Włosy stanowią jeden z głównych elementów wizerunku każdego człowieka. Są odzwierciedleniem stanu wewnętrznego organizmu – zdrowia i witalności, jak i symbolem atrakcyjności fizycznej. Na całym ciele człowieka można znaleźć około 5 milionów mieszków włosowych, z czego przeciętnie 100-150 tysięcy zlokalizowanych jest na obszarze głowy. 

Średnie tempo wzrostu włosów to około 1 centymetr na miesiąc. Wypadanie włosów wiąże się z naturalnym cyklem życia mieszków włosowych, a ich utrata w ilości od 50 do 100 na dobę uznawana jest za normę. W przypadku utraty więcej niż 100 – a więc dostrzegania ich nie tylko na szczotce, ale w większych ilościach na podłodze, ubraniach i pościeli, pojawia się sygnał ostrzegawczy i powód do zmartwień.

Zjawisko utraty włosów może mieć charakter przejściowy np. w okresie poporodowym lub trwały, spowodowany m.in. łysieniem bliznowaciejącym. Nadmierne wypadanie włosów cechuje się zakłóconym cyklem ich wzrostu, kiedy zaburzona zostaje równowaga pomiędzy fazą wzrostu, a fazą spoczynkową. Nieprawidłowo zbilansowana dieta uboga w witaminy i składniki mineralne, deficyt kaloryczny związany z intensywnym odchudzaniem, czy nietolerancje pokarmowe to czynniki wpływające w dużym stopniu na stan włosów. 

Jak więc zmienić codzienną dietę, aby zadbać o zdrowe i mocne włosy?

  1. Zwiększ podaż witamin, takich jak: 
    - Witaminy z grupy B (B2,B3,B5,B8), a więc produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso, jaja, wątróbka), pełnoziarniste produkty zbożowe, drożdże, orzechy, rośliny strączkowe, nasiona słonecznika, otręby pszenne
    - Witamina A, której bogatym źródłem są: wątróbka, masło, jaja, sery dojrzewające, mleko krowie, świeże sardynki
    - Witamina E, zawartej m.in. w oleju słonecznikowym i z zarodków pszennych, ziarnach zbóż, orzechach laskowych i migdałach
    Witaminy z grupy B odgrywają ważną rolę w procesie regeneracji skóry. Są niezwykle istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Witaminy z grupy A i E to cenne dla zdrowia antyoksydanty.
  2. Zadbaj o udział składników mineralnych, zwracając uwagę na:
    - Żelazo, które znajdziemy w chudym mięsie wołowym, drobiu, tłustych rybach i wątróbce
    - Cynk, którego źródłem są m.in.: mięso, wątroba, jaja, nasiona roślin strączkowych, kasza gryczana i orzechy
    - Krzem, czyli produkty takie jak płatki owsiane i otręby, kasza gryczana, marchew, czosnek
    - Selen, zawarty w nerkach, rybach, wątrobie i orzechach
    - Magnez, a więc migdały, płatki owsiane, gorzkie kakao, soja, fasola i orzechy
  3. Pamiętaj o spożyciu niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, głownie kwasów omega 3. 
    Ich źródłem są tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrela), migdały, orzechy włoskie, olej rzepakowy, olej lniany. Nienasycone kwasy tłuszczowe oddziałują na androgeny, które uczestniczą w procesie rośnięcia włosów. Ich niedostateczna podaż lub upośledzenie wchłaniania może skutkować osłabieniem, a nawet wypadaniem włosów.
  4. Ogranicz spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych (m.in. słoniny, smalcu, przetworzonych produktów mięsnych), cukrów prostych i alkoholu.
  5. Jedz dużo świeżych warzyw, bogatych w antyoksydanty (pomidory, buraki, marchew, papryka, jarmuż, natka pietruszki, szpinak). 

Wymienione makro- i mikroelementy są niezwykle ważne w codziennej diecie. Warto więc przeanalizować swój jadłospis i zastanowić się, czy braki pokarmowe mogą mieć wpływ na kondycję włosów. Jeśli bez wyrzutów sumienia możesz stwierdzić, że skład spożywanego talerza nie jest powodem do zmartwień, źródła problemu należy szukać gdzie indziej.

Jakie są pozostałe przyczyny wypadania włosów?

  • Zaburzenia gospodarki hormonalnej (nadczynność i niedoczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników)
  • Choroby autoimmunologiczne (łysienie plackowate, Hashimoto)
  • Choroby układowe (toczeń rumieniowaty, liszaj płaski)
  • Choroby skóry (łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry, łupież, grzybica)
  • Choroby zakaźne (dur brzuszny i plamisty, gruźlica, kiła)
  • Leki (chemio- i radio-terapia, leki przeciwzakrzepowe, immunosupresyjne)
  • Niezdrowy styl życia (spożywanie alkoholu, palenie papierosów, niedostateczna ilość snu, silny stres)
  • Obfite miesiączki (niedobór żelaza w organizmie)
  • Niewłaściwa pielęgnacja włosów (częste i agresywne zabiegi fryzjerskie, ciasno i mocno upięte włosy)

Pomiędzy racjonalnym odżywianiem, a stanem włosów występuje bardzo ścisła relacja, dlatego nawet nieznaczna poprawa nawyków żywieniowych może wzmocnić je od wewnątrz i zadbać o ich kondycję. Żadne suplementy nie są w stanie zastąpić składników odżywczych przyjmowanych z codzienną, zdrową dietą. Należy jednak zachować zdrowy rozsądek, gdyż odpowiednim żywieniem możemy wpłynąć tylko w pewnym stopniu na zaburzoną gospodarkę włosów. 

Warto pamiętać, że dolegliwości skóry głowy i włosów są tak samo ważne jak inne schorzenia ciała, dlatego wymagają poważnego traktowania i specjalistycznej pomocy, szczególnie w przypadku pozażywieniowego podłoża ich wypadania.

Bibliografia:
Gawęcki J. (red.), Witaminy, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2012.
Guo E. L., Katta R., Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use, Dermatology Practical & Conceptual 2017; 7(1):1
Sekita-Pilch M., Dlaczego włosy wypadają?, Diagnosis S.A., 
Siamak Moghadam-Kia, MD, Andrew G. Franks Jr, MD, Choroby autoimmunologiczne a utrata włosów, Dermatologia po Dyplomie 2013;4(5):38-56
Stolarzewicz I A, Ciekot J, Fabiszewska A U, Białecka-Floriańczyk E. Roślinne i mikrobiologiczne źródła przeciwutleniaczy. Postępy Hig Med Dośw, 2013, 67, 1359-1373.