Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy jogurty naturalne są zdrowe?
  • Jak powstaje jogurt z żywymi kulturami bakterii?
  • Czy jogurt z żywymi kulturami bakterii jest zdrowy?
  • Które jogurty są probiotyczne?
  • Który jogurt jest najzdrowszy?

Jogurty naturalne wykazują dobroczynny wpływ na zdrowie, m.in. pozytywnie wpływają na procesy trawienne, zapobiegają zaparciom, pomagają przywrócić prawidłowy mikrobiom organizmu przy stosowaniu antybiotyków.  Warto więc uwzględnić te produkty w swoim codziennym menu.

Te swoje pozytywne cechy jogurt naturalny zawdzięcza dodanym bakteriom. Powinny one być żywe i w odpowiedniej ilości, aby miały korzystny wpływ na zdrowie. Możemy wyróżnić jogurty probiotyczne oraz jogurty zawierające żywe kultury bakterii.

Jak powstaje jogurt z żywymi kulturami bakterii?

Tradycyjny jogurt powstaje na skutek ukwaszenia pasteryzowanego mleka. W tym celu do mleka dodaje się bakterie z rodzaju Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus, a cały proces fermentacji trwa 4-5 godzin w temperaturze 40-50 º C. Pożywką dla tych bakterii jest cukier mleczny, czyli laktoza. Bakterie zamieniają laktozę w kwas mlekowy, co wpływa na zmianę właściwości mleka:
- laktoza w znacznej części rozkładana jest na glukozę i galaktozę
- wzrasta strawność białek mleka, dzięki zwiększonej liczbie wolnych aminokwasów
- wzrasta przyswajalność wapnia, żelaza i fosforu
- wzrasta zawartość witaminy B12 i folianów
- wytwarzana jest β-galaktozydaza, która wspomaga trawienie laktozy w jelicie cienkim
- powstały w procesie fermentacji kwas mlekowy powoduje zakwaszenie środowiska, zapobiegając rozwojowy bakterii gnilnych w jelitach

Poza wspomnianymi wyżej rodzajami, jogurt może uwzględniać także inne bakterie, np. probiotyczne. Wyróżniamy tutaj np:

  • Bifidobacterium lactis BB-12
  • Bifidobacterium lactis DN-173010
  • Lactobacillus acidophilus LA-5

Są to konkretne szczepy, które mają udowodnione działanie prozdrowotne i które żywe docierają do jelit (czyli są odporne na niskie pH soku żołądkowego i na enzymy trawienne). Nie wytwarzają one toksycznych metabolitów i wykazują działanie antagonistyczne do bakterii chorobotwórczych w przewodzie pokarmowym.

Sam dodatek tych bakterii nie czyni jednak jogurtu od razu probiotycznym. Aby tak się stało, muszą być spełnione konkretne warunki:

  • 1 g jogurtu powinien zawierać minimum 10 ml jednostek tworzących kolonię z rodzaju Bifidobacterium lub 100 ml jednostek tworzących kolonię z rodzaju Lactobacillus
  • bakterie te muszą pozostać żywe i aktywne aż do ostatniego dnia przydatności jogurtu do spożycia
  • skład takiego jogurtu powinien być krótki i na pewno nie powinien być w nim wyszczególniony cukier – bo wtedy działanie probiotyczne będzie zerowe
  • jogurt musi mieć krótki termin przydatności do spożycia – jeśli termin ten wynosi kilka miesięcy, to możemy być pewni, że jogurt został poddany działaniu wysokiej temperatury – a ta niszczy nie tylko szkodliwe, ale także dobroczynne bakterie jogurtowe
  • na opakowaniu jogurtu musi być podana szczegółowa informacja o rodzaju, gatunku i szczepie zastosowanych bakterii probiotycznych, np. Lactobacillus (rozdaj) acidophilus (gatunek) LA-5 (szczep)

Czy jogurt z żywymi kulturami bakterii jest zdrowy?

Z kolei jogurt z żywymi kulturami bakterii nie ma w swoim składzie mikroorganizmów o udowodnionym działaniu probiotycznym lub ma, ale nie spełnia powyższych warunków. Nie oznacza to, że nie ma on pozytywnego wpływu na zdrowie, lecz jedynie, że wpływ ten jest mniejszy. W takim jogurcie znajdują się bakterie, które dodaje się w procesie produkcji  (z rodzaju Lactobacillus i Sreptococcus), mogą też być dodane inne rodzaje. Producent może umieścić na opakowaniu informację, że produkt „zawiera żywe szczepy bakterii”, nie może jednak w odniesieniu do produktu użyć słowa „probiotyczny”.

Które jogurty są probiotyczne?


Jogurt naturalny Mlekovita

Składniki: mleko, żywe kultury bakterii jelitowych

Prosty, krótki skład, bez zbędnych dodatków, co jest dużym plusem. Nie podano konkretnego szczepu bakteri, nie jest to jogurt probiotyczny. Ogólna ocena jest pozytywna.

Jogurt naturalny Zott Primo:

Składniki: mleko, białka mleka, żywe kultury bakterii

Produkt jest dosyć fajny, ma krótki skład. Wzbogacony został o białka mleka. Pełnią one funkcję stabilizatora, dodawane są w celu zmniejszenia syntezy serwatki (jogurt nie rozwarstwia się, ma jednolitą konsystencję). Samo rozwarstwienie jogurtu jest zjawiskiem naturalnym i nie wpływa na jakość produktu. Dodatek białek wynika z preferencji konsumentów do jednolitej konsystencji produktu, nie obniża to jakości produktu. Podobnie jak w jogurcie Mlekovity, nie podano nazw szczepów bakterii. Ogólna ocena jogurtu: pozytywna.

Jogurt naturalny Bakoma

Składniki: mleko pasteryzowane, żywe kultury bakterii jogurtowych oraz L. acidophilus i Bifidobacterium lactis

Krótki, bardzo dobry skład, producent wymienia rodzaj i gatunek bakterii, ale nie podaje ich szczepów. Ogólna ocena: pozytywna.

Naturalny jogurt probiotyczny Jana

Składniki: mleko pasteryzowane, śmietanka pasteryzowana, odtłuszczone mleko w proszku, kultury bakterii, w tym Bifidobacterium BB-12 i Lactobacillus acidophilus La-5

Jogurt ma wyszczególnione konkretne szczepy probiotycznych bakterii. Zarówno więc same bakterie, jak i jogurt muszą spełniać określone warunki, aby producent mógł umieścić taką informację na opakowaniu. Mały minus za obecność mleka w proszku. Ogólna ocena: pozytywna z minusem.

Jogurt naturalny Activia

Składniki: mleko, mleko zagęszczone odtłuszczone lub mleko  proszku odtłuszczone, białka mleka, żywe kultury bakterii: jogurtowe (10 do 8 jtk/g) ActiRegularis Bifidobacterium

Dodatek mleka zagęszczonego lub w proszku powoduje, że jogurt ma trochę przekombinowany skład. Te składniki nie są potrzebne w jogurcie, ale dodaje się je po to, aby polepszyć gęstość i konsystencję produktu. Natomiast warto mieć na uwadze, że mleko w proszku dostarcza dużo więcej laktozy niż mleko świeże.  Co prawda jest ono dodawane przed procesem pasteryzacji, czyli też przed fermentacją. Zawarta w mleku w proszku laktoza jest wiec później rozkładana na cukry proste, aczkolwiek osobom ze stwierdzoną nietolerancją laktozy zaleca się zachowanie ostrożności w spożywaniu jogurtów z tym dodatkiem.
Osoby, które tolerują laktozę nie muszą się jej obawiać, u nich będzie ona miała korzystny wpływ - laktoza bowiem sprzyja powstawaniu mikroflory bakteryjnej i zwiększa wchłanianie wapnia.
Jeśli chodzi o bakterie, to pojawia się tutaj nazwa handlowa Actiregularis, w rzeczywistości chodzi o Bifidobacterium lactis DN-173010 (czyli o szczep probiotyczny). Producent podaje ilość bakterii i konkretne szczepy, nadal jednak ich ilość jest za mała, aby nazwać jogurt probiotycznym. Ogólna ocena jogurtu: neutralna +

Jogurt naturalny Danone

Składniki: mleko, mleko zagęszczone odtłuszczone lub mleko w proszku odtłuszczone, żywe kultury bakterii jogurtowych

Podobnie jak wyżej, mamy dodatek mleka zagęszczonego lub w proszku. Nie ma dokładnej informacji o rodzaju bakterii w produkcie. Ogólna ocena: neutralna

Jogurt naturalny Bieluch

Składniki: mleko pasteryzowane, mleko w proszku, białka mleka, żywe kultury bakterii jogurtowych

Do jogurtu dodano 2 stabilizatory, mleko w proszku zostało wymienione na drugim miejscu, jest więc go więcej w stosunku do stabilizatora w  postaci białek mleka. Nie podano szczepów bakterii. Produkt nie jest zły, ale na rynku są lepsze jogurty naturalne. Ogólna ocena: neutralna.

Który jogurt jest najzdrowszy?

Podsumowując: Na sklepowych półkach częściej można zobaczyć jogurty zawierające żywe kultury bakterii i one, chociaż mają trochę mniejszą wartość prozdrowotną, też mogą być uwzględniane w naszej diecie. Pamiętajmy, że jogurt to także źródło wapnia i białka i tu niezależnie do tego, który rodzaj wybierzemy, składniki te będą w nim obecne. Jeśli jednak chcemy uzyskać konkretne wsparcie np. wspomóc odbudowę mikrobiomu po antybiotykoterapii, to jogurt z żywymi kulturami bakterii będzie niewystarczający, warto wtedy sięgnąć po jogurt probiotyczny. Żadnemu z przedstawionych w artykule produktów nie dałam oceny negatywnej, ponieważ uważam, że naturalne jogurty są wartościowym elementem diety. Czasami kupuję jogurty "tylko" z żywymi kulturami bakterii, a czasami probiotyczne. Staram się jednak wybierać te, które mają krótki skład - mleko zagęszczone czy mleko w proszku są dla mnie w jogurtach zbędne.

A Wy który jogurt polecacie? Czy zwracacie uwagę na skład jogurtów naturalnych?