Pedagogika czasu wolnego młodzieży

Czas wolny to pojęcie, które znane już było ludziom pierwotnym. Wypoczynek po pracy – podstawowy element wolnego czasu – był zjawiskiem znanym ludzkości od zarania dziejów.
Zgodnie z definicją francuskiego socjologa J.Dumazediera czas wolny to „wszelkie zajęcia, jakim może oddawać się jednostka z własnej ochoty, bądź dla rozrywki, bądź dla rozwijania swych wiadomości lub dla bezinteresownego kształcenia się, dobrowolnego udziału w życiu społecznym, poza obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i społecznymi. Za czas wolny ucznia (młodzieży) należy uważać taki czas, który pozostaje mu po wypełnieniu szkolnych i domowych obowiązków, w którym może on wykonywać czynności według swego upodobania, zgodnie ze swoimi potrzebami psychospołecznymi. Czas wolny racjonalnie przeznacza się na odpoczynek, który sprawia przyjemność, działalność społeczną o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym, rozwój zainteresowań i uzdolnień przez zdobywanie wiedzy i amatorską działalność artystyczną, naukową czy sportową. Wolny czas w życiu człowieka to szereg różnorodnych, wzajemnie przenikających się funkcji. Jego brak ma silny i ujemny wpływ na zdrowie, stosunek do ludzi i osiągnięcia osobiste. Wolny czas mądrze wypełniony odpowiednimi
zajęciami ma zasadnicze i pozytywne znaczenie dla rozwoju
osobowości jednostki. Jedną z podstawowych funkcji czasu wolnego jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych ucznia. Drugą funkcja czasu wolnego jest rozrywka. Celem rozrywki jest dostarczenie różnorodnych wrażeń, radości i zadowolenia. Funkcja rozrywki polega na kompensowaniu monotonii dnia, obowiązków rodzinnych i szkolnych, nudy, powtarzających się codziennie czynności. Ważną funkcją czasu wolnego jest także rozwijanie zainteresowań.
Czas wolny można ująć w różnych aspektach:
socjologicznym, psychologicznym i pedagogicznym. W aspekcie socjologicznym zwraca się uwagę na spędzanie czasu wolnego w zespole rówieśników, które prowadzi do bardziej wydajnego i wytrwałego działania, niż działanie indywidualne. W aspekcie psychologicznym w młodym człowieku widzi się poszukiwacza nowych wrażeń, odkrywce nowych obszarów, który rozbudza i rozwija swoje zainteresowania i uzdolnienia. Funkcja społeczna wolnego czasu polega na aktywizowaniu jednostki, którego celem jest włączenie jej do życia w społeczeństwie, aby w rezultacie wykształcić w niej umiejętność świadomego w nim
uczestnictwa, wyboru partnerów, podporządkowania się przepisom i obyczajom.