Glikemia poposiłkowa - senność po jedzeniu przyczyny

Glikemia poposiłkowa to inaczej poziom cukru, jaki mamy we krwi po zjedzeniu posiłku. Nie jest to kwestia bez znaczenia, bowiem do prawidłowego działania organizmu potrzebujemy utrzymywać konkretne stężenie glukozy we krwi. Gdy dochodzi do patologii i mamy jej zbyt dużo - mówimy o hiperglikemii, a gdy zbyt mało - hipoglikemii. Oba te stany mogą towarzyszyć cukrzycy. Oba te stany mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. W tym artykule skupimy się jednak na hipoglikemii poposiłkowej (in. reaktywnej), czyli “zbyt niskim cukrze po posiłkach”.

Hipoglikemia reaktywna może być wynikiem: 

  • zbyt dużego spożycia cukrów prostych, 
  • nieprawidłowej reakcji insulinowej,
  • zaburzeń hormonalnych,
  • spożycia alkoholu,
  • stresu, 
  • zbyt intensywnej aktywności fizycznej,
  • przyjmowania niektórych leków.

Przyczyny senności po posiłku - co oznacza senność po jedzeniu?

Senność po posiłku może wystąpić nawet u zdrowych osób. Oczywiście nie jest to normalna i należy dążyć do jak najszybszego przywrócenia homeostazy. Ważnym jest rozwikłanie dlaczego organizm zareagował w taki sposób.

Hipoglikemię reaktywną rozpoznasz po objawach (po posiłku) takich jak:

  • senność, 
  • osłabienie, zmęczenie, problem z koncentracją,
  • drżenie rąk,
  • nadmierna potliwość,
  • zawroty głowy,
  • kołatanie serca,
  • wahania nastroju, rozdrażnienie, 
  • zmiany widzenia, 
  • wilczy głód.

By zapobiec senności po posiłku zadbaj o:

  • porcję - nie powinna być zbyt obfita, 
  • makroskładniki - danie powinno być dobrze zblinasowane, powinno uwzględniać białko, tłuszcz i węglowodany,
  • obecność warzyw - dzięki nim obniżysz indeks glikemiczny posiłku, a także dostarczysz ilości błonnika,
  • jakość - wybierz pełnoziarniste produkty zbożowe zamiast z białej mąki, dzięki nim zwiększysz ilość błonnika.

Glikemia poposiłkowa – norma cukru u zdrowego człowieka

Nieprawdą jest, że cukier we krwii im niżej tym lepiej. Istnieją bowiem pewne zakresy, w których cukier powinien się mieścić. Wahanie, zarówno poniżej, jak i powyżej rekomendowanych zakresów pociąga za sobą konsekwencje zdrowotne. Normy cukru u zdrowego człowieka, zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego wynoszą:

Na czczo:

  • 70-99 mg/dl - prawidłowy poziom
  • 100-125 mg/dl - stan przedcukrzycowy,
  • ≥126 mg/dl  - taki wynik w dwóch niezależnych badaniach pozwala na diagnozę cukrzycy (pamiętaj jednak, że to lekarz interpretuje wyniki, nie stawiamy diagnozy sami)

Po posiłku - 2h po spożyciu 75 g glukozy (w teście OGTT):

  • <140 mg/dl - norma dla zdrowych osób,
  • 140-199 mg/dl - stan przedcukrzycowy,
  • ≥200 mg/dl - sugeruje cukrzycę.

Poziom glukozy we krwi mierzony niezależnie od posiłku:

  • <200 mg/dl - norma dla zdrowych osób. 
  • >200 mg/dl - przy równoczesnym występowaniu objawów hiperglikemii może sugerować cukrzycę, co wymaga dalszej diagnostyki.

Co oznacza niski poziom cukru we krwi po jedzeniu?

Niski poziom cukru na czczo, czyli wartość poniżej 70 mg/dl nie jest dobrym prognostykiem. Podobnie nie jest dobrą wróżbą spadek cukru po jedzeniu. Na skutek posiłku we krwi pojawia się glukoza, która odżywia nasze komórki. Jest potrzebna, by wszystkie procesy w organizmie przebiegały prawidłowo. Mało tego, powinna się utrzymywać na odpowiednim poziomie. Spadek cukru po posiłku oznacza, że mechanizmy, które mają za zadanie zadbać o jej prawidłowy poziom - zawodzą - “pracują zbyt mocno” i zbyt duża ilość glukozy jest transportowana do komórki, a zbyt mało pozostaje jej we krwi. To prowadzi do objawów niedocukrzenia, które zostały wymienione 2 akapity wyżej.

Hipoglikemia reaktywna często występuje u cukrzyków, którzy regulują poziom insuliny. Zwłaszcza na początku choroby zdarza się nieprawidłowe oszacowanie prawidłowej ilości, którą należy sobie podać lub problemy z oszacowaniem wydatków glukozy na aktywność fizyczną, niekoniecznie treningową, ale także codzienną, związaną z obowiązkami.

Co oznacza wysoki poziom cukru we krwi po jedzeniu?

Zbyt wysoki poziom cukru we krwi w kontekście fizjologicznym oznacza, że trzustka wydziela zbyt mało insuliny w stosunku do krążącej glukozy we krwi. W kontekście samopoczucia może dawać objawy zwiększonego pragnienia, suchości w ustach, nudności, częstego oddawania moczu, czy podobne do objawów hipoglikemii, np.  problemy z widzeniem, zmęczenie, problemy z koncentracją. Patrząc na punkt z normami cukru - w zależności od uzyskanych wartości zbyt wysoki poziom cukru może wskazywać stan przedcukrzycowy lub cukrzycę.