Czym jest witamina D? Rola witaminy D w organizmie człowieka
Witaminą D określa się grupę rozpuszczalnych w tłuszczach substancji, które w organizmie człowieka pełnią funkcję prohormonów. Do najważniejszych z nich zaliczyć można witaminę D3 (cholekalcyferol) i witaminę D2 (ergokalcyferol). Witamina D pełni kluczowe funkcje w wielu ważnych procesach, co tylko podkreśla, jak ważne jest dbanie o pokrycie zapotrzebowania organizmu na ten składnik. Zapotrzebowanie organizmu człowieka na witaminę D zależy głównie od wieku, ale znaczenie może mieć również masa ciała pacjenta i inne czynniki. Największe zapotrzebowanie na witaminę D mają osoby w podeszłym wieku.
Witamina D jest istotna dla prawidłowej pracy organizmu i jego kondycji zdrowotnej. Odpowiada przede wszystkim za prawidłową mineralizację i rozwój kości. Wspomaga też pracę układu odpornościowego oraz wspiera gospodarkę wapnia i fosforu. Witamina D ma wpływ również na układ krążenia i pracę serca, poza tym jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Najważniejsze źródła witaminy D
Witamina D nie bez powodu nazywana jest witaminą słońca. Organizm człowieka jest zdolny do samodzielnej syntezy tej witaminy. Synteza skórna witaminy D zachodzi pod wpływem ekspozycji odkrytej skóry na promieniowanie słoneczne. Teoretycznie wystarczy już około 15 minut ekspozycji skóry z odkrytymi podudziami i ramionami na promieniowanie słoneczne w godzinach 10:00-15:00, aby organizm był w stanie wyprodukować potrzebną dawkę witaminy D. Proces syntezy skórnej zaburzany jest jednak przez wiele czynników. Wpływa na niego kąt padania promieni słonecznych, zachmurzenie i zanieczyszczenie powietrza, a nawet karnacja skóry i stosowane kosmetyki z filtrem. Nie bez znaczenia, jeśli chodzi o pokrycie zapotrzebowania organizmu na witaminę D samą syntezą skórną, jest też wiek i masa ciała pacjenta.
Niestety w naszej szerokości geograficznej nie zawsze panują odpowiednie dla syntezy skórnej warunki, stąd wiele osób zmaga się z niedoborami witaminy D. Z tego powodu zalecane jest uzupełnianie poziomu witaminy D w organizmie w dawkach dostosowanych do potrzeb danej grupy wiekowej. Witaminę D znaleźć można w różnych postaciach, w tym w kroplach jak https://www.aptekarosa.pl/produkt/12346-vigantol-20-000-iu-krople-doustne-10-ml.html, a także w kapsułkach, tabletkach czy w sprayu. Witaminę D do organizmu można ponadto dostarczać wraz z pożywieniem. Z tego powodu dieta powinna uwzględniać ryby, w tym w szczególności węgorza, śledzia, makrelę, dorsza czy dzikiego łososia. Dobrym źródłem witaminy D w diecie są również grzyby Shitake i żółtko.
Niedobór witaminy D – objawy i skutki
Pacjenci z niedoborem witaminy D często długotrwale nie zdają sobie sprawy z problemu, myląc dolegliwości, które odczuwają, z innymi przyczynami. Przy niedoborze witaminy D pojawić się może chroniczne zmęczenie i problemy ze snem (a nawet bezsenność), poza tym pacjenci mają osłabiony organizm i problemy z odpornością, a oprócz tego rzadkością nie jest biegunka i utrata apetytu. Objawy niedoboru witaminy D obejmują również dolegliwości bólowe mięśni, kości i stawów, a także problemy z koncentracją, zaburzenia widzenia i choroby przyzębia. Skutkiem niedoboru witaminy D może być krzywica u dzieci i młodzieży, a także osteoporoza, podatność na złamania kości i zwyrodnienia układu kostnego.
W przypadku objawów niedoboru witaminy D dobrze wykonać badanie jej poziomu we krwi. Badanie 25(OH)D, czyli badanie całkowitej 25-hydroksy witaminy D, wykonać można bezpłatnie ze skierowaniem od lekarza lub prywatnie – jego koszt nie jest wysoki. Badanie polega na pobraniu próbki krwi z żyły zgięcia łokciowego, a jego wyniki najlepiej skonsultować z lekarzem, by ten zadecydował o dalszych krokach, w tym chociażby dobrał odpowiednią dawkę witaminy D, którą należy przyjmować.
Czym grozi nadmiar witaminy D?
Najczęściej u pacjentów występuje niedobór witaminy D w organizmie, jednak nie jest to jedyny niekorzystny stan. Witamina D należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co oznacza, że jej nadmiar nie jest usuwany z organizmu wraz z moczem. Do nadmiaru tej witaminy dochodzi zazwyczaj w przypadku stosowania niedostosowanych dawek leków/suplementów z witaminą D, przy jednoczesnej dużej ekspozycji na słońce i diecie bogatej w pokarmy z witaminą D. Nadmiar witaminy D nie jest zatem niemożliwy do osiągnięcia, a jego skutki również mogą być dokuczliwe.
W przypadku nadmiaru witaminy D w organizmie pojawić mogą się nudności i wymioty, poza tym pacjenci mogą zmagać się z zaparciami. Do objawów nadmiaru witaminy D zaliczyć można też ból głowy i większe pragnienie, a także osłabienie i świąd skóry. Skutki nadmiaru witaminy D obejmować mogą kamicę nerkową oraz powstawanie zwapnień w płucach, tętnicach i w sercu.
