, regularnie cwiczyc fizycznie, czesciej w ciagu dnia przebywac na sloncu, spozywac pokarm z duza zawartoscia tryptofanu (aminokwas wchodzacy w sklad bialka), a wtedy szyszynka sama bedzie wytwarzac odpowiednie ilosci tego hormonu, zazywanie zas melatoniny w kapsulkach usprawiedliwione jest, jesli stosowana jest ona w umiarkowanych dawkach i tylko przez pewien okres czasu w takich przypadkach, jak depresja, choroby autoimmunologiczne, bezsennosc itp. Najbardziej jednak pozadanym w przypadku depresji hormonem zdaje sie byc serotonina. Jedna z jej ról polega na kontrolowaniu emocji i osadu oraz apetytu.

Badania prowadzone na zwierzetach wykazaly, ze niski poziom serotoniny ma zwiazek z impulsywnym, agresywnym i ryzykownym zachowaniem. Malpy, które wykonywaly zbyt ryzykowne skoki z drzewa na drzewo mialy niski poziom serotoniny. Inni uczeni stwierdzili, ze szczury z niskim poziomem serotoniny wolaly wybrac mala nagrode, która mogly otrzymac szybko niz duza nagrode, na która musialy czekac nieco dluzej. 

Naukowcy badali tez poziom serotoniny róznych osób i okazalo sie, ze np. wiezniowie, którzy popelnili morderstwo mieli nienormalnie niski poziom tego hormonu. Istnieje równiez przypuszczenie, ze brak serotoniny moze miec zwiazek z samobójczymi myslami oraz wieloma przypadkami samobójstw. Osoby, które pod wplywem depresji popelniaja samobójstwo maja bardzo niski poziom tego hormonu. Dodatkowo u tych samych osób stwierdzono przed smiercia, sklonnosci do przejadania sie lub braku apetytu oraz impulsywnych zachowan. 

Na szczescie mozemy na wiele róznych sposobów wplywac na to, ze organizm bedzie wytwarzal wiecej tego niezwykle waznego hormonu, który przeciwdzialajac depresji, przygnebieniu i samobójczym myslom moze okazac sie bardzo pomocny w zwalczaniu depresji. Steroidy i doustne srodki antykoncepcyjne powoduja, ze poziom serotoniny w mózgu moze ulec obnizeniu. Wiadomo tez, ze bardzo duzy wplyw na poziom serotoniny w naszym organizmie maja rózne kolory, które widzimy w ciagu dnia. Najsilniejsze wlasciwosci stymulujace wytwarzanie serotoniny ma kolor niebieski oraz zielony. Dzieki temu odkryciu, w koncu znajdujemy odpowiedz na pytanie, dlaczego w przyrodzie dominuja wlasnie te dwa kolory.

Nasz Stwórca wiedzial o tym, jak bardzo potrzebna bedzie nam serotonina, wiec sprawil, ze w przyrodzie przewazajacym kolorem jest blekit (niebo) oraz zielen (drzewa, trawa itp.). Jednak, gdy stale spedzamy czas siedzac w domu i nie wychodzac na lono przyrody, nie widzac blekitnego i zielonego koloru, wtedy poziom serotoniny jest niski i mozemy miec tendencje do tego, by wpadac w depresje, stajemy sie przygnebieni i niespokojni. To wlasnie miedzy innymi dlatego, jak napisala Ellen White, kontakt czlowieka z przyroda jest tak wazny dla naszego zdrowia: "Chorzy, którzy wiekszosc czasu musza spedzac zamknieci w czterech scianach nie widza blekitu nieba, swiatla slonecznego, trawy, kwiatów i drzew (zieleni), tylko domy, bruk uliczny i spieszacy sie tlum. W taki sposób drecza sie swoimi zmartwieniami i staja sie niewolnikami swoich mysli. 

Przyroda jest Bozym lekarstwem. Czyste powietrze, swiatlo sloneczne, kwiaty i drzewa, a takze ruch na wolnym powietrzu obdarza zdrowiem. Wystarczy spojrzec, by podziwiac wspaniala zielen lisci. Zupelnie nieswiadomie umysl uspokaja sie wtedy". Poniewaz poprzez kolory przyrody Stwórca pragnie nas uspokoic, sprawca zla robi wszystko, aby trzymac nas z dala od lona natury i stara sie wzbudzic w nas niepokój, lek, nerwowosc czy przygnebienie otaczajac nas szarymi i ciemnymi kolorami, które dominuja w miastach. 

Innym sposobem na podniesienie tego najbardziej uspokajajacego hormonu jest - podobnie jak w przypadku melatoniny - dostarczenie odpowiednich ilosci tryptofanu (jednego z aminokwasów wchodzacych w sklad bialka) oraz magnezu, witaminy B6 i B3 (niacyny, kwasu nikotynowego), które sa niezbedne do produkcji serotoniny. Dr Agatha Trash wyjasnia, ze "serotonina, to neurotransmiter odpowiedzialny za utrzymywanie pozytywnego myslenia, produkowany jest w organizmie z tryptofanu. Pokarm z niska zawartoscia tryptofanu moze wplywac na obnizenie poziomu serotoniny i sprzyjac powstawaniu depresji" (Dr Agatha Trash, Alergia Pokarmowa, str. 77). Warto zatem wiedziec, jakie produkty spozywcze zawieraja duze ilosci tryptofanu, gdyz z niego m.in. wytwarzana jest serotonina. Duze ilosci tryptofanu znajduja sie wprawdzie w mleku, ale ze wzgledu na to, ze mleko zawiera zwiazki, które moga wywolywac reakcje autoimmunologiczna, w tym przypadku nie jest wskazane. Najlepszym zatem zródlem tryptofanu sa niewatpliwie pokarmy pochodzenia roslinnego bogate w to bialko, jak np. soja oraz inne rosliny straczkowe, ryz brazowy i orzeszki ziemne. 

Bardzo pomocne w wytwarzaniu serotoniny sa tez weglowodany, a szczególnie te, które wystepuja w bananach oraz suszonych owocach (rodzynki, figi, daktyle itp.). Doskonaly wplyw na podniesienie tego niezwykle waznego hormonu wywieraja takze nieocenione cwiczenia fizyczne oraz wlasciwe korzystanie ze slonca. Zima znacznie wiecej ludzi popada w depresje, poniewaz o tej porze roku swiatla slonecznego jest znacznie mniej. Szczególnie kobiety sa bardzo wrazliwe na brak slonca. Stwierdzono, ze w pólnocnych obszarach Stanów Zjednoczonych o wiele wiecej ludzi cierpi z powodu depresji niz w stanach poludniowych. Depresje coraz powszechniej uznaje sie za jedna z chorób okresowych zwiazanych z pora roku, poniewaz wedlug najnowszych odkryc nie ma watpliwosci, ze jedna z podstawowych przyczyn depresji jest brak slonca. Uczeni prowadza doswiadczenia, by lepiej poznac to zagadnienie. Wystawiaja pacjentów na wplyw swiatla, które jest odpowiednikiem swiatla slonecznego.

Codziennie wczesnie rano ok. godziny 5 budza swoich pacjentów i wystawiaja ich na wplyw tego swiatla i objawy depresji ustepuja. Dzieje sie tak dlatego, ze swiatlo to stymuluje ich ciala do produkcji serotoniny. W nocy podczas snu wydzielana jest melatonina, a w dzien serotonina. Melatonina powoduje sennosc, ospalosc i zmeczenie. Jest to wazny hormon, ale potrzebny w nocy. Serotonina zas, choc dziala uspokajajaco, to nie powoduje sennosci wtedy, gdy nie jest to potrzebne, ale wrecz przeciwnie dziala nawet orzezwiajaco na organizm. Uczeni jednak odkryli, ze jesli tej kuracji przy pomocy swiatla pacjenci chorzy na depresje nie sa poddawani wczesnie rano, ale wieczorem, to wtedy objawy depresji nie ustepuja. Niestety osoby chore na depresje nie chca wstawac rano, a wlasnie o tej porze - skoro swit - organizm moze wyprodukowac najwiecej serotoniny. Slonce rano to wielkie blogoslawienstwo dla systemu nerwowego. Zeby sie jednak wczesnie wstawac koniecznie trzeba sie wczesnie klasc spac. 

Aby trwale uwolnic sie od depresji, leczenie nie moze polegac na stosowaniu jedynie zdrowej diety, róznych naturalnych srodków, wodolecznictwa czy cwiczen. Trwale wyleczenie moze nastapic dopiero wówczas, gdy wszystkie te wazne elementy kuracji beda wspóldzialaly z najwazniejszym i tak czesto pomijanym czynnikiem, jakim jest wewnetrzny pokój i wyzbycie sie leku oraz pesymizmu. To zas mozna uzyskac wylacznie przez poznanie i akceptacje objawionej w Biblii Bozej milosci. Z tego powodu gleboko wierzace osoby o wiele lepiej radza sobie z depresja: "Wzrasta liczba badan medycznych dowodzacych, ze ludzie obdarzeni silna wiara religijna sa zdrowsi i zyja dluzej od ateistów, czesciej przezywaja pomyslnie operacje serca i maja wieksze szanse wyleczenia sie z depresji (o ile w ogóle na nia zapadna)". 

W przypadku kazdej choroby, leczenie powinno polegac na laczeniu prawdy i naukowo udowodnionych faktów oraz zdrowego stylu zycia z autentyczna miloscia, która zgodnie z tym, co napisal Apostol Pawel "przewyzsza wszelkie poznanie" (Efez. 3:19). Jesli wspólczesna medycyna mówi, ze wyleczenie sie z niektórych chorób nie jest mozliwe, to jest tak dlatego, ze bierze ona pod uwage wylacznie suche fakty, pomijajac energie prawdziwej milosci, która jest dzisiaj najwieksza potrzeba chorej ludzkosci. Na szczescie coraz wieksze grono uczonych dostrzega ten fakt, o czym swiadcza liczne wypowiedzi. Przykladem tego moze byc cytat z ksiazki, której autorem jest dr B. Siegel: "Dr Coe z Uniwersytetu Stanford wykazal, ze oddzielenie malutkich malpek od matek blokuje ich system odpornosciowy. Dowiódl tez, ze male dzieci, które nie sa otaczane miloscia, umieraja nawet w najlepszych warunkach sanitarnych i zywieniowych" ("MILOSC MEDYCYNA I CUDA", s. 284). Przygnebienie, pesymizm, lek i nieumiejetnosc radzenia sobie ze stresem sa czesto najwieksza przeszkoda w walce z choroba. Wszystko to wywiera destrukcyjny wplyw na funkcjonowanie calego organizmu, a szczególnie systemu nerwowego, obronnego oraz ukladu hormonalnego. "Stan naszego umyslu ma o wiele wiekszy wplyw na nasze zdrowie niz nam sie wydaje.

Czesto choroby, na które cierpia ludzie sa wynikiem umyslowej depresji. Smutek, niepokój, niezadowolenie, poczucie winy, nieufnosc i wyrzuty sumienia prowadza do rozbicia sil zyciowych a nastepnie do chorób i smierci. Radosc natomiast, nadzieja, wiara i milosc poprawiaja zdrowie i przedluzaja zycie". Warto wiec pamietac o starej biblijnej prawdzie podanej przez króla Salomona w Ksiedze Przypowiesci: "Wesole serce jest najlepszym lekarstwem, lecz przygnebiony duch wysusza cialo". Tak wiec, posiadanie "wesolego serca", wewnetrznego pokoju i poczucia bezpieczenstwa stanowi jeden z podstawowych warunków gwarantujacych powrót do zdrowia. W jaki jednak sposób, te bezcenne i majace ogromny wplyw na nasze zdrowie wartosci: radosc, pokój i bezpieczenstwo, moga stac sie udzialem czlowieka zyjacego w pelnym smutków, obaw, niebezpieczenstw, i stresu swiecie? Jedynym zródlem, które moze udzielic odpowiedzi na to pytanie jest Pismo Swiete: "Gdyz Bóg daje czlowiekowi, który mu jest mily, madrosc, wiedze i radosc" (Kazn. 2:26); "Laska i pokój niech sie wam rozmnoza przez poznanie Boga i Pana naszego, Jezusa Chrystusa" (2 Piotr. 1:2); "Strach do upadku prowadzi czlowieka, bezpieczny jest ten, kto zaufal Panu" (Przyp. Sal. 29:25); "Usprawiedliwieni tedy z wiary, pokój mamy z Bogiem przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa" (Rzym. 5:1); "Pokój zostawiam wam, mój pokój daje wam; nie jak swiat daje, Ja wam daje. Niech sie nie trwozy serce wasze i niech sie nie leka" (Jan. 14:27). 

Wszystkie te natchnione i najbardziej godne zaufania slowa, swiadcza o tym, ze autentyczna radosc, wewnetrzny pokój oraz prawdziwe bezpieczenstwo mozemy znalezc jedynie w Bogu, codziennie powierzajac Mu w modlitwach swoje zycie, ufajac Mu, coraz lepiej poznajac Go dzieki systematycznej lekturze Pisma Swietego oraz niezachwianie wierzac w Jego Syna i akceptujac Go jako swojego Zbawiciela, który w naszym imieniu pokonal grzech i smierc. Przychodzac do Chrystusa w modlitwie ze skruszonym sercem, zawsze otrzymamy od Niego przebaczenie, pokój oraz sile do tego, by móc podazac Jego sladami i pokonac zle przyzwyczajenia oraz slabosci, których wczesniej nie bylismy w stanie przezwyciezyc o wlasnych silach. Caly ten niezwykly proces nawrócenia, poczawszy od uznania swojej bezsilnosci az do dokonanej Boza moca wewnetrznej metamorfozy, we wspanialy sposób przedstawia Ellen White w popularnej ksiazce "Droga Do Chrystusa": "Jestescie moralnie slabi, kontrolowani przez zwyczaje waszego zycia. Wasze postanowienia sa jak bicz z piasku. Jednak nie musicie wpadac w rozpacz. Nie potrafisz zmienic swego serca, ale mozesz poddac swoja wole Bogu, a wówczas On bedzie w tobie dzialal. Przez nieustanne oddawanie sie Bogu bedziesz mógl zyc nowym zyciem. W ten sposób cala twoja natura zostanie poddana kontroli Ducha Chrystusowego.

Pragnienia dobra i swietosci sa sluszne, gdy jednak poprzestaniemy tylko na nich, stana sie one bezwartosciowe. Wielu ludzi zginie na wieki chociaz mieli nadzieje i chec stania sie chrzescijanami. Nie dokonali ostatecznego wyboru, by poddac swa wole Bogu. Dzieki wlasciwemu cwiczeniu woli moze nastapic calkowita zmiana w twoim zyciu. Przez poddanie twojej woli Chrystusowi laczysz sie z potega przewyzszajaca wszelkie moce. Uzyskujesz wówczas sile z wysokosci, aby mocno stac. Przez nieustanne oddawanie sie Bogu bedziesz mógl zyc nowym zyciem... Potrzebujesz niebianskiego pokoju, przebaczenia, spokoju ducha i milosci.

Nie kupisz tego za pieniadze, nie zdobedziesz rozumem, nie osiagniesz madroscia i nie ma nadziei, bys swoim wlasnym staraniem zapewnil to sobie. A Bóg ofiaruje nam to jako dar bez pieniedzy i bez placenia (Iz. 55,1). Stana sie one twoim udzialem, jesli tylko wyciagniesz reke i uchwycisz je.

Chodzcie i spór ze Mna wiedzcie! - mówi Pan - Chocby wasze grzechy byly jak szkarlat, jak snieg wybieleja; chocby czerwone jak purpura, stana sie jak welna (Iz. 1,18). I dam wam serce nowe i ducha nowego tchne do waszego wnetrza (Ezech. 36,26). Wyznales swoje grzechy i z calego serca je odrzuciles. Postanowiles oddac sie Bogu i teraz mozesz przyjsc do Niego i prosic, by zmyl twoje grzechy i odnowil twoje serce. Wówczas wierz, ze Bóg to uczyni, poniewaz to obiecal. Tego nauczal Jezus, gdy byl tu na ziemi. Jesli uwierzymy, dar przez Boga obiecany stanie sie nasza wlasnoscia. Nie potrafimy wyrazic prawdziwego zalu za dawne grzechy ani zmienic serca lub stac sie swietymi. Ale Bóg przyrzeka uczynic to wszystko dla nas przez Chrystusa. Uwierz tej obietnicy. Wyznaj swoje grzechy i oddaj sie Bogu. Zdecyduj sie Mu sluzyc. A gdy tylko to uczynimy, Bóg spelni swoje slowo wobec nas. Jesli wierzymy obietnicy i uwierzymy, ze stalo sie to faktem dokonanym dzieki Bogu, wtedy Jezus uzdrowi nas, tak jak uleczyl paralityka. Nie czekajmy az odczujemy uzdrowienie, lecz powiedzmy: Wierze nie dlatego, ze czuje sie uzdrowionym, ale dlatego, ze Bóg obiecal. Jezus powiedzial: Wszystko, o co w modlitwie prosicie, stanie sie wam, tylko wierzcie, ze otrzymacie (Mar. 11,24). Ta obietnica spelni sie tylko pod tym warunkiem, ze prosic bedziemy zgodnie z Jego wola. A Bóg przeciez chce oczyscic nas z grzechu, uczynic swymi dziecmi i przysposobic do swietego zycia. O te blogoslawienstwa mozemy wiec prosic i wierzyc, ze je otrzymamy. Jednoczesnie z góry dziekujmy Bogu, ze je otrzymalismy. Jest naszym przywilejem to, ze mozemy przyjsc do Jezusa i byc oczyszczonymi. Potem mozemy stanac przed prawem bez wstydu i wyrzutów sumienia. Teraz jednak dla tych, którzy sa w Chrystusie Jezusie nie ma juz potepienia (Rzym. 8,1)... Sa tacy, którzy poznali przebaczajaca milosc Chrystusa i szczerze pragna byc dziecmi Bozymi, ale zorientowali sie, ze ich charaktery sa niedoskonale, a zycie pelne bledów, i gotowi sa zwatpic w to, ze ich serca zostaly odnowione przez Ducha Swietego. Nie mozna ponownie pograzac sie w rozpaczy.

Czesto z powodu naszych niedoskonalosci i bledów powinnismy schylac czola i plakac u stóp Chrystusa. Nie powinnismy sie jednak nigdy zniechecac. Chocby sie nieprzyjacielowi udalo chwilowo nas pokonac, nie jestesmy przez Boga odrzuceni i zapomniani. Nie, Chrystus siedzi po prawicy Ojca, by sie wstawiac za nami. Pisze o tym umilowany uczen Jezusa: Dzieci moje, pisze wam to dlatego, zebyscie nie grzeszyli. Jesliby nawet kto zgrzeszyl, mamy Rzecznika wobec Ojca - Jezusa Chrystusa sprawiedliwego (I Jana 2,1)... Niech twoja pierwsza mysla kazdego ranka bedzie poswiecenie sie Bogu. Niech twoja modlitwa bedzie: Przyjmij mnie, Panie, na wlasnosc. Wszystkie moje plany skladam u Twoich stóp. Wykorzystaj mnie dzisiaj do swojej sluzby. Pozostan ze mna i pozwól mi Twoja moca wykonywac moje obowiazki. Niechaj to bedzie nasza codzienna czynnoscia. Poswiec sie Panu kazdego poranka na nowo. Jemu powierz wszystkie swoje zamierzenia, by mogly byc zrealizowane lub zaniechane wedlug Jego wskazujacej Opatrznosci. Mozesz wiec kazdego dnia powierzac swoje zycie w rece Boga, a bedzie ono z dnia na dzien bardziej odzwierciedlalo zycie Jezusa...

Przyjawszy na siebie czlowieczenstwo, Jezus zwiazal ze soba ludzkosc tak mocno wezlem milosci, ze zadna sila nie potrafi go rozwiazac, tylko czlowiek z wlasnego wyboru. Szatan bedzie nas ustawicznie naklanial do zerwania tego zwiazku, do oderwania sie od Chrystusa. Dlatego wlasnie musimy stale czuwac, modlic sie, walczyc, by nic nie skusilo nas do oddania sie innemu panu. Zawsze bowiem mozemy to uczynic. Skoncentrujmy nasz wzrok na Chrystusie, a On nas uratuje. Patrzac na Jezusa jestesmy bezpieczni. Nic nie moze nas wyrwac z Jego rak. Przez nieustanne wpatrywanie sie w Niego za sprawa Ducha Panskiego, coraz bardziej jasniejac, upodabniamy sie do Jego obrazu (II Kor. 3,18)" (E. White, Droga Do Chrystusa). 

Czesto najwieksza potrzeba chorego czlowieka jest uzyskanie przebaczenia i uwolnienie sie od wyrzutów sumienia, ponurych mysli i leku. "Istnieja dzis tysiace fizycznie chorych, którzy pragna uslyszec slowa odpuszczone sa tobie grzechy twoje. Brzemie grzechu jest podstawa ich chorób. Ludzie ci nie znajda ratunku dopóki nie przyjda do Uzdrowiciela duszy. Spokój, którego tylko On moze udzielic, da sile umyslowi i zdrowie cialu". 

Aby uzyskac przebaczenie i spokój sumienia, wystarczy w modlitwie przyjsc do Zbawiciela, niezachwianie ufajac obietnicom zawartym w Jego Slowie: "A modlitwa plynaca z wiary uzdrowi chorego i Pan go podzwignie; jezeli zas dopuscil sie grzechów, beda mu odpuszczone" (Jak. 5:15); "Na tym polega milosc, ze nie mysmy umilowali Boga, lecz ze On nas umilowal i poslal Syna swego jako ublaganie za grzechy nasze" (1 Jan. 4:10). Dopóki dotkniety choroba czlowiek nie zdola zapanowac nad negatywnymi uczuciami, szanse na powrót do zdrowia sa bardzo nikle. Jedyna skuteczna metoda gwarantujaca rozwiazanie tego problemu zawarta jest w slowach samego Jezusa Chrystusa:

"Jezeli wytrwacie w slowie moim, prawdziwie uczniami moimi bedziecie i poznacie prawde, a prawda was wyswobodzi" (Jan 8,31). Wytrwala, poparta szczera wiara i modlitwa lektura Slowa Bozego zawsze prowadzi do "poznania prawdy". Poznanie zas i akceptacja prawdy o tym, czego w swietej historii swojego zycia i smierci dokonal Syn Bozy dla kazdego grzesznego czlowieka sprawi, ze zostanie on "wyswobodzony" od grzechu, kary za grzech czyli wiecznej smierci oraz leku przed ta smiercia i zapewni sobie wewnetrzny pokój oraz nowe, nigdy nie konczace sie, wolne od chorób i cierpienia zycie: "Zaprawde, zaprawe, powiadam wam, kto slucha slowa mego i wierzy temu, który mnie poslal, ma zywot wieczny i nie stanie przed sadem, lecz przeszedl z smierci do zywota" (Jan 5,24).

Lekture Pisma Swietego najlepiej rozpoczac od poznania tresci czterech ewangelii, zwracajac szczególna uwage na objawiona w zyciu i smierci Chrystusa niezwykla milosc Boza do grzesznego czlowieka oraz opisy dokonanych przez niego uzdrowien. W ten sposób w umysle chorego zrodzi sie przeswiadczenie o istnieniu Kogos, kto bardzo kocha, troszczy sie i jest w stanie wyleczyc kazda chorobe. Takze stosunek takiego czlowieka do smierci bedzie wówczas doskonale harmonizowal ze slowami ap. Pawla: "Albowiem dla mnie zyciem jest Chrystus, a smierc zyskiem" (Fil. 1,21). Owocem zas nawiazania takiej bliskiej wiezi ze Zbawicielem beda te wszystkie bezcenne wartosci, których bez Chrystusa nikt nie jest w stanie uzyskac, i których posiadanie stanowi jeden z niezbednych i najwazniejszych warunków gwarantujacych powrót do zdrowia. Z tego wlasnie powodu wspólczesna medycyna coraz czesciej dostrzega scisla zaleznosc miedzy duchowa kondycja czlowieka a jego fizycznym i psychicznym aspektem zdrowia. Wedlug popularnego czasopisma Rider's Digest "Religia i medycyna sa nierozerwalnie ze soba zwiazane... Wyniki badan naukowych potwierdzajace zwiazek wiary ze zdrowiem sprawiaja, ze sceptyczne srodowisko medyczne zaczyna powoli wracac do zródel... Chodzenie do kosciola jest zwiazane z nizszym wskaznikiem depresji i stanów lekowych - wykazalo badanie blisko 4000 osób przeprowadzone przez uniwersytet Duke w 1999 roku" ("Rider's Digest", edycja polska, wrzesien 2001, str. 63, 64). 

W przypadku depresji, niewatpliwie tym, co najbardziej potrzebne jest szczególna wiez z Bogiem poprzez codzienne studium Slowa Bozego oraz gorliwe modlitwy, ale wypowiadane wlasnymi slowami ze swiadomoscia, ze zanoszone sa one do Istoty, która "jest miloscia" (1Jan 5:20), która jest wszechmogaca, i która moze oraz pragnie obdarzyc zdrowiem, kazdego kto to zdrowie utracil i prosi o uzdrowienie okazujac skruche i porzucajac to wszystko, co wczesniej doprowadzilo do pojawienia sie choroby. 

NADCISNIENIE

Zbyt wysokie cisnienie krwi moze miec zwiazek z niewlasciwa dieta i zwezeniem naczyn krwionosnych (nadmiarem cholesterolu i trójglicerydów), choroba wiencowa serca i arterioskleroza, chorobami nerek oraz ich niewlasciwym funkcjonowaniem, nadwaga, cukrzyca, nadczynnoscia tarczycy, brakiem ruchu itp. Czynnikami, które maja wplyw na pojawienie sie nadcisnienia moga byc niewatpliwie uzywki (kawa, alkohol, palenie papierosów, herbata), naduzywanie leków, spozycie nadmiernej ilosci soli i sodu zawartego w wielu pokarmach, srodki antykoncepcyjne, stres (adrenalina powoduje wtedy skurcz naczyn krwionosnych i podwyzszenie cisnienia) itp. W poczatkowej fazie choroby zbyt wysokie cisnienie tetnicze moze byc wzglednie latwo i w stosunkowo w krótkim czasie zmniejszone po zastosowaniu diety, odpowiedniego trybu zycia i podaniu wlasciwych ziololeków. W pózniejszym okresie, gdy nadcisnienie utrzymuje sie, wskazane jest stosowanie diety bezsolnej oraz bardziej intensywne leczenie. Aby skutecznie leczyc nadcisnienie nalezy przede wszystkim usunac w/w przyczyny. Jesli nadcisnienie spowodowane jest nadmiarem cholesterolu, trójglicerydów, stresem, niewlasciwa dieta itp., wówczas nalezy stosowac dokladnie takie same zalecenia, które podane zostaly w nawiazaniu do pozostalych chorób ukladu krazenia, a wówczas cisnienie niewatpliwie równiez wróci do normy. Najlepszym sposobem regulujacym cisnienie krwi sa niewatpliwie regularnie wykonywane energiczne cwiczenia fizyczne, wlasciwa kontrola stresu oraz niskosodowa i niskobialkowa dieta. 

Dodatkowo nalezy stosowac nastepujace srodki:

CRAVISOL (wyciag z jemioly, glogu i melisy) - 3 x dziennie 1 mala lyzeczke z woda miedzy posilkami.

Witamina E: 3 razy dziennie 1 po jedzeniu.

BORACELLE (olej z ogórecznika lekarskiego - obniza cholesterol, reguluje cisnienie krwi, dziala uspokajajaco i wzmacnia system obronny) - 3 X 1 PO JEDZENIU

LECYTYNA (1200 mg) - 3 x 1 przed posilkami.

Lecytyna, która produkuje sie z soi, ma dzialanie przeciwmiazdzycowe, uspokajajace, emulguje tluszcze i usprawnia koncentracje oraz pamiec. Jest takze skuteczna w usuwaniu nadmiernych ilosci cholesterolu.

FENOMEN NATURY (specjalny miód z mleczkiem, pylkiem i kitem pszczelim): zjesc 3 razy dziennie po 1 malej lyzeczce na poczatku posilków.

MAGNEZ (najlepiej z wit. B6) - 3 razy dziennie 1-2 po jedzeniu:

"Osoby zmarle w wyniku zawalu serca maja bardzo niski poziom magnezu w miesniu sercowym. Brak magnezu powoduje skurcze miesniowe.

Istnieja dowody na to, ze niektóre zawaly serca sa spowodowane nie tyle przez zatkanie sie naczyn wiencowych, co przez ich skurcze, które równiez prowadza do pozbawienia miesnia sercowego tlenu".

Tabletki czosnkowe: 3 razy dziennie 1 - 2 tabl. po jedzeniu.

Nalewka lub tabletki z milorzebu japonskiego (Gingko biloba).

MIESZANKA ZIOLOWA: ziele jemioly, lisc melisy, owoc rózy, owoc glogu, owoc aronii, ziele serdecznika, Lisc ruty, kwiatostan glogu, lisc poziomki, ziele skrzypu. Wszystkie ziola (po 50 gr.) starannie wymieszac. Codziennie rano 3 duze lyzki tej mieszanki zalac 4 szklankami wrzatku w termosie. Pic z tego 3 razy dziennie po 1 szklance cieplego odwaru miedzy posilkami.. 

Nalezy jesc owoce cytrusowe, ale zdejmujac skórke nie usuwac calego bialego miazszu, gdyz w nim znajduje sie najwiecej zwiazków, które pomagaja obnizyc cisnienie krwi. 

Poniewaz nerkom przypisuje sie funkcje regulowania cisnienia krwi, warto zadbac o to, by organ ten nalezycie funkcjonowal. Cel ten mozna osiagnac unikajac kawy, czekolady, leków syntetycznych, nadmiaru bialka zwierzecego (nabial, mieso) i pijac 3 x dziennie po 2 szklanki niegazowanej wody. 

MIKSTURA Z BURAKÓW: Obrac 2 buraki utrzec na drobnej tarce lub zmiksowac. Odcisnac sok przez gaze i zlac do kubka, który nalezy umiescic w wiekszym naczyniu z goraca woda i ogrzac. Do podgrzanego soku buraczanego dolac lyzeczke soku grejpfrutowego lub lyzeczke miodu. Pic 2 x dziennie po 1 szklance po sniadaniu i kolacji przez 14 dni. 

Spozywac: kasze jeczmienne, kukurydziane, platki owsiane, ryz, czosnek, cebule (przy zdrowej watrobie), duzo warzyw i owoców, zwlaszcza jablek surowych i gotowanych. Do potraw dodawac oliwe z oliwek. 

Unikac wszelkiego rodzaju konserw, flaczków, kawy, herbaty, solonych ogórków i pomidorów, alkoholu i papierosów Bardzo ograniczyc - cukier, sól, tluszcze zwierzece i tluste mieso. Wszystko to bowiem wplywa na podniesienie cisnienia.